เพิ่มมูลค่า “สับปะรด” สร้างทางรอดเกษตรกร

จากปัญหาราคาสับปะรดตกต่ำในปี 2561 “คุณนุ๊ก หรือ คุณปริศนา คำขอด” คนรุ่นใหม่กลับบ้านพัฒนาถิ่นบ้านเกิดช่วยเหลือชุมชนอยู่ดีกินดี โดยจัดตั้งวิสาหกิจชุมชน ฮัก ณ เชียงราย รับซื้อผลผลิตและแปรรูปสร้างมูลค่าเพิ่มสับปะรด จำหน่ายสินค้าผ่านตลาดออนไลน์ และร้านขายของฝาก จนกลายเป็นสินค้าของดีประจำจังหวัดเชียงราย สร้างรายได้หลักล้านเข้าสู่ท้องถิ่น

สับปะรดภูแล พืชGI จังหวัดเชียงราย

สับปะรดภูแล เกิดมาจากการที่มีผู้นำสับปะรดพันธุ์ภูเก็ตมาปลูกในบริเวณพื้นที่บ้านนางแล ตำบลนางแล อำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย เมื่อ 20 กว่าปีก่อน ปลูกในพื้นที่สูง อากาศดี น้ำดี ดินดำ ไม่ชุ่มน้ำ ทำให้ผลสับปะรดภูแลเนื้อแห้งสีเหลืองทอง มีกลิ่นหอม เนื้อกรอบ เนื้อเนียน ละมุน ไม่มีเส้นใย รสหวาน ผลมีขนาดเล็กตรงกับความชอบของลูกค้า เนื้อกรอบ รสอร่อย ไม่กัดลิ้น ให้ผลผลิตตลอดปี

รสชาติ เนื้อผล และขนาดของสับปะรดภูแล มีความพอดีกับความต้องการของผู้บริโภค จึงได้รับความนิยมจากผู้บริโภคในประเทศและต่างประเทศ จนมีกลุ่มแอบอ้างนำสับปะรดพันธุ์อื่นไปหลอกขายสร้างความเสื่อมเสีย จึงได้มีการจดสิทธิบัตรสินค้าที่เป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือ GI (Geographycal Indication) กับกรมทรัพย์สินทางปัญญา เพื่อแสดงความเป็นเอกลักษณ์ของสินค้า

รวมกลุ่มแปรรูปสับปะรดภูแล

“บ้านป่าซางวิวัฒน์ ตำบลนางแล บ้านเกิดของเราเป็นชุมชนเล็กๆ ที่ปลูกสับปะรดพืช GI บ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ของจังหวัดเชียงราย จากปัญหาราคาสับปะรดตกต่ำในปี 2561 ส่งผลกระทบต่อเกษตรกรอย่างมาก ด้วยเหตุนี้เอง จึงเป็นที่มาของไอเดียการแปรรูปสับปะรดเพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้าและแก้ปัญหาผลผลิตล้นตลาด โดยใช้สับปะรดทั้งลูกเป็นไส้ ใส่เข้าไปในแป้งพาย สินค้ารสชาติอร่อยและดีต่อสุขภาพเพราะมีเนื้อสับปะรดมากกว่าพายสับปะรดทั่วไปถึง 80%” คุณนุ๊ก หรือ คุณปริศนา คำขอด ประธานกลุ่มวิสาหกิจ ฮัก ณ เชียงราย กล่าว

ปี 2561 เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดในจังหวัดเชียงรายประสบปัญหาผลผลิตล้นตลาด ราคาตกต่ำมาก เหลือแค่กิโลกรัมละ 1-2 บาท คุณณรงค์ศักดิ์ โอสถธนากร ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงรายในขณะนั้น ได้ลงพื้นที่พบปะเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดและได้พบกับคุณนุ๊กซึ่งเป็นอาจารย์สอนเรื่องการทำขนมอยู่ที่ศูนย์พัฒนาฝีมือแรงงานของจังหวัดเชียงราย ผู้ว่าฯ ณรงค์ศักดิ์ให้คุณนุ๊กช่วยคิดว่าควรแปรรูปสร้างมูลค่าเพิ่มสับปะรดอย่างไรให้แปลกใหม่กว่าเดิม

คุณนุ๊กได้แรงบันดาลใจจาก คุณฟูจิ เซ็นเซ พิธีกร รายการดูให้รู้ พาไปรู้จักกับไอเดียการทำขนมของญี่ปุ่นที่ใช้แอปเปิ้ลทั้งลูกมาทำพาย จึงเกิดไอเดียว่า นำสับปะรดภูแลมาทำเป็นพายสับปะรดทั้งลูก ลองผิดลองถูกอยู่นานกว่าจะประสบความสำเร็จ นับเป็นเจ้าแรก เจ้าเดียวในประเทศไทย ที่นำเอาสับปะรดภูแลเชียงรายทั้งลูกใส่เข้าไปในแป้งพายชั้น จนเกิดเป็นผลิตภัณฑ์พายสับปะรดภูแล ภายใต้แบรนด์ “ฮักนะภูแลพาย”

