จับตา ไทยเจอลานีญา–เอลนีโญแผลงฤทธิ์ ก.ย.–ต.ค. 2568 ฝนถล่ม ปี 2569 เสี่ยงแล้ง

ในยุคที่สภาพภูมิอากาศผันผวนมากกว่าที่เคย “โลกรวน” ไม่ได้เป็นเพียงคำพูด แต่กำลังปรากฏชัดผ่านปรากฏการณ์ฝนแล้ง–น้ำท่วมที่ทวีความรุนแรงและไม่แน่นอนขึ้นทุกปี ประเทศไทยเองกำลังเผชิญความท้าทายครั้งใหม่ เมื่อข้อมูลการพยากรณ์จากทั้งในและต่างประเทศชี้ว่า ช่วง กันยายน–ตุลาคม 2568 จะมีฝนตกมากกว่าค่าเฉลี่ย เสี่ยงน้ำท่วมหลายพื้นที่ ขณะเดียวกัน เอลนีโญ มีแนวโน้มกลับมาในปี 2569 ซึ่งอาจทำให้ฤดูฝนเลื่อนช้า และนำไปสู่ปัญหาภัยแล้งและคลื่นความร้อนรุนแรง

วันที่ 26 สิงหาคม 2568 "รศ.ดร.วิษณุ อรรถวานิช" อาจารย์ประจำภาควิชาเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และโฆษกคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ. อากาศสะอาดฯ เปิดเผยความคืบหน้าสถานการณ์น้ำท่วม–น้ำแล้งของไทย โดยระบุว่า

ช่วงเดือน กันยายน–ตุลาคม 2568 ประเทศไทยจะได้รับอิทธิพลจากปรากฏการณ์ลานีญา ส่งผลให้มีฝนตกมากกว่าค่าเฉลี่ยปกติในเกือบทุกภูมิภาค โดยเฉพาะภาคอีสาน ภาคเหนือ และภาคตะวันออก เสี่ยงน้ำท่วมสูง ส่วนภาคใต้คาดว่าเดือนกันยายนฝนจะน้อยกว่าปกติ แต่ตั้งแต่ตุลาคมเป็นต้นไป โดยเฉพาะภาคใต้ตอนบน ปริมาณฝนจะเพิ่มสูงขึ้น ต้องเฝ้าระวังน้ำท่วมเป็นพิเศษ

ขณะที่ พฤศจิกายน 2568 – กุมภาพันธ์ 2569 ปริมาณฝนส่วนใหญ่จะใกล้เคียงค่าเฉลี่ยปกติ ยกเว้นภาคใต้ที่คาดว่าฝนจะน้อยกว่าปกติ ซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะน้ำต้นทุนลดลงในฤดูแล้งถัดไป

ด้าน Climate Prediction Center (NOAA) ของสหรัฐฯ ระบุว่า ปัจจุบันโลกอยู่ในเฟสกลาง (Neutral Phase) และจะเปลี่ยนเข้าสู่ลานีญาระดับอ่อนถึงปานกลางในช่วงสั้น ๆ ระหว่างตุลาคม–ธันวาคม 2568 ก่อนจะกลับสู่ภาวะปกติอีกครั้งในเดือนมกราคม 2569 ขณะที่โอกาสเกิด เอลนีโญ จะค่อย ๆ เพิ่มขึ้น

ข้อมูลจาก ECMWF (ยุโรป) คาดว่าเฟสกลางจะสิ้นสุดราวเดือนเมษายน 2569 และเอลนีโญจะเริ่มก่อตัวตั้งแต่ พฤษภาคม 2569 เป็นต้นไป โดยมีความรุนแรงตั้งแต่ระดับอ่อนจนถึงรุนแรง ซึ่งจะทำให้ฤดูฝนปี 2569 อาจมาช้ากว่าปกติ และเสี่ยงต่อภาวะ ภัยร้อน–ภัยแล้ง

นอกจากนี้ ค่าพยากรณ์เฉลี่ยจากสำนักอุตุนิยมวิทยาทั่วโลกกว่า 12 สำนัก รวมถึงการประเมินจาก IRI มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย สหรัฐอเมริกา ต่างชี้ไปในทิศทางเดียวกันว่า ก.ย.–ต.ค. 2568 ฝนจะตกหนักกว่าปกติ โดยพื้นที่ที่ควรระวังน้ำท่วมมากที่สุด ได้แก่ ภาคอีสาน ภาคตะวันออก และภาคใต้ตอนบน

รศ.ดร.วิษณุ กล่าวทิ้งท้ายว่า ประชาชนควรเตรียมการรับมือฝนมากกว่าปกติในปีนี้ โดยเฉพาะในเดือนกันยายน–ตุลาคม พร้อมทั้งต้องบริหารจัดการน้ำอย่างรอบคอบ เพื่อเก็บสำรองสำหรับฤดูแล้งปี 2569 ที่อาจรุนแรงขึ้นจากปรากฏการณ์เอลนีโญ และต้องติดตามการพยากรณ์อากาศอย่างใกล้ชิดในยุคโลกรวน