เปิด '4 เมกะเทรนด์โลก' พลิกวิกฤติสู่โอกาสครั้งใหญ่ของไทย

ดร.กอบศักดิ์ ภูตระกูล กรรมการรองผู้จัดการใหญ่และเลขานุการ บริษัท ธนาคารกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) กล่าวในงาน“TCP Sustainability Forum 2025” ว่า การแข่งขันอันดุเดือดระหว่างสหรัฐฯ และจีนกำลังพลิกโฉมภูมิทัศน์เศรษฐกิจโลก โดยจีนได้แซงหน้าสหรัฐฯ ในหลายด้าน ทั้งการผลิต การส่งออก และเทคโนโลยีอย่าง AI ทำให้สหรัฐฯ เผชิญกับความกังวลเรื่องการขาดดุลและหนี้มหาศาล จนนำมาซึ่ง "สงครามการค้าและเทคโนโลยี" ซึ่งสร้างความผันผวนไปทั่วโลก

1. สงครามเศรษฐกิจโลก โอกาสทองของไทยในการเป็นฐานผลิตใหม่

แม้สถานการณ์นี้จะดูเหมือนเป็นวิกฤต แต่กลับกลายเป็นโอกาสทองของประเทศอย่างประเทศไทย เมื่อบริษัทข้ามชาติต้องการย้ายฐานการผลิตออกจากจีนเพื่อลดความเสี่ยง ภูมิภาคอาเซียน โดยเฉพาะประเทศไทย จึงกลายเป็นเป้าหมายสำคัญ

ตัวเลขจากสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (BOI) ชี้ให้เห็นถึงกระแสการลงทุนที่ไหลบ่าเข้าสู่ไทยอย่างไม่เคยมีมาก่อน โดยในช่วงครึ่งปีแรกของปี 2566 มีคำขอส่งเสริมการลงทุนสูงถึง 1 ล้านล้านบาท ซึ่งเทียบเท่ากับยอดรวมทั้งปีของปีก่อนหน้า การลงทุนที่พุ่งสูงขึ้นนี้ไม่ใช่แค่ตัวเลข แต่เป็นการยกระดับโครงสร้างเศรษฐกิจของไทยไปสู่ยุคใหม่ ด้วยอุตสาหกรรมแห่งอนาคต เช่น ยานยนต์ไฟฟ้า (EV), แผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ (PCB) และดาต้าเซ็นเตอร์ ซึ่งจะช่วยให้เศรษฐกิจไทยแข็งแกร่งและเติบโตอย่างยั่งยืนยิ่งขึ้น

2. อาเซียนผงาด ก้าวสู่การเป็นตลาดแห่งอนาคต

หากมองในระดับภูมิภาค อาเซียนกำลังกลับมาเป็นจุดสนใจของการลงทุนระดับโลกอีกครั้ง หลังวิกฤตต้มยำกุ้งที่ทำให้สัดส่วนการลงทุนลดลงอย่างฮวบฮาบ ปัจจุบันสัดส่วนการลงทุนโดยตรงในภูมิภาคนี้เพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดดจากประมาณ 5% เมื่อ 10 ปีที่แล้ว เป็น 17% ในปี 2566 และมีแนวโน้มจะพุ่งสูงขึ้นถึง 20-25% ในอนาคต

การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานอย่างรวดเร็วในประเทศเพื่อนบ้าน เช่น เวียดนาม แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของภูมิภาคนี้ที่พร้อมจะก้าวสู่การเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจใหม่ของโลก โดยผู้เชี่ยวชาญคาดการณ์ว่า "ในอีก 5 ปีข้างหน้า อาเซียนจะไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป"

การพลิกโฉมครั้งนี้ทำให้ไทยอยู่ในตำแหน่งที่ได้เปรียบในฐานะศูนย์กลางการเชื่อมโยงการค้าและการลงทุน โดยสามารถทำหน้าที่เป็นประตูสู่ตลาดขนาดใหญ่อย่างจีนและอินเดีย รวมถึงเป็นฐานการผลิตที่ทันสมัยซึ่งสามารถดึงดูดนักลงทุนให้เข้ามาตั้งฐานการผลิตในภูมิภาคได้มากขึ้น

