ประวัติ อนุทิน ชาญวีรกูล ว่าที่นายกรัฐมนตรีคนที่ 32 ผลงานเพื่อประชาชนเพียบ

อนุทิน ชาญวีรกูล ชื่อเล่น: หนู หรือ นายกหนู เกิดวันที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2509 เป็นลูกชายของนายชวรัตน์ ชาญวีรกูล (อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ในรัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ)

อนุทินสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีด้านวิศวกรรมศาสตร์จากมหาวิทยาลัยฮอฟสตรา สหรัฐอเมริกา เริ่มต้นทำงานในภาคธุรกิจก่อสร้าง (บริษัทซิโน-ไทยฯ) ก่อนก้าวเข้าสู่ถนนการเมืองตามรอยครอบครัว อนุทินเริ่มต้นกับพรรคไทยรักไทย (ทรท.) ช่วงต้นทศวรรษ 2540 ได้รับตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุขในปี 2547

จากนั้นมีการปรับคณะรัฐมนตรีทำให้เขาย้ายไปดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงพาณิชย์ช่วงสั้นๆ (ตุลาคม 2547 – มีนาคม 2548) ก่อนจะกลับมาดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุขอีกครั้งตั้งแต่เดือนมีนาคม 2548 จนถึงเหตุรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 สิ้นสุดรัฐบาลที่มาจากพรรคไทยรักไทย

พ.ศ. 2550 อนุทินถูกตัดสิทธิทางการเมือง 5 ปี เนื่องจากเคยดำรงตำแหน่งกรรมการบริหารพรรคไทยรักไทยที่ถูกยุบเมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม 2550 การเว้นวรรคทางการเมืองนี้ทำให้เขาหันไปทำธุรกิจเอกชนอยู่ระยะหนึ่ง

พ.ศ. 2555 หลังพ้นโทษทางการเมือง อนุทินสมัครเข้าเป็นสมาชิกพรรคภูมิใจไทย (ภท.) ก่อตั้งโดยกลุ่มอดีตสมาชิกพรรคพลังประชาชนและกลุ่มการเมือง “เพื่อนเนวิน” ที่นำโดยนายเนวิน ชิดชอบ อนุทินได้รับเลือกเป็นหัวหน้าพรรคภูมิใจไทยต่อจากพ่อ

พ.ศ. 2557 ลงสมัครรับเลือกตั้ง ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อ ลำดับที่ 1 ในนามพรรคภูมิใจไทย แต่การเลือกตั้งทั่วไปปี 2557 ถูกศาลวินิจฉัยให้เป็นโมฆะ จึงไม่ได้เข้าสภา

ช่วงปี 2557–2561 เป็นช่วงที่อนุทินมุ่งสร้างฐานพรรคภูมิใจไทย เน้นนโยบายโดดเด่น เช่น “นโยบายกัญชาเพื่อการแพทย์” และ “มอเตอร์ไซค์รับจ้างถูกกฎหมาย” เตรียมพร้อมสำหรับการเลือกตั้งครั้งต่อไป

ในช่วงนี้ได้สร้างภาพลักษณ์เป็นนักการเมืองสายกลางที่พร้อมจับมือกับฝ่ายใดก็ได้หากเป็นประโยชน์ต่อประเทศ ที่ไหนมีโอกาส ที่นั่นมีอนุทิน

รองนายกรัฐมนตรี สมัยที่ 1 (พ.ศ. 2562–2566)

หลังการเลือกตั้งทั่วไปปี 2562 พรรคภูมิใจไทยได้ที่นั่ง ส.ส. 51 ที่นั่ง อนุทินอยู่ในบัญชีรายชื่ออันดับ 1 ของพรรค พร้อมได้ รับเสนอชื่อเป็นหนึ่งในแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีของพรรค

พรรคภูมิใจไทยตัดสินใจเข้าร่วมจัดตั้งรัฐบาลกับพรรคพลังประชารัฐ โหวตสนับสนุนพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ให้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีต่ออีกสมัย วันที่ 10 กรกฎาคม 2562 อนุทินได้รับการแต่งตั้งเป็น รองนายกรัฐมนตรี และ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ในรัฐบาลประยุทธ์ 2/1 นับเป็นครั้งแรกที่เขาได้ดำรงตำแหน่งรองนายกฯ

ไทม์ไลน์เหตุการณ์สำคัญ (2562–2566)

