กรมการข้าวโชว์โมเดล “ข้าวยั่งยืน” อุบลฯ ต้นแบบการผลิตข้าวมาตรฐานใหม่ของไทย

เผยแพร่ 2 ชั่วโมงที่ผ่านมา • MGR Online

กรมการข้าวเผยโฉมต้นแบบ “ข้าวยั่งยืน” บ้านดอนหมูและโรงสีชุมชนอุบลราชธานี นำร่องเกษตรกรไทยเข้าสู่ระบบมาตรฐานการผลิตข้าว ลดต้นทุน รักษ์โลก และเพิ่มมูลค่าให้กับผลผลิตอย่างยั่งยืน

"ข้าว" นับเป็นอาหารหลักของคนไทย และอยู่คู่กับสังคมไทยมาอย่างยาวนาน โดยประเทศไทยเป็นหนึ่งในผู้ผลิตหลักของโลก ข้าวมีความสำคัญทั้งในด้านวัฒนธรรม การดำรงชีวิต เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตามเกษตรกรจำเป็นต้องปรับตัวอย่างต่อเนื่องเพื่อพัฒนาการปลูกข้าวตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ เพื่อเพิ่มผลผลิต ลด ต้นทุน เพิ่มรายได้ ตลอดจนลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น ข้าวที่ปลูกอยู่ในพื้นที่ที่มีน้ำขังอยู่ตลอดเวลา ทำให้เกิดการหมักหมมของเศษซากพืชในปริมาณมาก และเมื่อย่อยสลายจะปลดปล่อยก๊าซมีเทน ซึ่งเป็นหนึ่งในก๊าซเรือนกระจกในชั้นบรรยากาศ นอกจากนี้ การเผาตอชังข้าวหลังการปลูกข้าว ยังเป็นสาเหตุของการเกิดภาวะโลกร้อนเกษตรกรจึงควร "ปลูกข้าว" ภายใต้กระบวนการที่มีคุณภาพพร้อมๆ ไปกับการมีความรับผิดชอบต่อสังคม และ สิ่งแวดล้อม เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนในอนาคต

จากความสำคัญของการผลิตข้าวในมิติต่างๆ ที่ส่งผลกระทบโดยเฉพาะต่อเกษตรกร สังคม สิ่งแวดล้อม ตลอดจนการตลาดในปัจจุบัน กรมการข้าว โดยกองตรวจสอบรับรองมาตรฐานข้าวและผลิตภัณฑ์ จึงได้จัดเพรสทัวร์ (Press Tour) นำคณะสื่อมวลชนลงพื้นที่ศึกษาดูงาน ระหว่างวันที่ 25 - 26 สิงหาคม 2568 ในจังหวัดอุบลราชธานี เพื่อเป็น ส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนการตรวจสอบและรับรองมาตรฐานการผลิตข้าวยั่งยืน ตามมาตรฐานสินค้าเกษตร เรื่อง ข้าวยั่งยืน (มกษ. 4408 - 2565) ซึ่งจะช่วยในการเผยแพร่องค์ความรู้ ส่งเสริมและพัฒนาเกษตรกรให้สามารถพัฒนาตนเองเข้าสู่ระบบมาตรฐานการผลิตข้าวยั่งยืน ผลิตสินค้าข้าวที่มีคุณภาพและปลอดภัยต่อผู้บริโภค ตลอดจนประชาสัมพันธ์ให้ผู้บริโภคได้รับทราบถึงคุณค่า และความสำคัญของสินค้าข้าวยั่งยืนให้เกิดผลสำเร็จเป็นรูปธรรมทั้งในปัจจุบันอีกด้วย

นายขจร โนวัฒน์ ผู้อำนวยการกองตรวจสอบรับรองมาตรฐานข้าวและผลิตภัณฑ์ กล่าวว่า กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมการข้าว มีนโยบายการเกษตรยั่งยืน เพื่อยกระดับมาตรฐานการผลิตข้าว โดยได้กำหนดมาตรฐาน สินค้าเกษตร เรื่อง ข้าวยั่งยืน (มกษ. 4408-2565) ขึ้น เพื่อเป็นแนวทางการพัฒนาผลิตข้าวอย่างยั่งยืน แก่เกษตรกรตลอดห่วงโช่การผลิตและห่วงโซ่การคุ้มครอง ทั้งนี้ ประโยชน์ที่เกษตรกรจะได้รับจากการผลิตข้าวตามมาตรฐาน สินค้าเกษตร เรื่องข้าวยั่งยืนนั้น ได้แก่ ผลผลิตสินค้าข้าวมีคุณภาพและความปลอดภัยด้านอาหาร, ปกป้องสุขภาพและคุ้มครองความปลอดภัยเกษตรกร ผู้ปฏิบัติงานรวมถึงชุมชน, เพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน เพิ่มรายได้ จากการใช้เทคโนโลยีและการจัดการที่มีประสิทธิภาพ, เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศ ส่งเสริมการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก, แรงงานได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายแรงงานและสอดคล้องกับบริบทท้องถิ่น, สามารถตามสอบ ข้อมูลได้ตลอดห่วงโซ่การผลิต ป้องกันการปนเปื้อน และการปะปนของข้าวอื่นๆ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับ ผู้บริโภค, เพิ่มโอกาสทางการตลาดไปสู่ผู้บริโภคที่ห่วงใยสุขภาพและให้ความสำคัญต่อการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม

“สำหรับมาตรฐานสินค้าเกษตร เรื่อง ข้าวยั่งยืน (มกษ. 4408-2565) นับเป็นมาตรฐานที่กรมการข้าว โดยกองตรวจสอบรับรองมาตรฐานข้าวและผลิตภัณฑ์ ได้พยายามส่งเสริมให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าว มีการผลิตข้าวที่มีคุณภาพและมีความยั่งยืน สร้างโอกาสทางการตลาดและเพิ่มขีดความสามารถทางการแข่งขันข้าวของไทย โดยครอบคลุม ตั้งแต่การจัดการฟาร์ม การเตรียมก่อนการปลูก การใช้น้ำ การจัดการธาตุอาหาร การจัดการศัตรูพืชโดยวิธีผสมผสาน การเก็บเกี่ยวและการปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยว สุขภาพและความปลอดภัย สิทธิแรงงานในฟาร์ม การแปรสภาพข้าวเปลือกเป็นสินค้าข้าวยั่งยืน โดยการแสดงฉลากและการกล่าวอ้าง มาตรฐานนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เกิดความปลอดภัยด้านอาหารและการพัฒนาการผลิตข้าวอย่างยั่งยืน"

นายขจร โนวัฒน์ ยังกล่าวอีกว่า สำหรับกิจกรรมพาสื่อมวลชนลงพื้นที่ศึกษาดูงานในจังหวัดอุบลราชธานีนั้น เชื่อมั่น ว่า จะช่วยประชาสัมพันธ์ให้เกษตรกรและผู้สนใจมีองค์ความรู้และเข้าใจในมาตรฐานสินค้าเกษตร เรื่อง ข้าวยั่งยืน (มกษ. 4408 - 2565) เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาเข้าสู่ระบบมาตรฐานการผลิตข้าวยั่งยืนมากขึ้น ที่สำคัญยังจะทำให้ผู้บริโภคและประชาชนทั่วไปตระหนักถึงความสำคัญของมาตรฐานสินค้าข้าวยั่งยืนที่ทางกรมการข้าว โดยกองตรวจสอบรับรองมาตรฐานข้าวและผลิตภัณฑ์ ได้พยายามส่งเสริมให้เป็นที่รู้จักในวงกว้าง

"เราจะพาผู้สื่อข่าวลงพื้นที่จริง ซึ่งถือเป็นต้นแบบ มาตรฐานสินค้าเกษตร "ข้าวยั่งยืน" โดยจะพาไปดูตั้งแต่การ จัดการฟาร์มจนถึงการทำแบรนด์ที่มีการแสดงฉลากและการกล่าวอ้างอย่างถูกต้อง เพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับข้าวที่ปลูกและสร้างความน่าเชื่อถือแก่ผู้บริโภค ที่สำคัญได้แก่กลุ่ม "ข้าวยั่งยืนบ้านดอนหมู" อ.ตระการพืชผล จ.อุบลราชธานีที่ดำเนินการเกี่ยวกับการทำนาข้าวแบบยั่งยืน โดยเข้าร่วมมาตรฐานข้าวยั่งยืนเมื่อปี พ.ศ. 2562 ที่นี่มุ่งเน้นการผลิต ข้าวที่มีคุณภาพและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ ยังมีการนำเทคนิคการทำนาแบบต่างๆ มาปรับใช้ เช่น การทำนาแบบอินทรีย์ หรือการทำนาแบบลดการใช้สารเคมี เพื่อให้ได้ผลผลิตข้าวที่ดีและยั่งยืน จากนั้นจะพาไปเยี่ยมชม

"โรงสีข้าวกิจอุดม" เพื่อชมกระบวนการแปรรูป เพื่อให้ได้สินค้าข้าวตามมาตรฐานข้าวยั่งยืน รวมทั้งยังจะพา สื่อมวลชนได้มีโอกาสเลือกชอปสินค้าจากร้านค้าของวิสาหกิจชุมชน ในพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานีอีกด้วย"

นับเป็นการลงไปสัมผัสพื้นที่ต้นแบบมาตรฐานสินค้าเกษตร "ข้าวยั่งยืน" เพื่อช่วยให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวใช้เป็นโมเคล และสร้างแรงบันดาลใจในการขับเคลื่อนการปลูกข้าวที่ได้มาตรฐานและเป็นที่ต้องการของตลาดในอนาคต