เดิมผลิตภัณฑ์พายสับปะรดขนมพายมีอายุการขายเพียงแค่ 5 วัน ทำให้เป็นอุปสรรคต่อการขยายตลาด คุณนุ๊กมีโอกาสเข้าร่วม โครงการอุทยานวิทยาศาสตร์ภาคเหนือ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ใช้กระบวนการผลิตแปรรูปวิทยาการเทคโนโลยีอาหารยืดอายุผลิตภัณฑ์พายสับปะรดขนมพายไว้ที่อุณหภูมิห้อง 45 วันโดยไม่มีการเติมสารกันเสียใดๆ ทั้งสิ้น

ผลิตภัณฑ์พายสับปะรดมีรสชาติที่อร่อยสามารถเก็บรักษาคุณภาพในตู้เย็นได้ 90 วัน หากเก็บรักษาในช่องแช่แข็ง ยืดอายุสินค้าได้ 1 ปี สินค้าผ่านการรับรองคุณภาพจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) สินค้าของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแห่งนี้ มีการพัฒนารูปแบบและสินค้าอย่างต่อเนื่อง จึงได้รับรางวัล Inno prize 2021 สาขา Best Entrepenuer of the year จากมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงในปีที่ผ่านมา

คราฟโซดาผลิตจากแกนสับปะรด

คุณนุ๊กได้รับการบ่มเพาะความรู้ จากศูนย์บ่มเพาะ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง สามารถนำทุกส่วนของสับปะรดเชียงรายมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย เกิดประโยชน์สูงสุดโดยไม่เหลือทิ้ง เช่น นำ “แกนสับปะรด” มาพัฒนาสร้างมูลค่าเพิ่มในรูปแบบผลิตภัณฑ์คราฟโซดา เครื่องดื่มจากน้ำสับปะรดแท้ ดีต่อสุขภาพ มีคอลลาเจน วิตามิน C สูง ไม่มีแอลกอฮอล์ ไม่เติมน้ำตาลทราย ไม่มีสารกันเสีย รสซ่า หอมอร่อย ดื่มแล้วสดชื่น คุณนุ๊กแนะนำวิธีปรุงเมนูเครื่องดื่ม Wake up coffee เริ่มจากใส่น้ำคราฟโซดาสับปะรด 150 มิลลิลิตร ตามด้วยเอสเพรสโซ่ เบลนด์ คั่วกลาง 1 ช็อต 30 มิลลิลิตร ช่วยเพิ่มความอร่อยของรสชาติกาแฟ และเรียกสติก่อนเริ่มทำงานได้อย่างดี

นอกจากนี้ คุณนุ๊กร่วมกับมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง พัฒนาไอติมสับปะรดภูแลทั้งลูก ไม่มีส่วนผสมของนมและครีม ไม่มีแกนสับปะรดแข็งๆ อร่อยกินง่าย ดีต่อสุขภาพ กว่าจะได้ผลิตภัณฑ์ต้องทดลองสูตร ทดสอบรสชาติ ทดสอบการตลาด แก้ไขปัญหาที่ลูกค้าได้เจอ เพื่อการให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่ดีที่สุด อยากรู้รสชาติความอร่อยของไอติมสับปะรดภูแลทั้งลูก ต้องตามไปชิมได้ที่จังหวัดเชียงราย

คุณนุ๊กสนุกกับการแปรรูปสับปะรด เพื่อเพิ่มความหลากหลายให้กับผลิตภัณฑ์ชุมชน โดยนำสับปะรดมาแปรรูปเพื่อต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ชีสทาร์ต แยมสับปะรดสูตร Low Sugar สำหรับคนรักสุขภาพ รวมทั้งเมนูบัตเตอร์เค้กสับปะรดภูแลเชียงราย เค้กเนยสดสับปะรดภูแลเชียงราย ที่ผลิตจากสับปะรดเชียงราย 98% และอีก 2% คือน้ำผึ้ง ได้รสชาติหอมหวานซ่อนเปรี้ยวนิดๆ อร่อยลงตัวมากๆ ได้ลิ้มลองแล้วจะติดใจ

สินค้าขายดีอีกชนิดคือ แยมสับปะรดนางแลเชียงราย ผลิตจากสับปะรดนางแลเนื้อ 1 สายพันธุ์น้ำผึ้ง ผลผลิตของเกษตรกรในชุมชนบ้านป่าซางวิวัฒน์ ตำบลนางแล ปลูกดูแลแบบเกษตรปลอดภัย สับปะรดเนื้อแน่น มีความหอมหวานฉ่ำ ทานแล้วไม่กัดลิ้น สินค้าไม่ใส่แบะแซ การผลิตแยมสับปะรดนางแลเชียงราย พิถีพิถันทุกขั้นตอน นำแยมที่มีอุณหภูมิมากกว่า 80 องศาใส่ลงในบรรจุภัณฑ์ เพื่อช่วยยืดอายุของแยมเก็บไว้ได้นาน 1-2 ปีโดยไม่ต้องเติมสารกันเสีย

