เบื้องหลัง! บอร์ด สปส.ไฟเขียว 55 ล.ทำปฏิทิน ต่อรองลดผลิต-ปรับแบบ
เมื่อวันที่ 30 มิ.ย. 2568 ทีมประกันสังคมก้าวหน้า เปิดเผยเบื้องหลังคณะกรรมการประกันสังคม (บอร์ดประกันสังคม) ชุดใหญ่ มีมติวันนี้ ให้ว่าจ้างผลิต "ปฏิทิน" ต่อไป ว่า วันนี้หลายคนอาจจะเห็นพาดหัวข่าวว่าบอร์ดประกันสังคม “ไฟเขียว” การทำปฏิทินปี 69 แล้วสงสัยว่าหลังจากตบตีกันมาหลายเดือน สรุปว่าเราก็แค่ให้ผ่านงั้นหรือ? ตอบสั้น ๆ ว่า “ไม่ใช่”
แต่ตอบแบบยาวก็คือ ตั้งแต่สังคมได้ให้ความสนใจเรื่อง “ปฏิทินประกันสังคม” หลังงาน SSO Hackathon เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมาทางทีมประกันสังคมก้าวหน้าก็ได้มีการเจรจากับฝ่ายนายจ้างและฝ่ายสำนักงานให้มีการปรับลดจำนวน ตรวจสอบกระบวนการการจัดซื้อจัดจ้าง และให้มีการโยกย้ายงบประชาสัมพันธ์ 55 ล้านบาทต่อปี เงินก้อนนี้ไปที่อื่นที่อาจก่อประโยชน์มากกว่าตามแนวบริบทสังคมสมัยปัจจุบัน
ทั้งนี้เนื่องจากมีความพยายามจากหลายฝ่าย ไม่ว่าจะในบอร์ด ในอนุกรรมการประชาสัมพันธ์ หรือในกระทรวงแรงงาน ที่จะยืนยันผลักปฏิทินให้ผลิตแบบเดิมให้ได้ การต่อสู้จึงลากยาวไปที่การทำประชาพิจารณ์ ซึ่งผลออกมาคือ 62% ไม่ต้องการให้มีการจัดทำปฏิทินแล้ว ซึ่งหลายคนคงทราบดีว่าต่อมาในเดือนพฤษภาคม ทางอนุประชาสัมพันธ์ก็เพียงให้ทางกรรมการ ‘รับทราบ’ โดยไม่นำเสียงของสาธารณะมาพิจารณาประกอบ เมื่อเรื่องออกมาเป็นดังนี้ทางกรรมการฝ่ายผู้ประกันตนรวมถึงกรรมการคนอื่น ๆ อีกบางส่วน ก็เรียกร้องให้มีการส่งเรื่องไปยังบอร์ดใหญ่จนสำเร็จในที่สุด
อย่างไรก็ตามเมื่อถึงวันนี้ วันที่ 30 มิถุนายน 2568 เสียงจากหลายส่วนในบอร์ดประกันสังคมก็ยังคงยืนยันว่าควรจะผลิตปฏิทินต่อดังเดิม พวกเราทีมประกันสังคมก้าวหน้าจึงใช้เสียงส่วนน้อยในคณะกรรมการต่อรองจนได้ผลลัพธ์เป็นมติออกมาดังนี้
1. ให้มีการลดการผลิตลง ให้เหมาะสมกับบริบทสมัยใหม่และเพื่อให้เป็นการใช้งบประมาณอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น โดยถึงแม้กรอบงบจะอยู่ที่ 55 ล้านบาทดังเดิม แต่ก็ขอให้ทาง สปส. และอนุประชาสัมพันธ์นำกลับไปพิจารณาผลิตให้ "ไม่เต็มเพดาน" เมื่อมีเงินเหลือจากตรงนี้ ส่วนต่างก็จะถูกส่งกลับเข้ากองทุนประกันสังคมโดยอัตโนมัติ
