“เหา” ไม่ใช่เรื่องสกปรกอย่างที่คิด! เปิดสาเหตุแท้จริงและการแพร่ระบาดที่คุณอาจไม่เคยรู้

เหา (Head Lice) เป็นปรสิตตัวเล็กๆ ที่อาศัยอยู่บนหนังศีรษะและเส้นผมของมนุษย์ โดยจะดูดกินเลือดเป็นอาหาร ทำให้เกิดอาการคัน ระคายเคือง และเป็นปัญหาที่สร้างความรำคาญใจอย่างมาก โดยเฉพาะในเด็กนักเรียน เหาไม่ใช่สัญญาณของสุขอนามัยที่ไม่ดีเสมอไป แต่เป็นปัญหาที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน

เหาเกิดจากอะไร?

เหาไม่ได้เกิดจากความสกปรกอย่างที่หลายคนเข้าใจผิด แต่เกิดจากการ ติดต่อโดยตรง จากคนที่มีเหาอยู่แล้ว ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย:

• การสัมผัสใกล้ชิดศีรษะต่อศีรษะ (Head-to-head contact): นี่คือวิธีหลักที่เหาแพร่กระจาย โดยเฉพาะในเด็กที่เล่นใกล้ชิดกัน เช่น เล่นเกม กอดกัน หรือกิจกรรมกลุ่มที่ศีรษะของเด็กสัมผัสกัน

• การใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกัน:

• หวี, แปรงผม: เหาและไข่เหา (เหาฉบับ) สามารถติดอยู่บนหวีหรือแปรงผมได้ เมื่อนำไปใช้ร่วมกับผู้อื่น ก็จะแพร่เชื้อเหาได้

• หมวก, ผ้าพันคอ, เสื้อผ้า: เหาอาจหลุดร่วงไปติดอยู่บนสิ่งของเหล่านี้ได้ชั่วคราว หากนำไปใช้ร่วมกันก็อาจเกิดการติดเชื้อได้

• ผ้าเช็ดตัว, หมอน, ที่นอน: แม้จะพบน้อยกว่า แต่เหาก็สามารถเกาะอยู่บนผ้าปูที่นอนหรือหมอนได้ หากมีผู้ติดเหาใช้ร่วมกันก็เป็นไปได้ที่จะแพร่เชื้อ

• การเล่นในพื้นที่ใกล้ชิด: ในโรงเรียน ศูนย์ดูแลเด็ก หรือค่ายต่างๆ ที่เด็กๆ มีกิจกรรมร่วมกันและต้องอยู่ใกล้ชิดกันเป็นเวลานาน ก็เป็นแหล่งที่เหาแพร่กระจายได้ง่าย

ข้อควรรู้เกี่ยวกับเหา:

• เหาไม่สามารถกระโดดหรือบินได้: เหาจะเคลื่อนที่โดยการคลานเท่านั้น ดังนั้นการติดเหาจึงต้องเกิดจากการสัมผัสโดยตรงหรือผ่านสิ่งของที่เหาเกาะอยู่
• เหาไม่สามารถอยู่รอดได้นานนอกร่างกายมนุษย์: เหาต้องการเลือดจากมนุษย์เพื่อดำรงชีวิตและสืบพันธุ์ โดยปกติแล้วเหาจะอยู่รอดนอกศีรษะได้ไม่เกิน 24-48 ชั่วโมง
• สัตว์เลี้ยงไม่สามารถนำเหามาสู่คนได้: เหาที่พบในสุนัขหรือแมวเป็นคนละสายพันธุ์กับเหาที่พบในคน และไม่สามารถติดต่อข้ามสายพันธุ์ได้

อาการของการติดเหา

• คันหนังศีรษะอย่างรุนแรง: โดยเฉพาะบริเวณหลังใบหูและท้ายทอย ซึ่งเป็นอาการที่พบบ่อยที่สุดและสร้างความรำคาญอย่างมาก
• รู้สึกเหมือนมีอะไรบางอย่างคลานอยู่บนศีรษะ: บางคนอาจรู้สึกยุบยิบ หรือจั๊กจี้
• มีรอยแดงหรือแผลถลอกจากการเกา: การเกาบ่อยๆ อาจทำให้เกิดแผลและติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อนได้
• พบตัวเหา: ตัวเหามีขนาดเล็กเท่าเมล็ดงา สีน้ำตาลอมเทา เคลื่อนที่เร็วและยากที่จะมองเห็น
• พบไข่เหา (เหาฉบับ): ไข่เหามีลักษณะเป็นเม็ดเล็กๆ สีขาวขุ่นหรือสีน้ำตาลอ่อน เกาะติดแน่นกับเส้นผมใกล้หนังศีรษะ คล้ายรังแคแต่ไม่สามารถสะบัดออกได้

การป้องกันและกำจัดเหา

• หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดศีรษะต่อศีรษะ: โดยเฉพาะในเด็ก
• ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกัน: เช่น หวี หมวก ผ้าเช็ดตัว หรือเครื่องประดับผม
• หมั่นตรวจเช็คเส้นผมและหนังศีรษะ: โดยเฉพาะในเด็กเล็ก
• หากพบเหา ให้ใช้ผลิตภัณฑ์กำจัดเหาที่ถูกต้อง: ควรปฏิบัติตามคำแนะนำบนฉลากอย่างเคร่งครัด
• หวีผมด้วยหวีซี่ถี่: เพื่อช่วยสางเอาตัวเหาและไข่เหาออก
• ซักผ้าปูที่นอน เสื้อผ้า และของใช้ส่วนตัวด้วยน้ำร้อน: เพื่อฆ่าเหาและไข่เหาที่อาจปะปนอยู่

แม้เหาจะเป็นปัญหาที่น่ารำคาญ แต่ก็ไม่ใช่เรื่องร้ายแรงและสามารถกำจัดให้หมดไปได้ หากทราบสาเหตุและวิธีการรับมือที่ถูกต้อง