กต.-กองทัพโชว์หลักฐานทุ่นระเบิดต่อทูตประเทศภาคีออตตาวา วอนเร่งจัดการกัมพูชา

เมื่อวันที่ 15 ส.ค. ที่กระทรวงการต่างประเทศ นายนิกรเดช พลางกูร อธิบดีกรมสารนิเทศและโฆษกกระทรวงการต่างประเทศ แถลงหลังการบรรยายสรุปแก่คณะทูตกลุ่มรัฐภาคีอนุสัญญาออตตาวา องค์การระหว่างประเทศ และองค์กรภาคประชาสังคมด้านทุ่นระเบิด ว่า การบรรยายสรุปในวันนี้ มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อให้ข้อเท็จจริงกรณีที่ฝ่ายกัมพูชาลอบวางทุ่นระเบิดสังหารบุคคลบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา ซึ่งส่งผลให้ทหารไทยหลายนายได้รับบาดเจ็บถึงขั้นทุพพลภาพถาวร และสร้างความเสี่ยงต่อชีวิตของประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ชายแดน และเพื่อชี้แจงข้อมูลและเหตุผลเกี่ยวกับการดำเนินการของไทยในเรื่องนี้ โดยได้เชิญคณะทูตจากประเทศสมาชิกอาเซียนและรัฐภาคีอนุสัญญาห้ามทุ่นระเบิดสังหารบุคคล หรือ อนุสัญญาออตตาวา รวมทั้งผู้แทนองค์การระหว่างประเทศและองค์กรภาคประชาสังคมด้านการเก็บกู้ทุ่นระเบิดเข้าร่วม โดยมีผู้เข้าร่วมรับฟัง 67 คน จาก 41 ประเทศ 1 องค์กร และ 4 องค์การ ทั้งนี้ ฝ่ายเจ้าหน้าที่ทหารได้นำทุ่นระเบิดสังหารบุคคล PMN-2 ที่เก็บกู้มาจากชายแดนไทย-กัมพูชา มาแสดงเป็นหลักฐานให้ดูด้วย

นายนิกรเดช กล่าวว่า นายมาริษ เสงี่ยมพงษ์ รมว.ต่างประเทศ กล่าวเปิดผ่านวิดีโอคลิป เนื่องจากขณะนี้อยู่ระหว่างเข้าร่วมการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศกรอบความร่วมมือแม่โขง-ล้านช้าง ที่เมืองอันหนิง ประเทศจีน ซึ่งประเทศไทยทำหน้าที่ประธานการประชุมร่วมกับจีน จากนั้น เป็นการบรรยายของนายรัศม์ ชาลีจันทร์ ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงการต่างประเทศ ตามด้วย เจ้ากรมกิจการชายแดนทหาร ผู้แทนหน่วยปฏิบัติการทุ่นระเบิดด้านมนุษยธรรม อธิบดีกรมเอเชียตะวันออก และอธิบดีกรมองค์การระหว่างประเทศ โดยนายมาริษได้ย้ำว่าต้องการทำให้ประชาคมโลกได้รับทราบความจริงที่ครบถ้วน เรื่องการวางทุ่นระเบิดสังหารบุคคลโดยฝ่ายกัมพูชา ซึ่งเป็นการละเมิดอนุสัญญาออตตาวาที่กัมพูชาเป็นภาคี และความไม่ตั้งใจจริงของฝ่ายกัมพูชาในการเก็บกู้ทุ่นระเบิด แม้ฝ่ายไทยจะเสนอให้มีการเก็บกู้ร่วมกันในช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมาอย่างต่อเนื่อง ขณะที่นายรัศม์ได้สรุปผลลัพธ์ของการประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไป (จีบีซี) สมัยวิสามัญ เมื่อวันที่ 7 ส.ค. 2568 โดยชี้ให้เห็นถึงผลกระทบของการใช้ทุ่นระเบิดต่อความปลอดภัยและความเป็นอยู่ของประชาชนในพื้นที่ โดยฝ่ายไทยได้เสนอกัมพูชา 2 เรื่องคือให้มีการเก็บกู้ทุ่นระเบิด และการปราบปรามการหลอกลวงทางออนไลน์ร่วมกัน แต่กัมพูชาไม่ตอบสนองทั้ง 2 ข้อนี้

