วันสารทจีนคือวันอะไร ทำไมถึงสำคัญกับคนไทยเชื้อสายจีน
วันสารทจีน หรือ เทศกาลจงหยวน (Zhongyuan Festival) คือวันสำคัญตามประเพณีจีนที่ลูกหลานจะแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว และยังเป็นวันที่เชื่อว่าประตูนรกจะเปิดออกเพื่อให้วิญญาณกลับมาเยือนโลกมนุษย์ได้
วันสารทจีนคือวันอะไร ทำไมถึงสำคัญกับคนไทยเชื้อสายจีน
ความสำคัญของวันสารทจีน
- แสดงความกตัญญู: เป็นการแสดงความเคารพรักและกตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ได้ให้ชีวิตและเลี้ยงดูเรามา โดยการนำอาหารคาวหวานและเครื่องเซ่นไหว้ไปถวาย
- อุทิศส่วนกุศล: เป็นการทำบุญให้แก่ดวงวิญญาณเร่ร่อนที่ไม่มีญาติพี่น้อง หรือที่เรียกว่า "สัมภเวสี" เพื่อให้วิญญาณเหล่านั้นได้รับส่วนบุญส่วนกุศลและไม่มาเบียดเบียนมนุษย์
- เสริมสิริมงคล: การไหว้เจ้าที่เจ้าทางและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ปกป้องคุ้มครองบ้านเรือน เป็นการขอพรให้ชีวิตมีแต่ความสุขความเจริญ และค้าขายรุ่งเรือง
วันสารทจีนจึงไม่ใช่แค่วันที่ต้องทำพิธีไหว้ตามประเพณี แต่ยังเป็นวันที่สะท้อนถึงความผูกพันในครอบครัวและความเชื่อเรื่องการแบ่งปัน ที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานในสังคมไทย
วันสารทจีน เป็นหนึ่งในเทศกาลสำคัญที่สุดของชาวไทยเชื้อสายจีน ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 7 ตามปฏิทินจีน หรือที่เรียกว่า "เทศกาลจงหยวน" (Zhongyuan Festival) หัวใจสำคัญของเทศกาลนี้ไม่ใช่แค่การทำพิธีตามประเพณี แต่เป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษผู้ล่วงลับ และการทำบุญเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ดวงวิญญาณเร่ร่อน
ความเชื่อเรื่อง “ประตูนรกเปิด”
ตามความเชื่อโบราณ ในช่วงเดือน 7 ตามปฏิทินจีน (ประมาณเดือนสิงหาคม-กันยายน) เป็นเดือนที่ "ประตูนรก" จะเปิดออกเพื่อให้ดวงวิญญาณต่างๆ ได้กลับขึ้นมายังโลกมนุษย์เพื่อเยี่ยมญาติพี่น้อง หรือออกมารับส่วนบุญส่วนกุศลที่คนบนโลกอุทิศให้ และเพราะเป็นช่วงเวลาที่วิญญาณจะออกมาจากยมโลก จึงมีการแบ่งการไหว้เป็น 3 ส่วนหลักๆ ดังนี้
- ไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์และเจ้าที่: เพื่อขอพรให้ท่านช่วยคุ้มครองคนในบ้านและช่วยดูแลดวงวิญญาณของบรรพบุรุษให้ปลอดภัย
- ไหว้บรรพบุรุษ: เป็นการแสดงความกตัญญูด้วยการจัดเตรียมอาหารคาว-หวานที่ท่านชอบ พร้อมเงินทองและเสื้อผ้าในรูปแบบกระดาษ เพื่อส่งไปให้ท่านได้ใช้ในอีกภพภูมิหนึ่ง
- ไหว้สัมภเวสี (วิญญาณเร่ร่อน): เป็นการทำบุญโดยไม่มีข้อจำกัดเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ดวงวิญญาณที่ไม่มีญาติพี่น้อง โดยนิยมจัดของไหว้ไว้ที่บริเวณนอกบ้าน เพื่อป้องกันไม่ให้วิญญาณเหล่านี้เข้ามาในตัวบ้าน
วันสารทจีนจึงเป็นมากกว่าเทศกาลตามปฏิทิน แต่เป็นวันสำคัญที่เชื่อมโยงความเชื่อเรื่องภพภูมิเข้ากับคุณธรรมเรื่องความกตัญญูและความเมตตา ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความผูกพันในครอบครัวและความเชื่อเรื่องการแบ่งปันที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานในสังคมไทย