ผอ. IAEA มองอิหร่านไม่นานกลับมาพัฒนานิวเคลียร์ได้ ทรัมป์สวนไม่จริง
หน่วยงานนิวเคลียร์ชี้ อิหร่านไม่เสียหายเท่าที่ทรัมป์อ้าง
วันอาทิตย์ที่ 29 มิถุนายน 2568 ราฟาเอล กรอสซี ผู้อำนวยการใหญ่สำนักงานพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศ (IAEA) ให้สัมภาษณ์กับรายการ Face the Nation ทางสถานี CBS โดยระบุว่า การโจมตีของสหรัฐฯ ไม่ได้สร้างความเสียหายต่อโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านเท่าที่ประธานาธิบดีสหรัฐฯ โดนัลด์ ทรัมป์ กล่าวอ้าง
กรอสซียังกล่าวว่า อิหร่านอาจกลับมาเสริมสมรรถนะยูเรเนียมได้อีกภายในเวลาเพียงไม่กี่เดือน ซึ่งขัดแย้งกับคำกล่าวอ้างของทรัมป์ที่ว่าสหรัฐฯ ได้ชะลอความทะเยอทะยานในการพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ของอิหร่านไปหลายทศวรรษ กรอสซีให้ความเห็นว่า อิหร่านยังคงมีขีดความสามารถด้านอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีอยู่มาก และหากต้องการ ก็สามารถกลับมาเดินหน้ากระบวนการเสริมสมรรถนะยูเรเนียมอีกครั้งภายในเวลาเพียงไม่กี่เดือน
ข้อมูลของกรอสซีสอดคล้องกับรายงานเบื้องต้นของสำนักงานข่าวกรองกลาโหม (DIA) ของกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ ซึ่งชี้ว่า การโจมตีเมื่อสัปดาห์ก่อนของสหรัฐฯ ต่อเป้าหมายสำคัญ 3 แห่งของอิหร่าน ไม่ได้ทำลายองค์ประกอบหลักของโครงการนิวเคลียร์ แต่น่าจะทำให้อิหร่านล่าช้าออกไปเพียงไม่กี่เดือนเท่านั้น
ทรัมป์ยืนยันจะไม่ให้อิหร่านครอบครองอาวุธนิวเคลียร์
ด้านทรัมป์ให้สัมภาษณ์กับสถานีโทรทัศน์ Fox News ในรายการ Sunday Morning Futures เมื่อวันอาทิตย์ที่ 29 มิถุนายน โดยกล่าวถึงหลายประเด็น รวมถึงการยืนยันจุดยืนของสหรัฐฯ ว่า จะไม่ให้อิหร่านถือครองอาวุธนิวเคลียร์
ทรัมป์ยืนยันว่า การโจมตีของสหรัฐฯ ได้ทำลายฐานนิวเคลียร์ของอิหร่านอย่างราบคาบ และกล่าวในรายการว่า สื่อที่ตั้งคำถามถึงประสิทธิภาพของการโจมตีนั้นเป็น “ข่าวปลอม”
“มันแย่มาก ผมเห็นว่ามันจะเกิดขึ้น และพวกเขา [สื่อ] ก็พยายามสร้างเรื่องขึ้นมา แต่ความจริงคือการโจมตีของเราทำลายราบอย่างที่ไม่เคยมีใครเห็นมาก่อน และนั่นหมายถึงจุดจบของความทะเยอทะยานด้านนิวเคลียร์ของพวกเขา อย่างน้อยก็ในช่วงหนึ่ง” ทรัมป์กล่าว พร้อมเสริมว่า ตอนนี้อิหร่านไม่ต้องการกลับไปพัฒนานิวเคลียร์อีกแล้ว
“สิ่งสุดท้ายที่พวกเขาอยากทำตอนนี้คือคิดถึงเรื่องนิวเคลียร์”
มีรายงานว่า อิหร่านได้เคลื่อนย้ายยูเรเนียมเสริมสมรรถนะออกจากไซต์ฟอร์โดว์ก่อนถูกโจมตี แต่ทรัมป์ยืนยันว่าไม่เป็นความจริง
“มันไม่ใช่เรื่องง่ายเลยที่จะเคลื่อนย้าย และเราก็ไม่ได้ให้เวลาพวกเขาเตรียมตัวมากนัก เพราะพวกเขาไม่รู้ว่าเราจะไปจนกระทั่งถึงเวลานั้น และไม่มีใครคิดว่าเราจะโจมตีไซต์นั้น เพราะทุกคนบอกว่าไซต์นั้นไม่มีทางเจาะเข้าไปได้เลย มันอยู่ใต้ภูเขาหินแกรนิต… [แต่] ระเบิดของเราเจาะทะลุได้เหมือนเนย มันเหมือนเนยจริง ๆ” เขากล่าว
อย่างไรก็ตาม กรอสซีย้ำว่า ไม่มีใครสามารถยืนยันได้ว่าไม่มีวัสดุนิวเคลียร์หลงเหลืออยู่เลย และตั้งข้อสังเกตว่า อาจมีการเคลื่อนย้ายวัสดุออกจากเป้าหมายก่อนจะถูกโจมตี แม้ทรัมป์จะยืนยันว่า “ไม่มีอะไรถูกย้ายออกไป” ก็ตาม
“มันสมเหตุสมผลที่จะสันนิษฐานว่า เมื่อพวกเขาประกาศว่ากำลังดำเนินมาตรการป้องกัน ก็อาจรวมถึงการเคลื่อนย้ายวัสดุด้วย” กรอสซีกล่าว “แต่ตามที่ผมบอก เราไม่รู้ว่าวัสดุนั้นอยู่ที่ไหน หรือบางส่วนอาจได้รับความเสียหายในช่วง 12 วันของการโจมตีนั้นก็เป็นได้”
ตามรายงานของ IAEA เมื่อเดือนก่อน อิหร่านมียูเรเนียมเสริมสมรรถนะระดับสูงถึง 400 กิโลกรัม ที่ระดับความบริสุทธิ์ 60% ซึ่งเข้าใกล้ระดับ 90% ที่ถือเป็นเกรดอาวุธ และหากได้รับการเสริมสมรรถนะเพิ่มเติม ก็เพียงพอสำหรับสร้างอาวุธนิวเคลียร์ได้ถึง 9 ลูก
ทั้งหน่วยข่าวกรองของสหรัฐฯ และ IAEA ต่างยืนยันว่า เตหะรานไม่ได้ดำเนินการสร้างคลังอาวุธนิวเคลียร์ ส่วนอิหร่านเองยืนกรานว่า โครงการนิวเคลียร์ของตนนั้นมีเป้าหมายเพื่อการใช้พลังงานพลเรือนเท่านั้น
ปมอิหร่าน–อิสราเอล
ความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลและอิหร่านเริ่มต้นอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 13 มิถุนายน หลังอิสราเอลเปิดฉากโจมตีอิหร่านโดยไม่แจ้งล่วงหน้าอ้างว่า เพื่อป้องกันไม่ให้อิหร่านพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ ตามมาด้วยการโต้กลับจากฝั่งอิหร่าน
จากนั้นสถานการณ์ได้ขยายตัว เมื่อสหรัฐฯ เข้าโจมตีเป้าหมายโครงการนิวเคลียร์ 3 แห่งของอิหร่าน ก่อนจะมีการประกาศหยุดยิง แต่ความเสียหายที่เกิดขึ้นยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอย่างกว้างขวาง
แม้ว่าผลการโจมตีของสหรัฐฯ จะยังเป็นที่ถกเถียง กรอสซีย้ำว่า สิ่งสำคัญคือ IAEA ต้องได้รับอนุญาตให้เข้าถึงสถานที่ในอิหร่านเพื่อประเมินกิจกรรมนิวเคลียร์อย่างต่อเนื่อง เพราะแม้ว่าอิหร่านจะเคยให้ข้อมูลกับหน่วยงานก่อนหน้าการโจมตีของอิสราเอลและสหรัฐฯ แต่ก็ยังมีบางเรื่องที่ยังไม่ชี้แจงชัดเจน เช่น การตรวจพบร่องรอยยูเรเนียมเสริมสมรรถนะในสถานที่ที่ไม่ได้ประกาศเป็นทางการ ซึ่ง IAEA ได้ร้องขอคำอธิบายมาเป็นเวลาหลายปี แต่ยังไม่ได้รับคำตอบที่น่าเชื่อถือ
ขณะเดียวกัน สภาอิหร่านได้ผ่านร่างกฎหมายเพื่อยุติความร่วมมือกับ IAEA และรัฐมนตรีต่างประเทศของอิหร่าน อับบาส อารักจี ก็แถลงว่า อิหร่านอาจทบทวนการเป็นภาคีในสนธิสัญญาไม่แพร่ขยายนิวเคลียร์ (NPT) ซึ่งห้ามประเทศภาคีพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์
ด้านการค้า
ในการสัมภาษณ์กับ Fox News ทรัมป์ยังกล่าวว่า เขาได้หาผู้ซื้อแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย TikTok ได้แล้ว โดยเป็นกลุ่มนักลงทุน “ที่ร่ำรวยมาก” และจะเปิดเผยชื่อภายในประมาณสองสัปดาห์
ส่วนการเจรจาการค้ากับแคนาดาจะถูกระงับไปก่อน “จนกว่าแคนาดาจะยกเลิกภาษีบางประการ” หลังจากที่แคนาดาเดินหน้ากำหนดภาษีบริการดิจิทัลใหม่ที่ครอบคลุมทั้งบริษัทเทคโนโลยีในและต่างประเทศ
ในขณะเดียวกัน ทรัมป์ระบุว่า การเจรจากับจีนในขณะนี้กำลัง “เข้าขากันได้ดี” แม้สหรัฐฯ จะยังคงมีปัญหาขาดดุลการค้าอยู่มากก็ตาม