2. ให้มีการออกแบบปฏิทินประกันสังคมขึ้นมาใหม่ โดยคำนึงถึงประโยชน์ของผู้ประกันตนเป็นที่ตั้งสูงสุด เช่น ให้มองถึงการสื่อสารด้านสิทธิประโยชน์และการเข้าถึง สปส. เป็นหลัก รวมถึงให้มีการออกแบบการแจกจ่ายปฏิทินที่ยึดโยงกับแรงงานกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งน้อยลง และให้เป็นการกระจายออกไปที่ผู้ประกันตนทั่วไปมากขึ้น
3. ให้ใช้ผลการทำประชาพิจารณ์เมื่อช่วงวันที่ 1–30 เมษายนที่ผ่านมา เพื่อนำไปเป็นข้อมูลประกอบการปรับแก้ไขจำนวนการผลิตสำหรับการทำปฏิทินประกันสังคมต่อไปเพื่อให้สอดคล้องกับความคิดเห็นของผู้ประกันตนและนายจ้างจริง ๆ มิใช่ว่าเมินเฉยผลประชาพิจารณ์โดยปัดออกให้กลายเป็นเพียงแค่ "เรื่องเพื่อทราบ"
นอกจากนี้ทางทีมประกันสังคมก้าวหน้า ยังได้เสนอแนะเพิ่มเติมไปยังการปรับปรุงการใช้สื่อสิ่งพิมพ์ของ สปส. ในภาพรวม หากจะจัดทำสื่อสิ่งพิมพ์เพื่อสื่อสารข้อมูลสิทธิประโยชน์ของประกันสังคม สปส. ก็มีตัวเลือกอื่นอีกหลายประการ ไม่ว่าจะเป็นใบปลิว แผ่นพับ หรือ สมุดคู่มือผู้ประกันตน ฯลฯ ที่สามารถให้ข้อมูลสำคัญได้ครบถ้วนโดยไม่มีความจำเป็นต้องยึดโยงกับการสื่อสารวันเดือนปี เพราะฉะนั้น สปส. ไม่มีความจำเป็นในการผลิตปฏิทิน
ด้วยเสียงของทาง ทีมประกันสังคมก้าวหน้า มีเพียง 6 เสียงจาก 21 เสียงภายในคณะกรรมการประกันสังคม สุดท้ายเราก็ไม่สามารถให้มีการยกเลิกปฏิทินในงบปีถัดไปได้ ทั้งนี้ความเปลี่ยนแปลงก็ยังปรากฎขึ้นบ้าง ทั้งในจำนวนการผลิตและในด้านการออกแบบ แต่จะเปลี่ยนไปเยอะแค่ไหน เบิกงบจริง ๆ เท่าไหร่ ตัวแทนของเราในอนุประชาสัมพันธ์ก็ต้องรับไม้ต่อจากบอร์ดใหญ่ไปผลักดันกันต่ออีกยกเรื่องยังไม่จบ
ต้องขออภัยผู้ประกันตนและผู้จ้างงานทุกคนที่อยากเห็นความเปลี่ยนแปลง ถึงแม้วันนี้พวกเขาอาจรักษาการผลิตปฏิทินไว้ได้แต่วันนี้ประกันสังคมไม่ได้อยู่ในที่มืดอีกต่อไปแล้ว วันนี้แรงของพวกเรามี 6 จาก 21 วันหน้าหน้าต้องขอแรงผู้ประกันตนและผู้จ้างงานสนับสนุนพวกเราให้เข้ามาเป็นเสียงส่วนใหญ่ในประกันสังคมให้ได้เก็บความเจ็บปวดในวันนี้ไว้แล้วมาร่วมกันล้างบางพวกเหลือบไรที่เกาะกินประกันสังคมนำกองทุนประกันสังคมกลับมาเป็นของประชาชนให้ได้
ข้อมูลจาก: ประกันสังคมก้าวหน้า