มุ่งผลิตสับปะรดอินทรีย์

นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงสนับสนุนให้คุณนุ๊กสร้างเครือข่ายเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดอินทรีย์แทนการใช้สารเคมี ปัจจุบัน เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดในพื้นที่บ้านป่าซางวิวัฒน์ ตำบลนางแล ปลูกสับปะรดอินทรีย์ 100% โดยมีสินค้าส่งขายให้ทางกลุ่มปีละ 1 ครั้งระหว่างเดือนพฤษภาคม-กรกฎาคม คุณนุ๊กรับซื้อสับปะรดภูแลไซซ์จิ๋ว ขนาด 7-9 ผลต่อกิโลกรัม ในราคาสูงถึง 12 บาท ขณะที่ตลาดทั่วไปรับซื้อในราคา 8 บาทต่อกิโลกรัม ในปีนี้ สามารถรับซื้อผลผลิตจากเกษตรกรได้ 12 ตัน เมื่อนำไปปอกเปลือกจะมีเนื้อสับปะรดเข้าสู่กระบวนการผลิตแค่ 6 ตันเท่านั้น

ปัจจุบัน คุณนุ๊กเป็นแกนนำชุมชนผู้ปลูกสับปะรดแห่งนี้ จดทะเบียน กลุ่มวิสาหกิจชุมชน ฮัก ณ เชียงราย ทำหน้าที่เป็นผู้แปรรูปผลิตภัณฑ์ขนมในรูปแบบต่างๆ เช่น ชีสทาร์ตสับปะรดนางแล พายสับปะรดภูแลเชียงรายแบบทั้งลูก และผลิตภัณฑ์ล่าสุด พายสับปะรดผสมลิ้นจี่ ที่รับจ้างผลิตในลักษณะ OEM ให้กับผู้ประกอบการในจังหวัดพะเยา นอกจากนี้ คุณนุ๊กส่งเสริมให้เกษตรกรรวมตัวกันจดทะเบียน กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปรรูปกระดาษจากใบสับปะรด โดยจัดกิจกรรมเวิร์กช็อปให้นักท่องเที่ยวต่างชาติ และผู้สนใจเรียนรู้วิธีการทำกระดาษสาจากใบสับปะรดที่สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ

ขณะเดียวกัน คุณนุ๊กได้จดทะเบียนจัดตั้ง บริษัท ฮัก ณ เชียงราย จำกัด ทำหน้าที่ขายสินค้าของกลุ่ม ผ่านช่องทางตลาดออนไลน์ เพจเฟซบุ๊ก เว็บไซต์ของ ฮัก ณ เชียงราย Shopee และ Lazada รวมทั้งจำหน่ายสินค้าผ่านร้านขายของฝาก ส่งขายร้านคาเฟ่และไร่ชาในจังหวัดเชียงราย ปลายปี 2566 วางแผนเปิดตัว ศูนย์เรียนรู้เชิงเกษตรกรรม ให้นักท่องเที่ยวได้มีกิจกรรมการเรียนรู้เกี่ยวกับการแปรรูปสับปะรด ทำเวิร์กช็อปทำขนมชีสทาร์ตสับปะรด ได้ชิมขนมคู่กับเครื่องชา

ความสำเร็จที่เกิดขึ้นในวันนี้ คุณนุ๊กขอบคุณ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย สำนักงานพัฒนาชุมชน จังหวัดเชียงราย รวมถึงหน่วยงานภาคเอกชนและภาครัฐ ที่มีส่วนร่วมผลักดันให้กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแห่งนี้ กลายเป็นความหวังของหมู่บ้าน มีนวัตกรรมแปรรูปสับปะรดตกเกรดที่ขายไม่ได้ราคานำมาแปรรูปเพิ่มมูลค่าวัตถุดิบในท้องถิ่นให้กลายเป็นสินค้าขายดี ของฝากขึ้นชื่อของจังหวัดเชียงราย

คุณนุ๊กภาคภูมิใจที่กิจการ ฮัก ณ เชียงราย กลายเป็นต้นแบบให้กับ SME และ Startup รายอื่นๆ ให้หันกลับมาพัฒนาบ้านเกิด จนได้รับรางวัล SME STARTUP AWARDS 2019-2020 และรางวัลอื่นๆ อีกมากมายในวันนี้ หากใครสนใจเยี่ยมชมกิจการหรือสั่งซื้อสินค้าสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ บริษัท ฮัก ณ เชียงราย จำกัด ที่อยู่ เลขที่ 249 หมู่ที่ 10 ตำบลนางแล อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย โทร. 080-121-5373 หรือทาง FB : ฮัก ณ เชียงราย พายสับปะรดภูแลเชียงรายทั้งลูก ของดีของฝากจากจังหวัดเชียงราย หรือ http://www.hugnachiangrai.com/

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก เมื่อวันอังคารที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ.2565

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : เพิ่มมูลค่า “สับปะรด” สร้างทางรอดเกษตรกร

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.khaosod.co.th/technologychaoban