หนึ่งเดียวในโลก! เทศกาล ‘กินต่อหัวเสือ’ ฮือฮาประกวดเมนูแปลกเปิบพิสดาร

เมื่อวันที่ 23 ส.ค. 68 ที่ ห้องประชุมร่มโพธิ์ทอง องค์การบริหารส่วนตำบลกุตาไก้ (อบต.กุตาไก้) นายกิตตินันท์ พรมด้วย นายก อบต.กุตาไก้ นายเกรียงไกร สุขัน รองนายกฯ นายฉลาด แก้วพิลา ปลัด อบต.กุตาไก้ นายเอกราช เหมหา กำนัน ต.กุตาไก้ รวมทั้งผู้ใหญ่บ้านทั้ง 12 หมู่ และ สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบลกุตาไก้ (ส.อบต.ฯ) ทั้ง 12 หมู่ ประชุมหารือในการคัดสรรเมนูเด็ด เพื่อส่งเข้าประกวดในเทศกาลกินต่อหัวเสือโลก ซึ่งเป็นงานประจำปีของชาว อ.ปลาปาก จ.นครพนม โดยจัดขึ้นที่สนามหน้าที่ว่าการอำเภอปลาปาก ระหว่างวันที่ 29-31 สิงหาคม นี้ ถือว่าใน 1 ปีมีแค่ 1 ครั้ง และเป็นเทศกาลกินต่อหัวเสือเพียง 1 เดียวในโลก

ทั้งนี้ในที่ประชุมมีมติส่งเมนู ที่มีตัวต่อหัวเสือเป็นวัตถุดิบหลักรวม 3 เมนู ได้แก่ 1.หลามต่อ 2.หมกต่อ และ 3.อ่อมต่อ โดยหลามต่อเป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่นำไม้ไผ่มามีส่วนรวม เพื่อเพิ่มกลิ่นหอมธรรมชาติของเนื้อไม้ ทำให้มีเสน่ห์มากยิ่งขึ้น ทั้งเป็นการทวงแชมป์คืน จากที่เมื่อปี 2566 เคยได้รางวัลชนะเลิศจากการรังสรรค์เมนูต่อหัวเสือ คือ ยำตัวต่อ คราวที่ยกระดับจากงานประจำปีกินต่อ เป็นเทศกาลกินต่อหัวเสือโลกครั้งที่ 1 ต่อมาในปี 2567 พลาดท่าเสียแชมป์ให้กับ ต.มหาชัย ปีนี้ฟอร์มทีมแต่เนิ่นๆ เพื่อมาทวงตำแหน่งคืน

จากนั้นได้เดินทางไปสวนนายคเชนทร์ แสนบุญศิริ หรือเป้ อายุ 51 ปี บ้านกุตาไก้หมู่ 5 ต.กุตาไก้ เกษตรกรอาชีพทำนา โดยใช้พื้นที่ส่วนหนึ่งของสวน เลี้ยงตัวต่อหัวเสือรอบสระน้ำ จำนวน 13 รัง และจะสาธิตวิธีจับตัวต่อให้สื่อมวลชนได้ชม แต่ให้อยู่ให้ห่างจากบริเวณนั้น พร้อมทำตามที่แนะนำอย่างเคร่งครัด เพราะบริเวณเลี้ยงตัวต่อถือเป็นพื้นที่อันตราย

โดยนายเป้พร้อมเพื่อนอีกคนหนึ่ง ได้สวมชุดสำหรับล้วงรังต่อ ที่มีลักษณะคล้ายชุดมนุษย์อวกาศ หรือมนุษย์ต่างดาวในหนังฮอลลิวูด ทั้งต้องสั่งทำพิเศษ เน้นขนาดความหนาของพลาสติก เพื่อป้องกันตัวต่อแทงเหล็กในปล่อยน้ำพิษ ด้วยชุดล้วงต่อปกปิดไม่ให้ตัวต่อบินเข้าได้ ผู้สวมใส่จะร้อนหายใจลำบาก จึงต้องมีพัดลมจิ๋วที่ใช้พลังงานจากแบตเตอรี่สำรองแบบพกพาคือเพาเวอร์แบงค์ ช่วยระบายความร้อนภายใน

สำหรับอุปกรณ์ที่ใช้ล้วงรังต่อ ประกอบด้วย มีดปอกผลไม้ กะละมัง และ ขวดน้ำพลาสติก อันหลังนี่เพื่อเก็บตัวต่อไว้ไปปล่อยให้ทำรังใหม่ โดยทีมสื่อมวลชนก็ต้องตั้งกล้องในระยะใกล้รังต่อ เพื่อบันทึกภาพขณะทั้งสองคนช่วยกันล้วงรัง ก่อนจะไปหาที่หลบภัยกัน โดยใช้เวลาประมาณ 5 นาที ก็ได้รังต่อมานึ่งให้สุกในซึ้ง และแกะตัวต่อออกจากรัง พร้อมที่จะนำไปปรุงเป็นเมนูต่างๆตามใจชอบของแต่ละคน