2562: อนุทินเข้ารับตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีและ รมว.สาธารณสุข (ควบสองตำแหน่ง) ผลักดันนโยบายกัญชาทางการแพทย์ซึ่งเป็นนโยบายหาเสียงหลักของพรรคภูมิใจไทย

2563: การระบาดของโรคโควิด-19 เริ่มขึ้นในประเทศไทย อนุทินเป็นแกนนำฝ่ายสาธารณสุขในการรับมือวิกฤต ตั้งแต่การตั้งศูนย์บริหารสถานการณ์ COVID-19 การสั่งปิดสถานที่เสี่ยง ควบคุมการเดินทางเข้าออกประเทศ และประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนสวมหน้ากากอนามัยและเว้นระยะห่างทางสังคม

2564: ประเทศไทยเผชิญการระบาดระลอกใหม่ แม้ช่วงแรกจะสามารถคุมจำนวนผู้ติดเชื้อได้ดี (ต้นปี 2564 ไทยถูกจัดอันดับให้เป็นประเทศที่ควบคุมโควิด-19 ได้มีประสิทธิภาพอันดับ 4 ของโลก โดยสถาบัน Lowy ของออสเตรเลีย แต่ต่อมารัฐบาลถูกวิจารณ์เรื่องความล่าช้าในการจัดหาวัคซีนโควิด-19 ทำให้อนุทินในฐานะ รมว.สาธารณสุข ต้องเร่งเจรจาจัดหาวัคซีนหลากหลายชนิดเพิ่มเติม นอกเหนือจากวัคซีน AstraZeneca ที่ร่วมผลิตในประเทศและวัคซีน Sinovac ที่สั่งซื้อในระยะแรก

2565: กระทรวงสาธารณสุขภายใต้การนำของอนุทินเดินหน้าผลักดัน “นโยบายกัญชาเสรีทางการแพทย์” จนเกิดผลเป็นรูปธรรม เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2565 ประเทศไทยปลดล็อกกัญชาออกจากบัญชียาเสพติดประเภท 5 อย่างเป็นทางการ ทำให้ประชาชนสามารถปลูกและใช้ประโยชน์จากกัญชาและกัญชงในทางการแพทย์ สุขภาพ และเชิงพาณิชย์ได้ ภายใต้เงื่อนไขที่กฎหมายกำหนด ถือเป็นการเปิดประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของการใช้กัญชาในประเทศ และเป็นผลงานเด่นที่อนุทินผลักดันมาตลอด

2566: ก่อนครบวาระรัฐบาล อนุทินในฐานะหัวหน้าพรรคภูมิใจไทยประกาศจุดยืนสานต่อนโยบายเดิมในการเลือกตั้งปี 2566 พรรคได้หาเสียงด้วยผลงานอย่าง นโยบายกัญชา และโครงการด้านสาธารณสุขอื่นๆ ผลการเลือกตั้งเดือนพฤษภาคม 2566 พรรคภูมิใจไทยได้ ส.ส. 71 ที่นั่ง (อันดับ 3)

ช่วงหลังเลือกตั้ง อนุทินตกเป็นข่าวว่าอาจร่วมจัดตั้งรัฐบาลกับพรรคก้าวไกล (ที่ได้เสียงอันดับ1) แต่ในที่สุดพรรคภูมิใจไทยเลือกจับมือกับพรรคเพื่อไทยในการจัดตั้งรัฐบาลชุดใหม่

ในสมัยแรกที่ดำรงตำแหน่งรองนายกฯ อนุทินมีผลงานโดดเด่นหลายด้าน โดยเฉพาะบทบาทในฐานะรัฐมนตรีสาธารณสุข ได้แก่ การรับมือวิกฤตโควิด-19 เป็นหัวหน้าทีมสาธารณสุขที่วางยุทธศาสตร์ “ตรวจเร็ว รักษาเร็ว” ทำให้ไทยควบคุมโรคได้ค่อนข้างมีประสิทธิภาพในระยะเริ่มแรก (จนได้รับการจัดอันดับให้ไทยเป็นประเทศที่รับมือโควิดได้ดีในต้นปี 2564

อนุทินยังเร่งรัดการจัดหาวัคซีนเมื่อเกิดการระบาดใหญ่ และจัดระบบบริการรักษาผู้ป่วยผ่าน “ระบบ Home Isolation” และหน่วยบริการชุมชน (เช่น อสม.) ในช่วงที่ผู้ป่วยล้นโรงพยาบาล อีกหนึ่งผลงานที่เป็น นโยบายชูธงของเขา คือ การปลดล็อกกัญชาเสรีทางการแพทย์ ซึ่งสำเร็จในปี 2565 ส่งผลให้เกิดธุรกิจเกี่ยวกับกัญชาและผลิตภัณฑ์สุขภาพจำนวนมาก สร้างโอกาสทางเศรษฐกิจใหม่ๆ และเพิ่มทางเลือกในการรักษาสุขภาพให้ประชาชน