3. Green Transition ใครเริ่มก่อน…ชนะก่อน

ภาวะโลกร้อนที่นับวันยิ่งทวีความรุนแรงขึ้น เช่น น้ำท่วมหนักในประเทศไทย และไฟป่าในยุโรป กำลังเป็นสัญญาณเตือนให้ทั่วโลกหันมาให้ความสำคัญกับ "การเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจสีเขียว" อย่างจริงจัง แม้ปัจจุบันจะยังมีความท้าทายอยู่บ้าง เช่น ความล่าช้าในการบังคับใช้กลไกการปรับคาร์บอนข้ามพรมแดน (CBAM) ของยุโรป แต่ผู้ที่เริ่มลงมือปรับตัวก่อนจะได้เปรียบอย่างมหาศาล

การบรรยายจากผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐกิจชี้ว่า "ช่วง 2-3 ปีข้างหน้าคือโอกาสให้เราแคชอัพ" เนื่องจากเมื่อภัยพิบัติทางธรรมชาติรุนแรงขึ้น ทั่วโลกจะกลับมาจริงจังกับเรื่องนี้อีกครั้ง และ "ใครทำก่อนคือคนชนะ"

ประเทศไทยกำลังเร่งดำเนินการร่างกฎหมายโลกร้อนและส่งเสริมให้ภาคเอกชนลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนในกระบวนการผลิต (Low Carbon) พร้อมสนับสนุนนวัตกรรมสีเขียว ผู้เชี่ยวชาญจากธนาคารกรุงเทพเน้นย้ำว่า "การลงทุนในเทคโนโลยีพลังงานสะอาดและ Green Transition คือการลงทุนที่ดีที่สุด" เนื่องจากต้นทุนของเทคโนโลยี เช่น โซลาร์เซลล์ กำลังลดลงอย่างต่อเนื่อง ทำให้การลงทุนด้านนี้คุ้มค่าและสร้างโอกาสใหม่ๆ ในอนาคต

4. เทคโนโลยีพลิกโลก อุตสาหกรรมเก่าถึงคราวต้องปรับตัว

โลกกำลังเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วจากเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่ก้าวหน้าอย่างก้าวกระโดด ไม่ว่าจะเป็นปัญญาประดิษฐ์ (AI) หุ่นยนต์ ไปจนถึงนวัตกรรมอาหาร ซึ่งกำลังเข้ามาทำให้อุตสาหกรรมดั้งเดิมล้าสมัย ผู้เชี่ยวชาญเตือนว่า "โรงงานรถยนต์สันดาป, โรงงานเหล็ก, หรือแม้แต่อุตสาหกรรมเกษตรแบบเดิมกำลังจะตกรุ่น"

การมาของเทคโนโลยีอย่าง AI ที่สามารถเข้ามามีบทบาทในการคิดค้นยา หรือการพัฒนาอาหารสังเคราะห์ เช่น เนื้อและไข่ที่เพาะเลี้ยงจากเซลล์ กำลังสร้างแรงกระเพื่อมครั้งใหญ่ต่อโครงสร้างอุตสาหกรรมโลกในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า

ภาคธุรกิจไทยจึงต้องเร่งปรับตัวและนำนวัตกรรมใหม่ๆ มาใช้ เพื่อให้สามารถแข่งขันได้และอยู่รอดในภูมิทัศน์เศรษฐกิจโลกที่เปลี่ยนไปอย่างไม่หยุดนิ่ง บทสรุปจากผู้เชี่ยวชาญคือ โลกกำลังอยู่ในช่วงเปลี่ยนผ่านที่สำคัญ ซึ่งความอยู่รอดของภาคธุรกิจและประเทศขึ้นอยู่กับการเรียนรู้และความสามารถในการปรับตัวให้เท่าทันโลกที่กำลังเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว