Soft Power หรือ Soft Pressure? การเมืองผ่านวัฒนธรรมในยุค TikTok
ถ้าย้อนกลับไปเมื่อสิบกว่าปีก่อน คำว่า “การเมือง” อาจจะถูกจำกัดไว้แค่ในสภา หัวข่าว หรือบนเวทีชุมนุม แต่ถ้ามองในยุค TikTok วันนี้ มันอยู่ทุกที่ — อยู่ในเพลงที่ติดหู อยู่ในคลิปสั้นๆ ที่ดูตลกแต่จิกกัด อยู่ในซีรีส์ที่พล็อตเหมือนจะรักโรแมนติก แต่แอบโยนประเด็นแรงๆ มาให้เราเผลอขบคิด
นี่แหละคือปรากฏการณ์ “Soft Power” หรืออาจเรียกได้ว่า “Soft Pressure” — พลังที่ไม่ต้องใช้เสียงตะโกนหรือกำปั้นชู แต่สร้างแรงกระเพื่อมทางความคิดจนกลายเป็นการเคลื่อนไหวจริง
เมื่อวัฒนธรรมกลายเป็นเวทีการเมือง
TikTok ไม่ใช่แค่แอปเต้นอีกต่อไป แต่มันคือพื้นที่ที่ศิลปิน ดารา อินฟลูเอนเซอร์ และผู้ใช้งานทั่วไปใช้สื่อสารเรื่องการเมืองแบบไม่ตรงไปตรงมา
เช่น:
- คลิป “ล้อเลียน” นโยบายหรือเหตุการณ์ในประเทศ แต่มีคอมเมนต์เป็นพัน
- เพลงแร็ปที่ฟังเหมือนไม่มีอะไร แต่เนื้อหาสะกิดใจเรื่องเสรีภาพ
- ซีรีส์เกาหลีที่ตั้งคำถามกับอำนาจรัฐและความยุติธรรม จนคนไทยดูแล้วอินเกินเบอร์
วัฒนธรรมเหล่านี้ไม่ใช่แค่ความบันเทิง แต่กลายเป็นเครื่องมือขยายความเข้าใจเรื่องโครงสร้างอำนาจ ความเหลื่อมล้ำ และเสรีภาพทางความคิดได้อย่างแนบเนียน
Soft Power: พลังละมุนที่เปลี่ยนความคิด
Soft Power แบบดั้งเดิม หมายถึงการใช้วัฒนธรรม ภาษา หรือค่านิยมเพื่อดึงดูดและโน้มน้าว ไม่ใช่การบังคับ
ตัวอย่างเช่น:
- ประเทศเกาหลีใต้ใช้ K-pop, ซีรีส์ และแฟชั่น ในการขยายอิทธิพลทางวัฒนธรรมไปทั่วโลก
- ดาราไทยบางคนใช้พื้นที่ของตัวเองส่งต่อความรู้เรื่องสิทธิมนุษยชนแบบเรียบง่าย แต่ทรงพลัง
เมื่อคนดู "อิน" กับคอนเทนต์ พวกเขาก็เริ่ม "อิน" กับประเด็นที่อยู่ข้างในด้วยโดยไม่รู้ตัว
หรือที่จริงคือ Soft Pressure?
แต่ในอีกมุมหนึ่ง วัฒนธรรมเหล่านี้ก็ไม่ใช่แค่ดึงดูดแบบนุ่มๆ อย่างเดียว บางครั้งมันก็กดดันอย่างแหลมคม คล้ายกับการใช้ “แรงกดดันเชิงสัญลักษณ์”
เช่น:
- คลิปไวรัลที่วิจารณ์รัฐแบบซอฟต์ๆ แต่คนแชร์เป็นล้าน
- การไม่พูดตรงๆ แต่ใช้สัญลักษณ์ เสื้อผ้า สี หรือท่าทางสื่อสารการต่อต้าน
นี่ไม่ใช่การประท้วงแบบเก่า แต่เป็น “วัฒนธรรมต่อต้าน” ที่แฝงมาในคลิปขำๆ ที่กำลังอยู่ในเทรนด์
บทสรุป: TikTok เปลี่ยนการเมือง หรือการเมืองเปลี่ยน TikTok?
ยุคนี้ไม่มีเส้นแบ่งชัดเจนระหว่างบันเทิงกับการเมืองอีกต่อไป แล้วคำถามที่น่าสนใจก็คือ เรากำลังดู TikTok เพื่อผ่อนคลาย หรือกำลังตื่นตัวทางการเมืองแบบไม่รู้ตัวกันแน่?
Soft Power ไม่ได้แปลว่าอ่อนแอ และ Soft Pressure ก็ไม่ได้แปลว่าปราศจากพลัง สิ่งที่เราเห็นทุกวันผ่านหน้าจอเล็กๆ อาจกำลังสะกิดให้ทั้งรุ่นเรารู้จักตั้งคำถาม และอาจเปลี่ยนแปลงบางอย่างในโลกจริงได้ในระยะยาว
อย่าลืมกดติดตาม Tojo News เพื่อพบกับข่าวสาร และบทความใหม่ ๆ จากเรา
Line Today TOJO NEWS , ToJoNews
#โตโจนิวส์ #TOJONEWS #สำนักข่าวโตโจนิวส์ #TikTok #การเมือง