แม้ว่าช่วงหลังจะมีเสียงเรียกร้องให้ควบคุมการใช้กัญชาในกลุ่มเยาวชนและสันทนาการมากขึ้น แต่นโยบายนี้นับเป็นหมุดหมายสำคัญของวงการสาธารณสุขไทยยุคใหม่
สรุปผลงานสำคัญสมัยที่ 1

รับมือโควิด-19: นำทีมควบคุมการระบาดอย่างทันท่วงที วางระบบคัดกรอง-รักษา และจัดหาวัคซีน ช่วยให้ไทยมีผู้ติดเชื้อและเสียชีวิตต่ำในระลอกแรก

ผลักดันกัญชาทางการแพทย์: ออกประกาศปลดล็อกกัญชาไม่เป็นยาเสพติด (มิ.ย. 2565) เปิดทางให้ใช้กัญชา-กัญชงเพื่อสุขภาพและเศรษฐกิจได้ถูกกฎหมาย

นโยบายสาธารณสุขอื่นๆ: ส่งเสริมระบบบริการปฐมภูมิ (เช่น บทบาท อสม.), โครงการ 30 บาทรักษาทุกที่ (ให้ประชาชนใช้สิทธิบัตรทองข้ามเขตได้), และสนับสนุนการวิจัยพัฒนายาและวัคซีนในประเทศ เป็นต้น

รองนายกรัฐมนตรี สมัยที่ 2 (พ.ศ. 2566–2568)

ในการจัดตั้งรัฐบาลหลังการเลือกตั้งปี 2566 พรรคเพื่อไทย ได้คะแนนอันดับ 2 ได้เชิญพรรคภูมิใจไทยของอนุทิน (71 ที่นั่ง) เข้าร่วมรัฐบาลผสม ในช่วงเดือนสิงหาคม 2566 มีภาพการพบปะระหว่างแกนนำสองพรรค (อนุทินและนายเศรษฐา ทวีสิน จากพรรคเพื่อไทย) ที่ร่วมดื่มเครื่องดื่ม “มิ้นต์ช็อกโกแลต” อย่างเป็นกันเอง เป็นสัญลักษณ์ยืนยันว่าทั้งสองพรรคตกลงจับมือจัดตั้งรัฐบาลร่วมกันเรียบร้อย

ต่อมาเมื่อมีการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งคณะรัฐมนตรีรัฐบาลใหม่ในวันที่ 1 กันยายน 2566 อนุทินจึงได้ดำรงตำแหน่ง รองนายกรัฐมนตรี อีกครั้ง และเปลี่ยนมาควบตำแหน่ง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย (มท.1)

สิงหาคม 2566: พรรคภูมิใจไทยเข้าร่วมรัฐบาลที่มีพรรคเพื่อไทยเป็นแกนนำ โดยรัฐสภามีมติเลือกนายเศรษฐา ทวีสิน (เพื่อไทย) เป็นนายกรัฐมนตรี คนที่ 30 ของประเทศไทย อนุทินได้รับการจัดสรรให้ดูแลกระทรวงมหาดไทยควบตำแหน่งรองนายกฯ ในรัฐบาลผสมชุดนี้

กันยายน 2566: อนุทินเข้ารับหน้าที่ รมว.มหาดไทย อย่างเป็นทางการ เริ่มประกาศนโยบายและภารกิจสำคัญในด้านการปกครองส่วนภูมิภาค ความมั่นคงภายใน และการพัฒนาท้องถิ่น เช่น มอบนโยบายให้ผู้ว่าราชการจังหวัดทั่วประเทศดำเนินงานตาม “5 นโยบายหลักของมหาดไทย” ได้แก่

1) การจัดระเบียบสังคมและปราบปรามผู้มีอิทธิพล

2) การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด

3) การสร้างอาชีพเพิ่มรายได้ประชาชน

4) การส่งเสริมท่องเที่ยวชุมชน

5) การจัดน้ำดื่มสะอาดให้บริการประชาชน

นโยบายเหล่านี้มุ่งยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชนทั้งด้านความปลอดภัย เศรษฐกิจ และความสะดวกสบาย ตามภารกิจ “บำบัดทุกข์ บำรุงสุข” ของกระทรวงมหาดไทย