นายนิกรเดช กล่าวอีกว่า จากนั้น พล.ท.ณัฐพงษ์ เพราแก้ว เจ้ากรมกิจการชายแดนทหาร และผู้แทนหน่วยปฏิบัติการทุ่นระเบิดด้านมนุษยธรรม ได้ให้ข้อมูลและข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเหตุการณ์ทหารไทยเหยียบทุ่นระเบิดที่วางโดยฝ่ายกัมพูชา ตั้งแต่เมื่อวันที่ 16 ก.ค. จนถึงครั้งล่าสุดเมื่อวันที่ 12 ส.ค.ที่ผ่านมา พร้อมทั้งให้ข้อมูลเกี่ยวกับภารกิจและการใช้เทคโนโลยีในการตรวจสอบและเก็บกู้ทุ่นระเบิดของฝ่ายไทย และบทบาทของหน่วยปฏิบัติการฯ ในการเก็บกู้ทุ่นระเบิด

นายนิกรเดช กล่าวว่า ทั้งนี้ ประเด็นสำคัญจากการบรรยายสรุปครั้งนี้ 6 เรื่อง คือ 1.ประเทศไทยยึดมั่นในกฎหมายระหว่างประเทศ และพร้อมปฏิบัติตามพันธกรณีระหว่างประเทศอย่างเคร่งครัด รวมถึงพันธกรณีภายใต้อนุสัญญาออตตาวาในการกำจัดทุ่นระเบิดให้หมดไป ทั้งด้วยเหตุผลด้านความปลอดภัยและด้านมนุษยธรรมสำหรับประชาชน โดยจนถึงปัจจุบัน ไทยได้เก็บกู้พื้นที่ปนเปื้อนทุ่นระเบิดไปแล้วกว่า 99.5 เปอร์เซ็นต์ ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 2,500 ตารางกิโลเมตร และยังให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีศักดิ์ศรี 2.ในช่วงเวลาไม่ถึง 1 เดือนที่ผ่านมา ทหารไทยต้องเหยียบทุ่นระเบิดที่วางโดยฝ่ายกัมพูชาแล้วรวม 5 ครั้ง เมื่อวันที่ 16, 23 และ 28 ก.ค. และล่าสุด เมื่อวันที่ 9 และ 12 ส.ค.ที่ผ่านมา ส่งผลให้มีผู้ทุพพลภาพถาวร 5 คนและมีผู้บาดเจ็บหลักสิบคน โดยฝ่ายไทยมีหลักฐานเชิงประจักษ์ที่บ่งชี้ว่า ทุ่นระเบิดที่พบในบริเวณชายแดนเป็นทุ่นระเบิดประเภท PMN-2 ที่ถูกนำมาวางไว้ใหม่ ไม่ใช่ทุ่นระเบิดที่เป็นมรดกจากสงครามในอดีตตามที่ฝ่ายกัมพูชากล่าวอ้าง ขอย้ำอีกครั้งว่าไทยไม่มีทุ่นระเบิดสังหารบุคคลในครอบครองแล้ว

