‘จีน’น่าจะไม่ต้องการให้‘รัสเซีย’พ่ายแพ้หรือชนะในสงครามยูเครน

(เก็บความจากเอเชียไทมส์ https://asiatimes.com/2025/07/china-may-not-want-russia-to-lose-or-to-win-in-ukraine/)

China may not want Russia to lose – or to win – in Ukraine

by Andrew Korybko

18/07/2025

รัสเซียพ่ายแพ้ในสงครามยูเครน ย่อมหมายถึงความวิบัติหายนะทางด้านความมั่นคงสำหรับจีน ขณะเดียวกันชัยชนะของแดนหมีขาว ก็หมายถึงการหยุดไหลของน้ำมันราคาลดหั่นแหลกซึ่งกำลังช่วยประคับประคองการเติบโตทางเศรษฐกิจของแดนมังกร

รายงานชิ้นหนึ่งของ สื่อเซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ (South China Morning Post หรือ SCMP) [1] ในฮ่องกง ซึ่งอ้างอิงแหล่งข่าวที่ไม่มีการระบุชื่อหลายราย ระบุว่า ระหว่างการพบปะเจรจากันที่กรุงบรัสเซลส์ เมืองหลวงของเบลเยียม และที่ตั้งสำนักงานใหญ่ของสหภาพยุโรป เมื่อต้นเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา รัฐมนตรีต่างประเทศ หวัง อี้ ของจีน ได้บอกกับประธานฝ่ายนโยบายการต่างประเทศของอียูว่า จีนไม่ต้องการให้รัสเซียพ่ายแพ้ในยูเครน เนื่องจากหากเป็นเช่นนั้นแล้ว สหรัฐฯก็อาจปรับโฟกัสทั้งหมดของพวกเขามุ่งหันมาจดจ้องที่ประเทศจีน

สิ่งที่กล่าวหากันว่าเป็นความคิดเห็นของรัฐมนตรีอาวุโสของจีนผู้นี้ ได้ถูกพวกสื่อมวลชนกระแสหลักนำมาตีความกันต่อว่า คือการยอมรับว่าจีนไม่ได้วางตัวเป็นกลางในสงครามยูเครนอย่างที่ปักกิ่งพยายามกล่าวอ้างเรื่อยมา แล้วถูกพวกเขาตลอดจนพวกคู่แข่งที่เป็นสื่อทางเลือกของพวกเขา [2] ตั้งข้อสงสัยวิพากษ์วิจารณ์มาโดยตลอด ทั้งสองฝ่ายนี้ในเวลานี้ต่างเชื่อว่าจีนจะช่วยเหลือรัสเซียให้สามารถบรรจุถึงพวกเป้าหมายสูงสุด [3] ที่แดนหมีขาวกำหนดไว้ อย่างไรก็ดี ในความเห็นของผู้เขียนแล้ว มันไม่น่าจะเป็นเช่นนั้นหรอก

เพื่อประโยชน์ของการถกเถียงโต้แย้งกัน เรามาตั้งสมมุติฐานกันก็ได้ว่า หวัง ได้พูดอย่างที่รายงานข่าวระบุเอาไว้จริงๆ ทว่าเรื่องนี้มันก็จะยังคงเข้ากันได้กับการประเมินสรุปประการหนึ่งซึ่งออกมาเมื่อครั้งที่การสู้รบขัดแย้งนี้มีอายุครบรอบ 1 ปีในเดือนกุมภาพันธ์ 2023 ที่ว่า “จีนไม่ได้ต้องการให้ฝ่ายใดเลยชนะในยูเครน” [4]

สื่อ SCMP ได้เผยแพร่บอกต่อ เกี่ยวกับสาระสำคัญของการวิเคราะห์ก่อนหน้านี้ดังที่ผมหยิบยกมากล่าวถึงนี้ โดยเขียนเอาไว้ว่า “การตีความอย่างหนึ่งเกี่ยวกับคำพูดของ หวัง ในบรัสเซลส์ ก็คือว่า ขณะที่จีนไม่ได้เรียกร้องให้เกิดสงครามนี้ขึ้นมา แต่ความยืดเยื้อยาวนานของสงครามนี้ก็อาจจะสอดคล้องเหมาะสมกับความต้องการเชิงยุทธศาสตร์ของปักกิ่ง ตราบนานเท่านานที่สหรัฐฯยังคงมีปฏิสัมพันธ์เกี่ยวข้องอยู่ในยูเครน”