สิงหาคม 2567: เกิดจุดเปลี่ยนทางการเมืองครั้งสำคัญเมื่อศาลรัฐธรรมนูญมีมติ (5 ต่อ 4) วินิจฉัยให้นายเศรษฐา ทวีสิน พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เนื่องจากกรณีการแต่งตั้งรัฐมนตรีที่ขัดต่อจริยธรรม ส่งผลให้คณะรัฐมนตรีทั้งคณะพ้นจากตำแหน่งไปด้วย ทำให้พรรคร่วมรัฐบาลต้องหารือเลือกนายกรัฐมนตรีคนใหม่

ในช่วงนี้ชื่อของอนุทินถูกเสนอให้เป็นหนึ่งใน “แคนดิเดตนายกรัฐมนตรี คนที่ 31” เนื่องจากเป็นหัวหน้าพรรคการเมืองขนาดกลางที่อยู่ในรัฐบาล และมีประสบการณ์สูง อย่างไรก็ตาม ที่ประชุมรัฐสภาได้ลงมติเลือก น.ส.แพทองธาร ชินวัตร (เพื่อไทย) ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 31 เพื่อสานต่อรัฐบาลที่มีพรรคเพื่อไทยเป็นแกนนำ ซึ่งอนุทินยังคงดำรงตำแหน่งรองนายกฯ และ รมว.มหาดไทย ในรัฐบาลใหม่ของน.ส.แพทองธาร

มิถุนายน 2568: ความขัดแย้งทางนโยบายภายในรัฐบาลผสมเริ่มปรากฏ เมื่อพรรคเพื่อไทยประกาศทบทวนบางนโยบายที่พรรคภูมิใจไทยผลักดัน (เช่น นโยบายกัญชาเสรี ซึ่งรัฐบาลใหม่มีท่าทีจะจำกัดเฉพาะใช้ทางการแพทย์) ประกอบกับกระแสการเมืองที่เปลี่ยนแปลง ทำให้ในกลางเดือนมิถุนายน พรรคภูมิใจไทยตัดสินใจ ถอนตัวออกจากรัฐบาลผสม ส่งผลให้อนุทินยื่นใบลาออกจากตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีมหาดไทยเมื่อวันที่ 19 มิถุนายน 2568

ถือเป็นการสิ้นสุดบทบาทในคณะรัฐมนตรีชุดรัฐบาลแพทองธาร และพรรคภูมิใจไทยเปลี่ยนสถานะไปเป็นพรรคฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร

ในช่วงสมัยที่ 2 ของการเป็นรองนายกฯ อนุทินทำหน้าที่กำกับดูแลงานกระทรวงมหาดไทย ซึ่งมีความกว้างขวางครอบคลุมทั้งการปกครองจังหวัด องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และความมั่นคงภายใน ประเทศไทยเผชิญความท้าทายหลังโควิด เช่น การฟื้นฟูเศรษฐกิจฐานรากและการกระจายรายได้สู่ชนบท อนุทินได้ผลักดันโครงการกระตุ้นเศรษฐกิจท้องถิ่น เช่น การส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชน และ OTOP ควบคู่กับนโยบายเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการน้ำและโครงสร้างพื้นฐานในต่างจังหวัด นอกจากนี้ เขาให้ความสำคัญกับการแก้ปัญหาสังคมและความปลอดภัย เช่น การปราบปรามยาเสพติดและผู้มีอิทธิพลในภูมิภาค ตามนโยบายที่วางไว้ทั้ง 5 ข้อข้างต้น

ในเชิงการเมือง อนุทินช่วยสร้างดุลยภาพระหว่างพรรคร่วมรัฐบาล พยายามรักษาฐานเสียงและนโยบายของภูมิใจไทย (เช่น การคัดค้านนโยบายบางอย่างที่ขัดกับจุดยืนพรรคตน) ทว่าเมื่อแนวทางของพรรคร่วมเริ่มสวนทางกับสัญญาประชาชนที่ภูมิใจไทยให้ไว้ อนุทินก็เลือกถอนพรรคออกจากรัฐบาลในที่สุด เพื่อรักษาอุดมการณ์และเตรียมพร้อมสำหรับการเลือกตั้งครั้งถัดไป

