หมอ แชร์เคสคนไข้ หลังป่วยโควิด อาการไม่ปกติ ชี้เป็นภาวะเซลล์หลอดเลือดซอมบี้

หมอสุรัตน์ แชร์เคสคนไข้ หลังผ่านสมรภูมิ "โควิด" อาการไม่ปกติ ชี้เป็นภาวะเซลล์หลอดเลือดซอมบี้

ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช แพทย์เชี่ยวชาญด้านสมองและระบบประสาท โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก “สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์” ระบุว่า หลังเป็นโควิด คุณจะมีภาวะเซลล์หลอดเลือดซอมบี้

คนไข้ ร่างกายผ่านสมรภูมิโควิดมา จะติดกี่ครั้งก็แล้วแต่ แต่อาการหลังโควิด มันไม่ปกติ

คนไข้ชายคนนึง มีปัญหาเหนื่อยง่ายขึ้น ติดตามไป หลอดเลือดหัวใจตีบ เกิดหลังโควิด บังเอิญหรือเป็นจริง?

อีกคน สมอง brain fog หัวไม่โล่งไปเลย โลกที่เคยสดใสกลับกลายเป็นหมอกควันหลังหายโควิด เป็นจริงหรือคิดไปเอง?

สาวอีกคน หลังโควิด ปวดเนื้อตัวเรื้อรัง อ่อนเพลียง่าย ทั้งที่ก่อนนี้เป็นนักปีนเขา มันคือเหตุจริงหรือเปล่า

น่าสนใจ ตอนนี้มีการค้นพบว่า หลังติดโควิด หลอดเลือดจะทำงานผิดปกติ ครึ่งผีครึ่งคน ทำงานได้บ้างไม่ได้บ้าง เรียกว่า เซลล์ซอมบี้ ที่หลอดเลือด

กลไกของความผิดปกติของหลอดเลือด (Endothelial Dysfunction) ในกลุ่มอาการหลังติดเชื้อไวรัส (Post-Viral Syndromes) งานวิจัยล่าสุดชี้ให้เห็นว่าความผิดปกติของเซลล์บุผนังหลอดเลือด (endothelial cells) อาจเป็นกลไกหลักที่อยู่เบื้องหลังอาการเรื้อรังหลังการติดเชื้อไวรัส โดยเฉพาะในภาวะ Long COVID

ทฤษฎีใหม่ระบุว่าเซลล์หลอดเลือดที่กลายสภาพเป็น “เซลล์ซอมบี้” (Zombie Endothelial Cells) ก่อให้เกิดความผิดปกติทั้งระบบหลอดเลือดและภูมิคุ้มกันอย่างต่อเนื่อง

เซลล์ซอมบี้ในหลอดเลือด (Zombie Endothelial Cells) : หลังการติดเชื้อไวรัส เช่น SARS-CoV-2 เซลล์บุผนังหลอดเลือดบางส่วนจะไม่ตาย แต่กลับอยู่ในสภาพ “แก่” หรือ senescent ทำหน้าที่ผิดปกติ ส่งผลให้

• เกิดลิ่มเลือดขนาดเล็ก (microclots) ผิดปกติ
• ดึงดูดเซลล์ภูมิคุ้มกันเข้ามาและกระตุ้นผิดทิศทาง จนนำไปสู่การอักเสบเรื้อรัง

ทำให้ผนังหลอดเลือดรั่ว (เพิ่ม permeability) เกิดอาการทั่วร่างกาย ได้แก่ มีลิ่มเลือดขนาดเล็ก (Microclots)

พบว่าผู้ป่วย Long COVID มีลิ่มเลือดเล็กผิดปกติ ที่ย่อยสลายได้ยาก ขัดขวางการลำเลียงออกซิเจนและสารอาหารไปยังเนื้อเยื่อ สัมพันธ์กับอาการเหนื่อยล้า สมองล้า และปวดกล้ามเนื้อ

การไหลเวียนของเลือดในระดับจุลภาคผิดปกติ (Microcirculatory Dysfunction) : งานวิจัยเชิงปริมาณพบว่า ความหนาแน่นของหลอดเลือดขนาดเล็กและการไหลเวียนลดลงในเนื้อเยื่อหลังติดเชื้อ ซึ่งอาจอธิบายอาการต่างๆ เช่น สมองเสื่อมเล็กน้อย ความวิตกกังวล ปัญหาลำไส้ และการหายใจผิดปกติ

ปฏิกิริยาระหว่างระบบภูมิคุ้มกันกับหลอดเลือด (Immune-Inflammatory Crosstalk) : เซลล์ซอมบี้ในหลอดเลือดหลั่งสารที่คงสภาพการอักเสบระดับต่ำแบบเรื้อรัง และกระตุ้นการทำงานของภูมิคุ้มกันผิดปกติอย่างต่อเนื่อง

การรบกวนของแกนลำไส้-สมอง (Gut-Brain Axis Disruption) : ผนังหลอดเลือดที่รั่วทำให้สารพิษจากลำไส้เข้าสู่กระแสเลือดได้มากขึ้น ก่อให้เกิดอาการทางสมอง เช่น สมองล้า และปัญหาทางลำไส้ ระบบประสาทอักเสบ และอาจส่งผลต่อเส้นประสาทเวกัสที่ทำหน้าที่พักผ่อน

การเปลี่ยนแปลงเชิงกลและระดับเซลล์เม็ดเลือด : พบว่ามีการเปลี่ยนแปลงลักษณะของเม็ดเลือดแดงและขาว เช่น ขนาดหรือความแข็ง ส่งผลต่อการไหลเวียนในระดับจุลภาค และการส่งออกซิเจนในระยะยาว

กลไก “เซลล์หลอดเลือดซอมบี้” อธิบายได้ถึงอาการที่หลากหลาย เช่น อ่อนเพลีย วิงเวียน ปวดท้อง ปัญหาสมอง ซึ่งพบได้ทั้งใน Long COVID และกลุ่มอาการหลังติดเชื้อไวรัสอื่นๆ

"ติดโควิดที อะไรก็ไม่เหมือนเดิม ปล. อาจารย์ติดมา 4 ครั้ง ร่างกายพังไปหลายปีครับ" ผศ.นพ.สุรัตน์ ระบุ

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : หมอ แชร์เคสคนไข้ หลังป่วยโควิด อาการไม่ปกติ ชี้เป็นภาวะเซลล์หลอดเลือดซอมบี้

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
- Website : https://www.khaosod.co.th