นายคเชนทร์ แสนบุญศิริ หรือเป้ อายุ 51 ปี เปิดเผยว่าพื้นที่สวนมีทั้งหมด 13 ไร่ ชัยภูมิอยู่ใกล้ป่าชุมชน สามารถเข้าไปหาของป่า เช่น เห็ดตามฤดูกาล หน่อไม้ นำกลับมาเป็นอาหารได้ตลอดทั้งปี การเลี้ยงต่อหัวเสือเป็นอาชีพเสริม เริ่มจากการหาตัวต่อหรือแม่ต่อในป่า ในช่วงเดือนเมษายน-พฤษภาคมของทุกปี

การล่อตัวล่อก็จะใช้ไม้เสียบเนื้อสดผูกเชือกด้ายเส้นเล็กๆ ตรงปลายเป็นกระดาษสีแดง เพราะตัวต่อจะเห็นสีนี้ชัดที่สุด ต่อก็จะเกาะชิ้นเนื้อนั้นสามารถนำกลับมาปล่อยให้สร้างรังในที่ที่จัดเตรียมไว้ แต่ถ้าเอารังต่อที่ยังมีขนาดเล็กอยู่ในป่ามาเลี้ยง ต้องทำในตอนกลางคืนเท่านั้น เพื่อไม่ให้ตัวต่อจำทางกลับได้ ด้วยการตัดกิ่งไม้ที่มีรังต่อมาผูกไว้ตามต้นไม้ที่จัดไว้

จากนั้นก็ปล่อยให้ต่อสร้างรังจากเล็กจนใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ โดยไม่ต้องไปให้อาหารอะไร เขาจะออกไปหากินเองตามธรรมชาติ จวบถึงเดือนสิงหาคม-ตุลาคม ถือเป็นช่วงเก็บรังต่อออกขาย โดยให้สังเกตรูเข้าออกที่รัง ถ้ารูกว้างถือว่ายังไม่ได้ขนาด แต่ถ้ารูเล็กหรือแคบลงแสดงว่ารังต่อภายในโตเต็มที่ พร้อมเก็บขายได้เลย

นายคเชนทร์หรือเป้เล่าต่อว่าปีที่แล้ว (2567) เลี้ยงตัวต่อไว้ 35 รัง รังหนึ่งมีตัวอ่อนต่อประมาณ 2-3 กิโลกรัม ขายในราคากิโลกรัมละ 800-1,000 บาท สร้างรายได้ 40,000-50,000 บาทเป็นอย่างต่ำ และรังต่อหนึ่งรังสามารถเก็บได้ 2 ครั้ง

นอกจากนี้รังต่อร้างยังขายได้ในราคาสูง ยิ่งรังเกาะอยู่บนต้นไม้มงคล เช่น ต้นราชพฤกษ์ (ต้นคูน) ต้นขนุน ต้นสัก ต้นพะยอม ต้นสารภี ต้นปีบ และ ต้นแคนา เป็นต้น ซึ่งต้นไม้เหล่านี้ไม่เพียงแต่ให้ร่มเงาและความสวยงาม แต่ยังมีความหมายมงคลในการเสริมโชคลาภ ความเจริญรุ่งเรือง และความเป็นสิริมงคลแก่ผู้ปลูกด้วย เพราะรังต่อมีเรื่องราวเกี่ยวกับความเชื่อและโชคลาภมาเกี่ยวข้อง ยิ่งมีรูปร่างเป็นรูปมงคลด้วยแล้ว จะมีราคาไม่น้อยกว่ารังละ 10,000-20,000 บาทเลยทีเดียว

ส่วนที่ทำการกำนัน ต.กุตาไก้ นายกิตตินันท์ พรมด้วย นายก อบต.กุตาไก้ ได้โชว์การปรุงเมนูก้อยตัวต่อ ถือเป็นเมนูซิกเนเจอร์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว รสชาติเน้นเปรี้ยวนำ ตามด้วยเผ็ด เค็มด้วยน้ำปลาร้าต้มสุก เหยาะน้ำปลาเพิ่มความหอม คลุกเคล้าด้วย ข้าวคั่ว หอมแดงซอย ต้นหอมผักชี และผักชีฝรั่ง หรือจะใส่ใบมะกรูดซอยก็ไม่ผิดกติกา โรยหน้าด้วยใบสะระแหน่ ถ้ายังไม่เผ็ดพอก็วางพริกขี้หนูสดไว้ข้างจาน เพียงเท่านี้ข้าวก็หมดหม้อแล้ว

