ธงปริศนาคล้ายธงไตรรงค์ มี 6 แถบ 3 สี หรือเป็นธงสมัยอยุธยา!?
ทึ่ง! เผยหลักฐานแผนที่โบราณสมัยอยุธยา พบ “ธงปริศนา” คล้ายธงไตรรงค์เหมือนธงชาติไทยในปัจจุบัน แต่มี 6 แถบ 3 สี !?
ปัจจุบัน“ธงชาติ” ของประเทศไทยเป็น “ธงไตรรงค์” 5 แถบ 3 สี คือ แดง ขาว น้ำเงิน ขาว และแดง โดยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ใช้ธงไตรรงค์เป็นธงประจำชาติ เมื่อ พ.ศ. 2460 โดยทรงออกแบบธงไตรรงค์ให้มีความหมายคือ สีแดง หมายถึง เลือดที่ยอมสละเพื่อธํารงรักษาชาติ ศาสนา, สีขาว หมายถึง ความบริสุทธิ์แห่งพระพุทธศาสนา และสีน้ำเงิน หมายถึง สีส่วนพระองค์ของพระมหากษัตริย์ไทย
หากย้อนกลับไปในอดีต ธงชาติไทยมักเป็นธงที่มีพื้นสีแดง และอาจมีสัญลักษณ์ประกอบอยู่บนธง เช่น ช้าง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับแต่ละยุคสมัย และเชื่อกันว่า ในสมัยอยุธยาก็ใช้ธงที่มีพื้นสีแดง
แต่ข้อมูลจากแผนที่โบราณชิ้นหนึ่ง ทำให้เกิดการตื่นตัวเรื่องธงสมัยอยุธยา
ธวัชชัย ตั้งศิริวานิช ผู้เขียนหนังสือ “กรุงศรีอยุธยาในแผนที่ฝรั่ง” ได้เปิดเผยข้อมูลน่าทึ่งผ่านเฟซบุ๊ก Thavatchai Tangsirivanich เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2568 เป็นภาพแผนที่โบราณที่ทำขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1649 หรือ พ.ศ. 2192 ตรงกับสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง แห่งราชวงศ์ปราสาททอง
แผนที่ฉบับนี้มีชื่อว่า “Carte de l’Océan Pacifique” หรือแผนที่มหาสมุทรแปซิฟิก ผลงานของ João Teixeira Albernaz นักทำแผนที่ชาวโปรตุเกส ปัจจุบันเก็บรักษาอยู่ที่หอสมุดแห่งชาติ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส
ในแผนที่จะแสดงธงที่ปักอยู่เหนืออาณาจักรสยาม (SIAÕ) มีลายแถบสีคล้ายธงชาติไทยในปัจจุบัน แต่จะมีทั้งหมด 6 แถบ 3 สี (?)
และยังปรากฏธงอื่นอีก 3 ธง รวมถึงชื่ออาณาจักรต่าง ๆ ในแผนที่ ได้แก่ เบงกอล (BENGALA), จิตตะกอง (CHATIGAŌ), อาระกัน (ARACAŌ), พะโค (PEGV), เมาะตะมะ (MARTABAŌ), โคชินจีน (CAVCHIM CHINA) และจีน (REINO DA CHINA)
มีการถกเถียงแลกเปลี่ยนกันว่า ธงบนแผนที่นี้อาจจะเป็นธงสมัยอยุธยา โดยมีการนำไปเปรียบเทียบกับธงที่ปรากฏในสมุดภาพไตรภูมิฉบับกรุงศรีอยุธยา เลขที่ 6 ภาพที่ 44 ตอนพุทธประวัติ (สมุดภาพไตรภูมิฉบับกรุงศรีอยุธยา-ฉบับกรุงธนบุรี เล่ม 1) ซึ่งปรากฏธงที่มีริ้วหลายแถบ จนนำไปสู่ข้อสันนิษฐานว่า ธงสมัยอยุธยาอาจเมีมากกว่า 1 สี? และทำเป็นริ้วหลายแถบ (แนวนอน) มานานแล้ว
อย่างไรก็ตาม พฤฒิพล ประชุมผล ผู้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์ธงชาติไทย ได้เข้ามาตอบแลกเปลี่ยนความคิดเห็น โดยได้อธิบายว่า ธงที่ใช้แสดงฐานะความเป็นชาตินั้น สยามเพิ่งเริ่มเห็นความสำคัญจากการเดินเรือค้าขายกับอินเดีย สิงคโปร์ และยุโรป ในช่วงสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 ส่วนการชักธงบนบกที่แสดงความเป็นชาติ เริ่มอย่างจริงจังในช่วงสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 โดยหลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดที่มีการอ้างถึงธงชาติสยามอยู่ในบันทึกของชาวต่างชาติ ซึ่งตรงกับสมัยรัชกาลที่ 2
พฤฒิพลให้ความเห็นว่า ธงที่ปรากฏบนแผนที่ของโปรตุเกส “น่าจะเป็นธงที่สื่อถึงงานประเพณี การสืบทอดกิจกรรมทางวัฒนธรรม (อย่างเช่นตุงทางภาคเหนือ) รวมไปถึงงานสำคัญทางพระพุทธศาสนา คล้ายกับการใช้ธงฉัพพรรณรังสี หรือเป็นไปได้มากคือ ธงนำทัพ ธงนำเครื่องบรรณาการ”
จึงเป็นไปได้ว่า ธงในแผนที่ของโปรตุเกส กับธงในสมุดภาพไตรภูมิ อาจไม่ได้เกี่ยวข้องกับ “ธงชาติ” ที่เป็นสัญลักษณ์ประจำชาติ แต่อาจเกี่ยวข้องกับธงที่ใช้ในกิจกรรมอื่น ๆ เช่น พิธีกรรมทางศาสนา การค้า หรือบรรณาการ ฯลฯ
จนเมื่อพฤฒิพลได้ปรึกษากับนักธัชวิทยา (ผู้ศึกษาเรื่องธง) ชาวฝรั่งเศส ก็ได้ให้ข้อมูลว่า มีความ “เป็นไปได้มากที่เป็นธงเตรียมล่าเมืองขึ้นของยุโรปชาติใดชาติหนึ่ง” เนื่องจากในแผนที่ปรากฏธงทั้งหมด 4 ผืน หนึ่งในนั้นปักเหนืออาณานิคมของโปรตุเกส ซึ่งแสดงให้เห็นว่า อีก 3 ธงที่เหลือ จึงมีความเป็นไปได้ที่จะเกี่ยวข้องกับแนวโน้มการล่าอาณานิคม หรืออิทธิพลของชาติตะวันตกในบริเวณนี้ แต่จะเป็นชาติไหนก็ต้องรอการศึกษาต่อไป
ธงปริศนาบนแผนที่ชิ้นนี้ยังคงต้องรอการศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมต่อไป ว่าสุดท้ายแล้วจะเป็นธงสมัยอยุธยา เป็นธงของไทย หรือธงของชาติตะวันตกกันแน่…?
อ่านเพิ่มเติม :
- ที่สุดแห่งความภาคภูมิใจ แผนที่สมัยพระนารายณ์ แผ่นสุดท้ายในโลก!
- ธวัชชัย ตั้งศิริวานิช คนรักแผนที่โบราณ เปิดใจห้วง “เข้าร้านผิด ชีวิตเปลี่ยน”
สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 30 กรกฎาคม 2568
อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : ธงปริศนาคล้ายธงไตรรงค์ มี 6 แถบ 3 สี หรือเป็นธงสมัยอยุธยา!?
ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.silpa-mag.com