เพื่ออธิบายขยายความเพิ่มเติม ลองพิจารณาดูว่า ถ้าหากการสู้รบขัดแย้งในยูเครนยังคงลากยาวต่อไปแล้ว [5] ไม่เพียงแต่สหรัฐฯจะไม่สามารถ “(หวนกลับมา) ปักหมุดให้ความสำคัญที่สุดแก่เอเชีย (ตะวันออก)” เพื่อดำเนินการปิดล้อมควบคุมจีนอย่างทรงพลังยิ่งขึ้นในขนาดขอบเขตที่ ทรัมป์ จินตนาการวาดหวังเอาไว้เท่านั้น แต่แรงกดดันอย่างต่อเนื่องที่กระหน่ำใส่เศรษฐกิจรัสเซียจากพวกมาตรการแซงก์ชั่นของฝ่ายตะวันตก ยังจะให้ประโยชน์แก่เศรษฐกิจของจีนอีกด้วย

จีนเวลานี้กำลังนำเข้าน้ำมันรัสเซียลดราคา ในปริมาณมหาศาลชนิดแบกกันจนหลังแอ่นอยู่แล้ว ซึ่งมีส่วนช่วยเหลือให้แดนมังกรรักษาอัตราเติบโตทางเศรษฐกิจของตัวเอง ท่ามกลางภาวะชะลอตัว [6] ที่กำลังเผชิญอยู่ ทว่าสิ่งนี้ย่อมอาจจะยุติลงไปหากมาตรการแซงก์ชั่นถูกตัดถูกลดลงมา

นอกจากนั้นแล้ว ยิ่งจีนแสดงบทบาทเพิ่มมากขึ้นเท่าใดในการทำหน้าที่เป็นวาลว์เปิดช่องให้รัสเซียสามารถระบายแรงกดดันจากการแซงก์ชั่นของฝ่ายตะวันตก (ทั้งในแง่ของการนำเข้าพลังงานเพื่อช่วยเหลืออุดหนุนทางการเงินให้แก่งบประมาณของรัสเซีย และการส่งออกเพื่อทดแทนสินค้าตะวันตกที่ถูกสั่งห้ามเข้าแดนหมีขาว) รัสเซียก็จะยิ่งต้องพึ่งพาอาศัยจีนมากขึ้นเท่านั้น

ลักษณะไม่สมดุลของความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจของพวกเขาซึ่งกำลังเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ เช่นนี้ ยังอาจถูกนำมาใช้ประโยชน์ในการทำให้เกิดพวกข้อตกลงทางพลังงานระยะยาวชนิดที่ให้เงื่อนไขดีเยี่ยมที่สุดแก่แดนมังกร โดยมีความเป็นไปได้ว่าจะเป็นข้อตกลงซึ่งเกี่ยวข้องสายท่อส่งน้ำมันและก๊าซสำคัญๆ อย่าง เพาเวอร์ออฟไซบีเรีย 2 (Power of Siberia II) [7] และอื่นๆ [8]

ผลลัพธ์เหล่านี้สามารถช่วยเหลือฟื้นฟูเส้นทางโคจรสู่ความเป็นอภิอำนาจของจีนซึ่งมีอันพังภินท์เสียหายไประหว่างช่วง 6 เดือนแรกของสงคราม อย่างที่ผมได้อธิบายเอาไว้ในตอนนั้นด้วยข้อเขียนชิ้นนี้ (The Ukrainian Conflict Might Have Already Derailed China’s Superpower Trajectory https://substack.com/redirect/45d93f27-90c8-4fda-8f56-2ea961f5f6fa?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI) [9] ด้วยเหตุนี้เอง เวลานี้จึงเท่ากับว่าแดนมังกรกำลังเพิ่มความแข็งแกร่งให้แก่ความสามารถในการหยุ่นตัวโดยรวมของตนเองในการรับมือกับแรงกดดันของสหรัฐฯ และเพราะฉะนั้นจึงทำให้เป็นไปได้น้อยลงมากที่วอชิงตันจะสามารถใช้อำนาจบังคับให้ปักกิ่งต้องยินยอมทำข้อตกลงเสียเปรียบเป็นชุดๆ กับสหรัฐฯ