พร้อมกันนี้ทาง ต.กุตาไก้ ก็ได้นำเสนอเมนูที่จะส่งประกวดล่าแชมป์ ในวันที่ 29 สิงหาคม ที่จะถึงนี้ เป็นเมนูแปลกเปิบพิสดาร คือ หลามต่อ ที่นำบั้งไม้ไผ่โดยแต่เดิมคนโบราณเวลาไปป่า หรือเดินทางไกลใช้บรรจุน้ำดื่ม รวมทั้งเป็นภาชนะปรุงอาหารชนิดต่างๆ ด้วยการย่างไฟ ซึ่งทำเหมือนกับห่อหมกทั่วๆไป เพียงเปลี่ยนวัตถุดิบหลักจากปลามาเป็นตัวต่อ ปรุงแต่งรสชาติให้ถูกปากคนอีสาน และเพิ่มวัตถุดิบบางชนิดให้เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว

โดยจากข้อมูลของผู้เลี้ยงตัวต่อในพื้นที่ ต.กุตาไก้ จำนวน 12 หมู่ มีชาวบ้านเลี้ยงต่อประเมินคร่าวๆจำนวน 200 รัง หนึ่งรังได้ตัวต่ออ่อนอย่างน้อย 2 กิโลกรัม = 400 กิโลกรัม ขายกิโลกรัมละ 800-1,000 บาท ผู้เลี้ยงจะได้เงินรวมประมาณ 320,000 บาทเป็นอย่างต่ำ

อำเภอปลาปากมีทั้งหมด 8 ตำบล ประเมินเลี้ยงตัวต่อตำบลละ 200 รัง = 1,600 รัง นำออกขายกิโลกรัมละ 800 บาท จะมีรายได้รวม 1,280,000 บาท ถือเป็นอาชีพเสริมที่มีเงินสะพัดในช่วง 3 เดือน คือ เดือนสิงหาคม-ตุลาคม และมีต้นทุนต่ำเป็นค่าวัสดุ อุปกรณ์ ไม่เกิน 2,000 บาทต่อครัวเรือนเท่านั้น

ทั้งนี้ เทศกาลกินต่อหัวเสือโลก เป็นงานประจำปีของอำเภอปลาปาก ปีนี้กำหนดจัดงานระหว่างวันที่ 29-31 สิงหาคม 2568 ซึ่งต่อหัวเสือมีจำนวนมาก เพราะพื้นที่ส่วนใหญ่ยังมีเป็นป่าชุมชน ต่อหัวเสือจึงกลายเป็นอัตลักษณ์ของชาวปลาปาก อีกทั้งเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น และส่งเสริมวัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่น เพื่อก่อให้เกิดการรายได้ให้กับชุมชน

วันที่ 29 สิงหาคม 2568 เป็นการเปิดงานวันแรก จะมีกิจกรรมฟ้อนรำของแต่ละตำบล ให้นักท่องเที่ยวได้ชมกัน ซึ่งเป็นการฟ้อนรำที่อ่อนช้อยและพร้อมเพรียงกัน เพลงที่บรรเลงประกอบการฟ้อนรำจะเป็นเพลงประจำอำเภอ และเป็นเพลงที่เป็นอัตลักษณ์ของอำเภอปลาปากได้อย่างชัดเจน

อีกจุดหนึ่งคือบูธนิทรรศการทั้ง 8 ตำบล ซึ่งมีการจัดบูธตามอัตลักษณ์ที่ขึ้นชื่อของแต่ละตำบล เป็นการสื่อถึงการร่วมแรงร่วมใจกันสร้างสรรค์ผลงานที่โดดเด่นของตำบลให้เป็นที่รู้จัก อีกทั้งงานนี้เป็นการเชื่อมสัมพันธ์ไมตรีที่ดีระหว่างตำบลได้เป็นอย่างดี ส่วนผลิตภัณฑ์หรือสินค้าของทุกตำบลก็แตกต่างกันออกไป

ที่สำคัญมีการประกวด อาหารจากต่อหัวเสือ ธิดาต่อหัวเสือ และรังต่อหัวเสือ ดังนั้นไม่เพียงแต่ตัวอ่อนต่อหัวเสือที่นำมาปรุงเป็นเมนูเด็ด ยังมีรังต่อหัวเสือ ที่มีรูปร่างสวยงาม โดยผู้เลี้ยงจะไม่เก็บผลผลิต แต่จะใช้วิธีให้ตัวแม่ออกจากรังจนร้าง ก่อนนำมาสตัฟฟ์ ให้เกิดรูปลักษณ์สวยงาม ถือเป็นของขลังที่เชื่อว่าเป็นเครื่องนำโชคลาภ ขายรังละประมาณ 10,000-20,000 บาท เป็นการเพิ่มมูลค่าสร้างรายได้กับชาวบ้าน

ก่อนนี้จะจัดเป็นงานกินต่อประจำปี ที่ชาวบ้านทั้ง 8 ตำบลร่วมใจกันจัดขึ้น ติดต่อกันมา 10 กว่าปี และได้มีการพัฒนาจัดเป็นเทศกาลกินตัวหัวเสือโลก เริ่มเมื่อปี 2566 เป็นต้นมา เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวให้ยิ่งใหญ่มากขึ้น.