คำเตือนแพทย์ ไม่ดื่มเหล้าแม้แต่หยดเดียว ก็เสี่ยง “ไขมันพอกตับ” ถ้ายังชอบทำ 5 สิ่งนี้!
ตับพังทั้งที่ไม่แตะแอลกอฮอล์! หมอเตือน 5 พฤติกรรมเสี่ยง ไขมันพอกตับแบบไม่รู้ตัว
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการจากไต้หวันเผยว่า พฤติกรรมในชีวิตประจำวันหลายอย่างที่ดูไม่น่าจะอันตราย กลับเป็นตัวเร่งให้ไขมันสะสมในตับอย่างเงียบๆ แม้ไม่ดื่มเหล้าเบียร์เลย แต่ก็อาจเสี่ยงเป็นโรค "ไขมันพอกตับ" ได้ เพราะไขมันพอกตับไม่ได้เกิดจากแอลกอฮอล์เท่านั้น
ตามคำอธิบายของ หมอเฉิง ฮั่นหยู (Cheng Hanyu) แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการในไทเป ไขมันพอกตับคือภาวะที่มีไขมันสะสมในตับเกิน 5% ของน้ำหนักตับ ซึ่งหากปล่อยไว้นานโดยไม่รักษา อาจพัฒนาไปสู่ภาวะตับอักเสบ, ตับแข็ง หรือแม้แต่มะเร็งตับได้
ปัจจุบันโรคนี้พบมากขึ้นในคนรุ่นใหม่ แม้จะไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เลยก็ตาม โดยมี 5 พฤติกรรมในชีวิตประจำวันที่เป็น "ตัวการเงียบ" ดังนี้
1. นอนดึก พักผ่อนไม่เพียงพอ
การนอนน้อยกว่า 6 ชั่วโมงต่อวัน ทำให้ระบบฮอร์โมน (Hypothalamus–pituitary–adrenal axis) ผิดปกติ ส่งผลให้ระดับเอนไซม์ ALT ในตับเพิ่มสูงขึ้น เสี่ยงต่อไขมันพอกตับถึง 33–45% การนอนไม่พอยังทำให้ระบบเผาผลาญไขมันแปรปรวน ไขมันจึงสะสมในตับได้ง่ายขึ้น
2. ติดของหวาน น้ำตาลสูง
แม้ไม่ดื่มเหล้า แต่ถ้าชอบน้ำหวาน ชาไข่มุก ขนมหวาน ฯลฯ ก็เสี่ยงเช่นกัน เพราะ “ฟรุกโตส” ที่มากเกินไปจะถูกเปลี่ยนเป็นไขมันโดยตับ งานวิจัยหลายชิ้นพบว่า น้ำตาลมีผลเสียต่อตับใกล้เคียงกับแอลกอฮอล์ โดยเฉพาะเมื่อบริโภคเป็นประจำ แม้คนผอมก็มีโอกาสเป็นไขมันพอกตับได้
3. ลดน้ำหนักเร็วเกินไป หรืออดอาหารมากเกิน
หลายคนเลือกลดน้ำหนักแบบเร่งด่วน เช่น งดแป้ง อดข้าว กินแต่น้ำผลไม้ ฯลฯ แต่พฤติกรรมเหล่านี้ทำให้ร่างกายขาดสารอาหาร ไขมันไม่สามารถถูกขนส่งออกจากตับได้ จึงสะสมอยู่ในตับมากขึ้น การลดน้ำหนักเร็วเกินไป ยังปล่อยกรดไขมันอิสระออกมามากเกิน ส่งผลให้ตับอักเสบได้
4. กินของทอด ของมัน อาหารแปรรูปบ่อย
อาหารประเภททอด น้ำมันเยิ้ม อาหารแปรรูป เช่น ไส้กรอก แฮม เบคอน ฯลฯ ล้วนมีไขมันอิ่มตัวและสารเติมแต่งสูง ซึ่งหากกินเป็นประจำจะทำให้ไขมันสะสมในตับโดยไม่รู้ตัว แม้คุณจะน้ำหนักไม่เพิ่ม แต่การกินแบบนี้ก็ทำลายตับอย่างช้า ๆ
5. ขาดการออกกำลังกาย – นั่งนานไม่ลุกเดิน
แม้กินน้อย แต่ถ้าไม่เคลื่อนไหวร่างกาย ระบบเผาผลาญจะช้าลง ไขมันก็จะไปสะสมที่ตับ การนั่งทำงาน 8–10 ชั่วโมงต่อวัน โดยไม่ออกกำลังกายเลย เป็นพฤติกรรมเสี่ยงสูง! ขณะที่การเดินเร็ว เล่นโยคะ หรือออกกำลังเบาๆ แค่วันละ 30 นาที สามารถช่วยฟื้นฟูตับได้
คำแนะนำจากแพทย์คือ ควรตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อจับสัญญาณไขมันพอกตับแต่เนิ่นๆ พร้อมทั้งปรับพฤติกรรม เช่น นอนให้พอ, ลดน้ำตาล-ของทอด, ออกกำลังกายสม่ำเสมอ รวมทั้งหลีกเลี่ยงการลดน้ำหนักแบบฮาร์ดคอร์ เพราะไขมันพอกตับไม่ได้เกิดจากแค่เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ แต่มาจากพฤติกรรมที่เราทำทุกวันโดยไม่รู้ตัว!