มันเป็นเพราะเหตุผลข้อนี้เอง ที่ทำให้มีรายงานข่าวว่า สตีฟ วิตคอฟฟ์ (Steve Witkoff) ที่ปรึกษาพิเศษของทรัมป์ซึ่งประมุขทำเนียบผู้นี้ไว้วางใจมาก กำลังผลักดัน [10] ให้ยกเลิกมาตรการแซงก์ชั่นด้านพลังงานของรัสเซีย เพื่อจะได้ปลดเปลื้องลิดรอนไม่ให้จีนได้รับผลประโยชน์ทั้งทางการเงินและทางยุทธศาสตร์เหล่านี้

“การผ่อนคลายความตึงเครียดครั้งใหม่” (new detente) ระหว่างรัสเซีย-สหรัฐฯที่กำลังเริ่มต้นขึ้นหมาดๆ [11],[12],[13],[14],[15] เช่นนี้ อาจทำให้ทำเนียบเครมลินได้ลูกค้าด้านพลังงานกลับคืนมาใหม่ โดยถือเป็นก้าวเดินก้าวแรกของการที่สหรัฐฯจะผ่อนคลายแซงก์ชั่นซึ่งจะกระทำเป็นหลายๆ ขั้นตอน และดังนั้นก็จะเป็นการขยายแวดวงหุ้นส่วนคู่ค้าของแดนหมีขาวให้กว้างขวางออกไปมากขึ้น ทั้งนี้ทั้งนั้นนี่ก็คือส่วนหนึ่งของการเดินเกมเป็นฝ่ายเปิดรุกก่อนของสหรัฐฯ เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดสภาพที่รัสเซียต้องพึ่งพาอาศัยจีนดังที่ผมกล่าวเอาไว้ข้างต้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีที่จะเกิดความร่วมมือกันทางด้านพลังงานในแถบอาร์ติก [16] ซึ่งมีหวังจะเกิดขึ้นมาในอนาคตข้างหน้า

วัตถุประสงค์ของเรื่องนี้ ก็อย่างที่ผมได้เคยอธิบายเอาไว้ตั้งแต่ตอนต้นเดือนมกราคม (ดูเรื่อง Creative Energy Diplomacy Can Lay The Basis For A Grand Russian-American Deal https://substack.com/redirect/8d952eb2-9983-4eb5-a36e-39ea2721fb96?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI) [17] นั่นคือการปลดเปลื้องลิดรอนไม่ให้จีนสามารถเข้าถึงทรัพยกากรราคาถูกยิ่งยวดของรัสเซียอย่างในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา ซึ่งกำลังเป็นเชื้อเพลิงทำให้แดนมังกรผงาดขึ้นสู่ฐานะความเป็นอภิมหาอำนาจท่ามกลางการสูญเสียของสหรัฐฯ

กล่าวโดยสรุปแล้ว ชัยชนะของรัสเซีย (ไม่ว่าจะเป็นชัยชนะอย่างสมบูรณ์ หรือชัยชนะบางส่วนโดยผ่านการตกลงประนีประนอมกัน) สามารถที่จะปิดขุมทรัพย์พลังงานราคาลดแหลกซึ่งกำลังช่วยเหลือจีนให้ประคับประคองอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจของพวกเขาเอาไว้ท่ามกลางการชะลอตัว ด้วยประการฉะนี้แหละคือเหตุผลที่ทำไมปักกิ่งจะไม่มีการส่งความช่วยเหลือทางทหารหรือส่งกองทหารไปช่วยเหลือเปิดทางสู่ความมีชัยในสงครามยูเครนของแดนหมีขาว (นอกเหนือไปจากปัจจัยอีกประการหนึ่ง นั่นคือเรื่องความหวั่นกลัวจะถูกฝ่ายตะวันตกแซงก์ชั่นอย่างรุนแรงสาหัส)

