อำนาจ "ยุบสภา" อำนาจของใคร?
วันนี้ (2 ก.ย.2568) รศ.มุนินทร์ พงศาปาน อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวถึงอำนาจรัฐบาลรักษาการกับการยุบสภาฯ ว่าตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 5 กำหนดไว้ชัดเจนว่ากรณีไม่มีบทบัญญัติไว้วินิจฉัยการกระทำหรือสถานการณ์ ให้วินิจฉัยไปตามประเพณีการปกครอง ดังนั้นยุบสภาได้หรือไม่ โดยส่วนตัวคิดว่ารักษาการนายกรัฐมนตรีสามารถยุบสภาฯ ได้ สอดคล้องกับประเพณีการปกครองมากที่สุด คงไม่มีแนวทางไหนเป็นประชาธิปไตยไปมากกว่านี้แล้ว
ทั้งนี้หากมีคนร้องเรียนกับศาลรัฐธรรมนูญ ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจวินิจฉัย เนื่องจากเรื่องนี้เป็นความเห็นที่แตกต่าง แต่รัฐธรรมนูญมีทางแก้ในการตีความบทบัญญัติอยู่แล้ว ต้องตีความไปในทางที่สอดคล้องกับระบอบการปกครอง
ขณะที่มุมมอง ผศ.ดร.ปริญญา เทวานฤมิตรกุล ระบุว่าหากกำลังเข้าสู่กระบวนการเลือกนายกรัฐมนตรีใหม่นั้นยุบสภาฯ ไม่ได้นั้น รศ.มุนินทร์ กล่าวว่า กฎหมายไมได้เขียนแบบนั้น คำถามง่ายมากคือรักษาการนายกฯ รวมถึง ครม.มีอำนาจในการริเริ่มกระบวนการยุบสภาฯหรือไม่ คำตอบจะมีแค่ได้หรือไม่ได้ ส่วนจะใช้หรือไม่ใช้ ใช้ตอนไหนจึงเหมาะสม หรือเหมาะสมน้อยกว่ามันเป็นเรื่องดุลยพินิจ ซึ่งเข้าใจว่า ผศ.ดร.ปริญญา ก็เห็นว่ามีอำนาจแต่อาจไม่เหมาะสม
ในอำนาจยุบสภาฯ นั้นไม่ได้เขียนว่าให้นายกรัฐมนตรี หรือ ครม.เป็นผู้ริเริ่ม เขียนแค่ให้พระมหากษัตริย์มีอำนาจตรา พ.ร.ฎ.ยุบสภาฯ ได้ แต่ในระบอบประชาธิปไตยก็จะเป็นฝ่ายบริหารริเริ่มในการถวายคำแนะนำ
สองฝั่งที่บอกว่ายุบสภาฯ ได้ กับฝั่งที่บอกว่าไม่ได้มุมมองมีน้ำหนักทางกฎหมายทั้งคู่ แต่ผมยังมองไม่ออกว่าจะมีทางเลือกไหนสอดคล้องกับประเพณีการปกครองมากไปกว่านี้ แต่ถ้ามีการยุบสภาฯ ก็คงจะมีคนไม่เห็นด้วยและไปยื่นศาลฯ แน่ ๆ
รศ.มุนินทร์ กล่าวถึงกรณีหากนายภูมิธรรม เวชยชัย รักษาการนายกรัฐมนตรี ประกาศยุบสภาฯ นั้นว่าจะมีปัญหาความไม่แน่นอนหากมีคนไปยื่นรัฐธรรมนูญ แต่ในมองว่าคงใช้เวลาไม่นานนักเพราะเป็นประเด็นข้อกฎหมายศาลรัฐธรรมนูญสามารถวินิจฉัยได้ภายในไม่เกินสัปดาห์
ทั้งนี้ รศ.มุนินทร์ ยังระบุว่าเป็นเรื่องที่คาดเดายากว่าพรรคเพื่อไทยจะประกาศยุบสภาฯ หรือไม่ในขณะนี้
เดาใจยาก แต่มันเป็นอำนาจในมือเขา เขาจะใช้หรือไม่ใช่เป็นเรื่องเกินความคาดหมาย
อ่านข่าว :
"อนุทิน" ไม่ก้าวก่าย "พรรคประชาชน" ตัดสินใจโหวตใครเป็นนายกฯ
"ภูมิธรรม" รอ ปชน.ร่วมตั้งรัฐบาล ย้ำพรรคร่วมจับมือแน่น
"ณัฐพงษ์" ประชุม สส.ปชน.ปัดมีธงในใจ ยังไม่ชัดข้อสรุปโหวตนายกฯ