(ว่าที่) นายกรัฐมนตรีคนที่ 32

เมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2568 ศาลรัฐธรรมนูญได้มีมติวินิจฉัยให้ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี จากกรณีคลิปเสียงสนทนากับสมเด็จฯ ฮุน เซน โดยศาลฯ เห็นว่าการกระทำดังกล่าวเป็นการฝ่าฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง ทำให้ขาดคุณสมบัติในการดำรงตำแหน่ง ส่งผลให้ความเป็นรัฐมนตรีสิ้นสุดลงและคณะรัฐมนตรีต้องพ้นจากตำแหน่งทั้งคณะทันที เปิดทางให้เกิดการจัดตั้งรัฐบาลใหม่ โดยพรรคภูมิใจไทยได้กลายเป็นแกนนำและรวบรวมเสียงสนับสนุนจากพรรคประชาชนและพรรคอื่นๆ เพื่อเสนอชื่อนายอนุทิน ชาญวีรกูล เป็นนายกรัฐมนตรีคนต่อไป ซึ่งถือเป็นการพลิกขั้วอำนาจทางการเมืองครั้งสำคัญ โดยมีเสียงสส.พรรคประชาชน เป็นตัวเปลี่ยนเกม

ทั้งนี้ สุญญากาศทางการเมืองหลังตำแหน่งนายกรัฐมนตรีว่างลงใกล้จะได้ข้อยุติ หลังสำนักข่าวหลายเจ้ารายงานยืนยันว่า พรรคประชาชน (ปชน.) ได้มีมติโหวตสนับสนุน นายอนุทิน ชาญวีรกูล หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย (ภท.) ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 ของประเทศไทย

แต่อย่างไรก็ดี หลังที่ประชุม นายปกรณ์วุฒิ อุดมพิพัฒน์สกุล ได้ออกมาแถลงว่า ยังเปิดรับฟังความเห็นของพรรควันพรุ่งนี้ประชุมผู้บริหารพรรเคพื่อตัดสินใจ ยังไม่มีการตัดสินใจใดๆ ว่าจะโหวตใครเป็นนายกรัฐมนตรี รอหัวหน้าพรรคนัดประชุมผู้บริหารพรรค โดยจะพยายามให้เร็วที่สุด..

ไทม์ไลน์เบื้องต้นขั้นตอนการโหวตเลือกนายกรัฐมนตรี นายวันมูหะมัดนอร์ มะทา ประธานสภาผู้แทนราษฎร จะบรรจุวาระการโหวตเลือกนายกรัฐมนตรีเข้าสู่การประชุมสภาฯ โดยเร็วที่สุด ซึ่งอาจจะเป็นวันที่ 3 หรือ 4 กันยายนนี้

อ่านข่าว : เปิดขั้นตอน โหวตเลือกนายกฯ คนที่ 32 สรุปแคนดิเดต ต้องใช้ สส.กี่เสียง

เปิดสูตรคะแนนเสียง “รัฐบาลเฉพาะกิจ” อนุทินเป็นนยาก

ถ้าหาก “สมมติ” ว่าพรรคประชาชนตัดสินใจโหวตเลือกอนุทินเป็นนายก ผลการรวบรวมเสียงล่าสุดของขั้วพรรคภูมิใจไทย จะออกมาทำให้มีคะแนนเสียงตั้งต้นที่แข็งแกร่งอยู่ที่ 140 เสียง ประกอบด้วย

พรรคภูมิใจไทย: 68 เสียง

พรรคกล้าธรรม: 25 เสียง

พรรคพลังประชารัฐ: 18 เสียง

กลุ่มรวมไทยสร้างชาติ (กลุ่มสุชาติ ชมกลิ่น): 16 เสียง

พรรคไทยสร้างไทย: 6 เสียง

พรรคประชาธิปัตย์: 2 เสียง

พรรคเป็นธรรม: 1 เสียง

พรรคเล็กอื่นๆ: 4 เสียง

เมื่อรวมกับเสียงของ พรรคประชาชนอีก 143 เสียง จะทำให้รัฐบาลชุดใหม่มีเสียงสนับสนุนท่วมท้นถึง 283 เสียง ซึ่งเกินกึ่งหนึ่งของจำนวน สส. ทั้งหมดในสภาฯ (ต้องการ 247 เสียง) ไปอย่างสบายๆ

แหล่งข่าวยังระบุด้วยว่า สูตรจัดตั้งรัฐบาลนี้ยังเปิดทางสำหรับ สส. จากพรรคเพื่อไทยที่อาจจะ “ไหล” มาร่วมสนับสนุนเพิ่มเติมในอนาคตอีกด้วย