ในทำนองเดียวกัน ฉากทัศน์การสมมุติสถานการณ์อีกอย่างหนึ่ง ที่ฝ่ายตะวันตกเป็นฝ่ายซึ่งสามารถทำให้รัสเซียประสบความพ่ายแพ้ในทางยุทธศาสตร์ได้สำเร็จ ก็ถือเป็นฉากทัศน์ที่จะกลายเป็นความวิบัติหายนะสำหรับความมั่นคงของจีน [18] เช่นเดียวกัน ดังนั้นจึงกำลังกลายเป็นเหตุผลอีกประการหนึ่งสำหรับการที่แดนมังกรนำเข้าสินค้าต่างๆ ของแดนหมีขาวเพื่อช่วยเหลือรัสเซียธำรงรักษาระบบเศรษฐกิจสงครามของพวกเขาเอาไว้ให้ได้

แอนดรูว์ โคริบโค เป็นนักวิเคราะห์การเมืองชาวอเมริกันที่ตั้งฐานอยู่ในกรุงมอสโก เขามีความชำนาญพิเศษในเรื่องการเปลี่ยนผ่านของระบบโลก ซึ่งเข้าสู่ระบบที่มีหลายขั้วอำนาจ

ข้อเขียนชิ้นนี้ปรากฏทีแรกสุดบนแพลตฟอร์ม Substack ของ Andrew Korybko

เชิงอรรถ

[1] https://substack.com/redirect/985dfd35-1c29-4ad0-9520-83cf079e1f00?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[2] https://substack.com/redirect/c8b7d936-54de-4e9a-a361-3db62253c6d2?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[3] https://substack.com/redirect/bb36e94b-57e9-48dd-b3f9-7ee9b6f14675?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[4] https://substack.com/redirect/a193ea67-c76f-4fc5-9503-62e871bbba63?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[5] https://substack.com/redirect/4c66a403-afd2-4fc3-822d-7cdb46a0f0f7?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[6] https://substack.com/redirect/36dbebbe-a0b3-4893-b112-1cff8d512a0d?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[7] https://substack.com/redirect/fde4528f-d3c1-4ed3-8af7-6ba0c865bb8d?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[8] https://substack.com/redirect/7b01eab1-9ce0-496e-a5a1-965ac6943e42?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[9] https://substack.com/redirect/45d93f27-90c8-4fda-8f56-2ea961f5f6fa?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[10] https://substack.com/redirect/31cc5db9-cf9a-4e2b-a8e2-55f66bf70d1a?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[11] https://substack.com/redirect/e0b0517f-b890-4b9a-b57a-858e4a9ff09f?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[12] https://substack.com/redirect/4059b8a5-2354-4f46-b613-a364961087f6?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[13] https://substack.com/redirect/d5cf38e4-260c-4725-8b00-a83277eeb0bf?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[14] https://substack.com/redirect/f4059cdf-d1c2-40d5-9afd-67910e1e9bdb?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[15] https://substack.com/redirect/365e7772-acfa-4f52-bf0a-308c6589f67c?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[16] https://substack.com/redirect/a1d7089b-981c-442a-9538-b87833a569d3?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[17] https://substack.com/redirect/8d952eb2-9983-4eb5-a36e-39ea2721fb96?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

[18]https://substack.com/redirect/80b76ee1-f80c-4b18-a673-2ef8d2a6abf3?j=eyJ1IjoiMXR6b3RkIn0.RSMA1YWwMqWjtSu_p9sPkDrVxj6y4gEzzWQMUzMT2FI

website : mgronline.com
facebook : MGRonlineLive
twitter : @MGROnlineLive
instagram : mgronline
line : MGROnline
youtube : MGR Online VDO