ศูนย์ “JUNO” เปิดครื่องตรวจจับอนุภาคผี “นิวทริโน” เริ่มแล้วในจีน

เผยแพร่ 2 ชั่วโมงที่ผ่านมา

ข่าวดีสำหรับวงการวิทยาศาสตร์ ล่าสุดจีนเปิดเครื่องตรวจจับ “นิวทริโน” ที่ได้ชื่อว่าเป็นสสารที่ตรวจจับได้ยากจนได้ฉายาว่า “อนุภาคผี” จนต้องสร้างเครื่องตรวจจับที่ใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งเริ่มเก็บข้อมูลอย่างเป็นทางการแล้ว

จีนเปิดใช้งานเครื่องตรวจจับอนุภาค“นิวทริโน” (neutrinos) หรืออีกฉายาคือ “อนุภาคผี” (ghost particles) หนึ่งในอนุภาคเร้นลับที่มีขนาดเล็กราวกับไม่มีอยู่จริง โดยใช้เครื่องตรวจจับทรงกลมขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งได้เริ่มเดินเครื่องอย่างเป็นทางการแล้วเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา หลังจากใช้เวลาเตรียมการและก่อสร้างนานกว่าทศวรรษ

เครื่องตรวจจับอนุภาคผี "นิวทริโน"

เครื่องตรวจจับที่มีลักษณะทรงกลมนี้ อยู่ภายในหอสังเกตการณ์ขั้นสูง เจียงเหมิน อันเดอร์กราวด์ นิวทริโน ออปเซอวาทอรี (Jiangmen Underground Neutrino Observatory - JUNO) ซึ่งตั้งอยู่ในอุโมงค์ใต้ดินลึก 44 เมตร ภายในภูเขาหินแกรนิตในเมืองเจียงเหมิน มณฑลกวางตุ้ง ทางตอนใต้ของประเทศจีน และได้ชื่อว่าเป็นศูนย์วิทยาศาสตร์เฉพาะทางสำหรับนิวทริโนขนาดใหญ่พิเศษและความแม่นยำสูงพิเศษแห่งแรกของโลก

ส่วนประกอบของเครื่องตรวจจับอนุภาค

เครื่องตรวจจับนี้รองรับด้วยโครงตาข่ายสเตนเลสสตีลเส้นผ่านศูนย์กลาง 41.1 เมตร ภายในบรรจุถังอะคริลิกทรงกลมเส้นผ่านศูนย์กลาง 35.4 เมตร ที่บรรจุสารเรืองแสงเหลว (liquid scintillator) มากถึง 20,000 ตัน

ในเครื่องตรวจจับ ยังประกอบด้วยอุปกรณ์ที่ซับซ้อน ได้แก่ ท่อโฟโตมัลติพลายเออร์ (photomultiplier tubes) ขนาด 20 นิ้ว จำนวน 20,000 ตัว และขนาด 3 นิ้ว จำนวน 25,000 ตัว รวมถึงสายเคเบิล ขดลวดป้องกันสนามแม่เหล็ก และอุปกรณ์อื่น ๆ ที่ออกแบบมาเพื่อตรวจจับนิวทริโนโดยเฉพาะ

อนุภาคผี นิวทริโน คืออะไร ?

สำหรับ “นิวทริโน” เป็นอนุภาคที่มีขนาดเล็ก เป็นกลางทางไฟฟ้า และแทบจะไม่ค่อยมีปฏิกิริยากับสสารอื่น รวมถึงสามารถเคลื่อนผ่านร่างกาย อาคาร หรือโลกของเราไปได้ ราวกับไม่มีอยู่จริง จนเป็นที่มาของฉายา “อนุภาคผี”

นับตั้งแต่เกิดบิ๊กแบง (Big Bang) หรือทฤษฎี “การระเบิดครั้งใหญ่” ที่อธิบายการกำเนิดและวิวัฒนาการของเอกภพ นิวทริโนได้แพร่กระจายไปทั่วทั้งจักรวาลและเนื่องจากนิวตริโนมีปฏิกิริยากับสสารน้อยมาก พวกมันจึงสามารถเดินทางผ่านร่างกายมนุษย์ อาคาร หรือแม้กระทั่งโลกทั้งใบได้อย่างง่ายดาย จึงต้องอาศัยเครื่องตรวจจับขนาดใหญ่และมีความละเอียดสูง

ทั้งนี้เป้าหมายหลักทางวิทยาศาสตร์ของ JUNO คือการวัดลำดับมวลของนิวตริโน (neutrino mass hierarchy) รวมถึงโครงการวิจัยล้ำสมัยอื่น ๆ โดยโครงการนี้เป็นความร่วมมือของนักวิทยาศาสตร์กว่า 700 คน จาก 17 ประเทศและภูมิภาคทั่วโลกและจะดำเนินโครงการยาวนานอย่างน้อย 30 ปี

ข่าวที่เกี่ยวข้อง