สำนักพุทธฯ เปิดเสนอแนะป้องกันทุจริตงบอุดหนุนวัด
สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ เปิดข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันการทุจริตเกี่ยวกับงบประมาณเงินอุดหนุนวัด
ปี พ.ศ. 2563 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ได้เสนอข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันการทุจริตเกี่ยวกับงบประมาณเงินอุดหนุนวัดของสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติต่อคณะรัฐมนตรี ตามความในมาตรา 32 แห่งพระราชบัญญัติ ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันการทุจริตทั้งในกระบวนการจัดสรร การติดตาม และการประเมินผลการใช้จ่ายงบประมาณประเภทเงินอุดหนุน 3 ประเภท ได้แก่ งบประมาณเงินอุดหนุนบูรณปฏิสังขรณ์วัดและการพัฒนาวัด งบประมาณเงินอุดหนุนการส่งเสริมเผยแผ่พระพุทธศาสนา และงบประมาณเงินอุดหนุนการศึกษาพระปริยัติธรรม เพื่อให้เกิดความโปร่งใสและป้องกันการทุจริตมิให้เงินงบประมาณเกิดการรั่วไหล ทั้งนี้ คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 28 ตุลาคม 2563 รับทราบข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันการทุจริตเกี่ยวกับงบประมาณเงินอุดหนุนวัดของสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ตามที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. เสนอและให้สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติเป็นหน่วยงานหลักร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องรับข้อเสนอแนะฯ ดังกล่าว ไปพิจารณาดำเนินการ
กรณีตามที่ปรากฏข่าวทางสื่อมวลชนเกี่ยวกับพระภิกษุ ซึ่งประพฤติตนไม่ถูกต้องตามพระธรรมวินัย และอาจมีพฤติการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการยักยอกทรัพย์สินของวัดโดยทุจริต นั้น ข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันการทุจริตเกี่ยวกับงบประมาณเงินอุดหนุนวัด ของสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ มีข้อเสนอแนะสำคัญที่ส่งผลให้เกิดความโปร่งใสเกี่ยวกับการบริหารจัดการทรัพย์สินของวัด เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว ดังนี้
1. ด้านการจัดทำระบบฐานข้อมูล ให้สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติมีระบบฐานข้อมูลกลาง โดยจัดเก็บข้อมูลพื้นฐานของวัดที่จำเป็น (เช่น ข้อมูลพื้นฐานและความจำเป็นของวัด ข้อมูลการอุดหนุนงบประมาณของหน่วยงานภาครัฐ ข้อมูลฐานะการเงินและรายรับ - รายจ่ายของวัด ข้อมูลศาสนสถาน ข้อมูลโรงเรียนพระปริยัติธรรม ข้อมูลจำนวนพระภิกษุ - สามเณร เป็นต้น) รวมทั้งข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการจัดทำคำขอและการจัดสรรงบประมาณ การบริหารงบประมาณ การติดตามและประเมินผล โดยนำข้อมูลเดิมที่อยู่ในรูปแบบกระดาษมาจัดทำเป็นข้อมูลรูปแบบดิจิทัลในฐานข้อมูลกลาง ทั้งนี้ ควรจัดทำระบบสารสนเทศรองรับการใช้งานข้อมูลจากฐานข้อมูลกลางในรูปแบบ Web – Base Technology หรือ Mobile Application ที่ผู้ใช้งานสามารถปฏิบัติงานและเรียกดูข้อมูลบน Web Browser หรือโทรศัพท์เคลื่อนที่ได้ มีการรายงานข้อมูลแบบ Real – Time และการเปิดเผยข้อมูลให้สาธารณชนสามารถเข้าถึงข้อมูลได้
2. ด้านการรายงานผล ให้มีการรายงานผลการเบิกจ่ายและใช้งบประมาณงบเงินอุดหนุนตามแนวทาง ที่สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติกำหนดผ่านระบบสารสนเทศ และให้สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติดำเนินการตามหน้าที่และอำนาจเกี่ยวกับบัญชีรายรับ – รายจ่ายของวัด ตามกฎกระทรวงและมติมหาเถรสมาคมที่เกี่ยวข้องอย่างเคร่งครัด โดยมีการจัดทำคู่มือ/แนวทางปฏิบัติในการใช้และการเบิกจ่ายงบประมาณให้ชัดเจนและเป็นมาตรฐานเดียวกัน รวมทั้งมีการให้คำแนะนำ/ความรู้แก่วัดและผู้ได้งบประมาณงบเงินอุดหนุนจากสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ พร้อมทั้งเปิดเผยรายงานผลการติดตามและประเมินผลของโครงการต่อสาธารณะ
3. ด้านการแจ้งเบาะแส ให้ศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านการทุจริต สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ เป็นหน่วยงานส่งเสริม สนับสนุน และให้ความรู้กับเจ้าหน้าที่ภายในหน่วยงาน เพื่อเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับขั้นตอน และวิธีการ ตลอดจนสิทธิที่ได้รับจากการแจ้งเบาะแสการทุจริตตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 พระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 และกฎ ก.พ. ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการให้บำเหน็จความชอบ การกันเป็นพยาน การลดโทษ และการให้ความคุ้มครองพยาน พ.ศ. 2553 และกำหนดให้มีช่องทางในการรับเรื่องร้องเรียน/ร้องทุกข์จากพระภิกษุ และประชาชน และควรกำหนดกระบวนการจัดการเรื่องร้องเรียน/ร้องทุกข์ให้ชัดเจน และมีความรวดเร็ว
ทั้งนี้ ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 ที่ผ่านมาสำนักงาน ป.ป.ช. ได้ดำเนินการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการ และประสานงานร่วมกับสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ในฐานะหน่วยงานหลักตามมติคณะรัฐมนตรี ในการขับเคลื่อนข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันการทุจริตดังกล่าว โดยจัดทำเป็นแผนในการขับเคลื่อนข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันการทุจริตเกี่ยวกับงบประมาณเงินอุดหนุนวัด ของสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ ในการนี้ สำนักงาน ป.ป.ช. จะดำเนินการติดตามและประเมินผลตามแผนขับเคลื่อนดังกล่าว ให้เกิดผลเป็นรูปธรรมต่อไป