นายนิกรเดช กล่าวว่า 3.ไทยได้ดำเนินการประท้วงกัมพูชาในช่องทางต่าง ๆ และได้ประณามอย่างรุนแรงที่สุดต่อการใช้ทุ่นระเบิดสังหารบุคคลโดยกัมพูชา ซึ่งเป็นการละเมิดอธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดนของไทย ขัดต่อกฎหมายระหว่างประเทศ รวมทั้งหลักการพื้นฐานของกฎบัตรสหประชาชาติ รวมทั้งเป็นการละเมิดกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ และพันธกรณีตามอนุสัญญาออตตาวาที่ทั้งไทยและกัมพูชาเป็นภาคี อีกทั้งเป็นการละเมิดข้อตกลงหยุดยิงที่กำหนดให้ประเทศทั้งสองยุติการใช้อาวุธทุกชนิด รวมถึงทุ่นระเบิดสังหารบุคคลด้วย 4.กัมพูชาปฏิเสธที่จะหารือเรื่องการเก็บกู้ทุ่นระเบิด รวมถึงเรื่องการปราบปรามการหลอกลวงทางออนไลน์ ตามที่ไทยเสนอ ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงพฤติการณ์ที่ไม่สุจริตใจและไม่จริงใจของฝ่ายกัมพูชา ไทยจึงขอเรียกร้องให้กัมพูชายุติการกระทำที่ละเมิดอนุสัญญาออตตาวาและข้อตกลงหยุดยิงโดยทันที แสดงความจริงใจที่จะฟื้นฟูสันติภาพบริเวณชายแดน และหันกลับมาร่วมมือกับไทยในการเก็บกู้ทุ่นระเบิดในพื้นที่ชายแดน

5.ประเทศไทยหวังว่า ประเด็นเรื่องการเก็บกู้ทุ่นระเบิดจะได้รับการพิจารณาในการประชุม RBC และ GBC ที่กำลังจะมีขึ้นในเร็ว ๆ นี้ ซึ่งเป็นประเด็นที่ส่งผลต่อความปลอดภัยและการดำรงชีวิตของพี่น้องประชาชนทั้งสองฝั่งชายแดน 6.กระทรวงการต่างประเทศพร้อมด้วยหน่วยงานไทยที่เกี่ยวข้องจะจัดให้คณะทูตจากประเทศสมาชิกอาเซียน รัฐภาคีอนุสัญญาออตตาวา และผู้แทนองค์การภาคประชาสังคมที่มีภารกิจด้านการเก็บกู้ทุ่นระเบิด รวมทั้งสื่อมวลชนไทยและต่างประเทศ ลงพื้นที่ จ.ศรีสะเกษ ในวันที่ 16 ส.ค.นี้ เพื่อสังเกตการณ์ความเสียหายที่เกิดจากการใช้ทุ่นระเบิดของฝั่งกัมพูชา ซึ่งบุคคลกลุ่มนี้จะได้นำหลักฐานเชิงประจักษ์ต่าง ๆ กลับไปพิจารณาทบทวนการให้ความช่วยเหลือแก่กัมพูชาในการเก็บกู้ทุ่นระเบิดอย่างรอบคอบ รวมทั้งกดดันให้กัมพูชา ในฐานะรัฐภาคีอนุสัญญาฯ แสดงความรับผิดชอบในเรื่องนี้

ผู้สื่อข่าวถามว่าการร้องเรียนต่อการกระทำของกัมพูชาที่ละเมิดอนุสัญญาออตตาวาใช้เวลาดำเนินการนานแค่ไหน นายนิกรเดช กล่าวว่า การประชุมรัฐภาคีอนุสัญญาออตตาวาครั้งต่อไปจะเกิดขึ้นในเดือน ธ.ค.2568 ในข้อเรียกร้องของเรา ไทยได้พูดถึงความเร่งด่วนของปัญหา แต่เป็นเรื่องที่อยู่นอกเหนือการควบคุมว่าประธานอนุสัญญาจะเรียกร้องให้กัมพูชาดำเนินการอย่างไรหรือให้ข้อเท็จจริงอย่างไร อย่างไรก็ดีไทยได้ทำหนังสือถึงเลขาธิการสหประชาชาติด้วย ซึ่งท่านมีอำนาจที่จะเรียกร้องให้กัมพูชาชี้แจงข้อเท็จจริงซึ่งอาจเกิดขึ้นก่อนได้ เราเรียกร้องอย่างต่อเนื่องและหวังจะเกิดขึ้นเร็วกว่าการประชุมรอบปกติ แต่ยังไม่สามารถตอบได้ว่าจะเกิดขึ้นได้เร็วที่สุดเมื่อไหร่