‘อาการเวียนหัว’สาเหตุเกิดจากอะไร หายากินเองได้ไหม?

“อาการเวียนหัว” ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ และการหายามากินก็สำคัญ วันนี้ “เดลินิวส์” นำบทความจากเพจคณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดีมหาวิทยาลัยมหิดล นิตยสารวาไรตี้ เพื่อสุขภาพ @Rama โดย ภญ.นันทพร เล็กพิทยา งานเภสัชกรรมคลินิก ฝ่ายเภสัชกรรม คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เขียนถึงลักษณะของการจำแนกอาการ “เวียนหัวหรือเวียนศรีษะ” ไว้ว่า อาการเวียนศีรษะคืออาการที่ไม่เฉพาะเจาะจง แบ่งอาการออกได้เป็น 4 ชนิดหลัก คือ Vertigo (ภาวะบ้านหมุน) Disequilibrium (สูญเสียการทรงตัว) Presyncope (หน้ามืดเหมือนจะหมดสติ) และ Lightheadedness (มึนงงเหมือนจะยืนไม่อยู่) โดยอาการเมารถ เมาเรือ จัดเป็น Vertigo ที่เกิดจากการเคลื่อนไหวซ้ำ ๆ เช่น การนั่งรถหรือเรือ ซึ่งรูปแบบยาที่ใช้แก้เวียนหัว คือ รับประทานเพื่อลดอาการวิงเวียนศีรษะที่เกิดจากความผิดปกติในระบบการทรงตัว ส่วนยาแก้เมารถ เมาเรือ คือ ยาที่ใช้รับประทานเพื่อป้องกันอาการคลื่นไส้ วิงเวียนศีรษะ อาเจียนที่เกิดจากการเดินทาง

กลไกการออกฤทธิ์ของยา

1. ยากลุ่ม Vestibular suppressants ใช้ลดการทำงานของระบบทรงตัวในหูชั้นใน
• ยาต้านโคลิเนอร์จิก ยาต้านฮิสตามีน ลดการส่งสัญญาณประสาทจากหูชั้นในที่มากเกินไป และเหมาะกับอาการเมารถ เมาเรือ โดยตรง เช่น Meclizine Dimenhydrinate Promethazine
• ยา Benzodiazepines ใช้เหมือนกับยาต้านโคลิเนอร์จิก ยาต้านฮิสตามีน แต่มีผลข้างเคียงเรื่องอาการง่วงและการทรงตัว โดยเฉพาะ ในผู้สูงอายุ เช่น Diazepam
• ยาปิดกั้นช่องแคลเซียม ลดการกระตุ้น มีฤทธิ์ต้านฮิสตามีน และเพิ่มการไหลเวียนเลือดไปยังหูชั้นใน เช่น Cinnarizine
2. ยาต้านการอาเจียน ใช้บรรเทาอาการคลื่นไส้ อาเจียนที่มักเกิดร่วมกับภาวะบ้านหมุน หรือ อาการเมารถ เมาเรือ เช่น Promethazine
3. ยากลุ่มอื่น ๆ เช่น Betahistine ใช้รักษาอาการเวียนศีรษะ บ้านหมุน ที่เกิดจากความผิดปกติของหูชั้นใน และมีฤทธิ์ต้านฮิสตามีน

วิธีการรับประทานยา
• ยา Anticholinergics / Antihistamines / Dimenhydrinate
อาการเมารถเมาเรือ : รับประทานยา Dimenhydrinate 50-100 มิลลิกรัม วันละ 4 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น ก่อนนอน
ภาวะบ้านหมุน : รับประทานยา Dimenhydrinate 50 มิลลิกรัม วันละ 4 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น ก่อนนอน
• ยา Meclizine
อาการเมารถเมาเรือ : รับประทานยา Meclizine 12.5-25 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น
ภาวะบ้านหมุน : รับประทานยา Meclizine 12.5-25 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น
• ยา Promethazine
อาการเมารถเมาเรือ : รับประทานยา Promethazine 25 มิลลิกรัม รับประทานอย่างน้อย 30-60 นาที ก่อนการเดินทาง
• ยา Benzodiazepines เช่น Diazepam รับประทาน 1-5 มิลลิกรัม ทุก 12 ชั่วโมง
• ยา Calcium channel antagonists เช่น Cinnarizine รับประทาน 25 มิลลิกรัม อย่างน้อย 30 นาที ก่อนการเดินทาง
• ยา Antiemetics เช่น Promethazine 25 มิลลิกรัม รับประทานอย่างน้อย 30-60 นาที ก่อนการเดินทาง
• ยากลุ่มอื่น ๆ เช่น Betahistine 8-16 มิลลิกรัม รับประทานวันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น

ทั้งนี้ด้วยความห่วงใย การหายามาทาน ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ยาทุกกลุ่มมีข้อควรระมัดระวังการใช้ยา ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อความปลอดภัย