หมอเตือน "ผอมไม่รู้สาเหตุ" เช็คด่วน มะเร็ง อาจซ่อนอยู่ ไม่รู้ตัว
"หมอเจด" นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา ได้ออกมาโพสต์ข้อความระบุว่า
ผอมไม่รู้สาเหตุ
ต้องระวัง มะเร็ง ซ่อนอยู่ไม่รู้ตัว !
หลายคนสงสัย และถามเข้ามานะครับว่า
“ทำไมคนไข้ที่เป็นมะเร็ง ไม่ว่าจะเป็นมะเร็งอยู่
หรือบางคนยังไม่รู้ด้วยซ้ำว่าตัวเองเป็นมะเร็ง ทำไมถึงผอมลงเรื่อย ๆ แล้วก็ไม่อยากกินอะไรเลย?”
วันนี้ผมจะลองอธิบายง่าย ๆ ให้ฟังครับ จริง ๆ แล้วมันมีเหตุผลทางการแพทย์อยู่ชัดเจน ซึ่งโดยหลัก ๆ มีอยู่ประมาณ 5 ข้อใหญ่ ๆ ตามนี้เลยนะครับ
1. ตัวมะเร็งมันเองหลั่งสารก่อการอักเสบ
เซลล์มะเร็งมันไม่ใช่เซลล์ปกติครับ มันดื้อ ๆ ของมันเอง และยังปล่อยสารบางอย่างออกมา เช่น interleukin-1 และ interleukin-6
ซึ่งสารพวกนี้พอเข้ากระแสเลือดแล้ว มันไปกวนสมองส่วนที่ชื่อว่า ไฮโปทาลามัส ที่มีหน้าที่ควบคุมความหิว–อิ่ม
พอโดนแบบนี้ ร่างกายเราก็มีการเปลี่ยนแปลงทันที เช่น
•ฮอร์โมนอิ่ม (เลปติน) สูงขึ้น → กินนิดเดียวก็รู้สึกอิ่ม
•ฮอร์โมนหิว (เกรลิน) ลดลง → ความอยากอาหารหายไปเลย
ผลที่เห็นชัดก็คือ ของที่เคยชอบกิน เห็นแล้วน้ำลายไหล พอเป็นมะเร็งกลับกลายเป็นเหม็น ไม่อยากแตะเลยด้วยซ้ำ บางคนแค่เห็นอาหารก็รู้สึกคลื่นไส้ อยากอ้วกแล้วครับ
2. ร่างกายเข้าสู่โหมด “เผาผลาญพลังงานสูง”
เวลามีมะเร็งอยู่ในร่างกาย มันเหมือนเครื่องยนต์ที่ถูกเร่งตลอดเวลา
ภาวะนี้เรียกว่า Hypercatabolic state หมายความว่า ร่างกายเผาผลาญพลังงานมากกว่าปกติ
ทีนี้ปัญหาคือ มะเร็งมันก็แย่งน้ำตาลไปใช้ด้วย ร่างกายเลยต้องหาพลังงานจากที่อื่น เลยสลายทั้ง ไขมัน และ กล้ามเนื้อ ออกมาเผาผลาญเพิ่ม
สุดท้ายก็คือ น้ำหนักลด ผอมลงแบบไม่ตั้งใจ
หลายคนจะเห็นเลยว่าคนไข้ผอมติดกระดูก หน้าตอบ เหมือนแก่ลงอย่างรวดเร็ว
นี่ไม่ใช่เพราะไม่ยอมกิน แต่เพราะร่างกายมันกำลังเร่งใช้พลังงานเกินที่เราเติมเข้าไปครับ
3. เรื่องใจสำคัญกว่าที่คิด
อย่าลืมนะครับว่าแค่ได้ยินคำว่า “คุณเป็นมะเร็ง” สำหรับหลาย ๆ คน
มันคือคำที่หนักมาก บางคนร่าเริงอยู่ดี ๆ พอหมอบอกคำนี้เข้าไป ช็อกเลย กินอะไรไม่ลงทันที
อารมณ์เครียด กลัว ไม่มั่นใจในอนาคต ทั้งหมดนี้ส่งผลให้ความอยากอาหารหายไปเลยครับ
มันไม่ใช่เรื่องแปลกเลยที่ของที่เคยชอบกิน กลับรู้สึว่าไม่อยากกิน หรือไม่อร่อยอีกต่อไป
4. ผลข้างเคียงจากการรักษา
อีกอย่างที่ทำให้กินไม่ได้ คือการรักษามะเร็งนั่นเอง ไม่ว่าจะเป็น เคมีบำบัด หรือ การฉายแสง
•เคมีบำบัด หลายคนรู้จักกันในภาพว่าผมร่วง แต่จริง ๆ ผลที่หนักกว่าคือ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย กินไม่ลง กินไปก็ไม่อร่อย
•ฉายแสง ถ้าฉายแถว ๆ ปาก คอ หลอดอาหาร ก็จะมีแผล แสบ เจ็บ เวลากลืนอาหารเจ็บมาก บางคนใจสู้ แต่อาการมันทำให้กินแทบไม่ได้เลยจริง ๆ
ดังนั้น การรักษาก็เป็นอีกเหตุผลที่ซ้ำเติมให้คนไข้เบื่ออาหารมากขึ้นครับ
5. ได้สารอาหารไม่พอ ยิ่งผอมลงไปอีก
อีกปัจจัยที่คนอาจไม่ค่อยพูดถึง คือ ภาวะทุพโภชนาการ
เพราะคนไข้กินได้น้อยอยู่แล้ว พออาหารที่กินเข้าไปไม่ครบหมู่
ขาดโปรตีน วิตามิน แร่ธาตุ ร่างกายก็ยิ่งอ่อนแรงลง ระบบภูมิคุ้มกันก็ลด ทำให้ผอมลงไปอีก
มันเลยเป็นวงจรที่ยิ่งกินน้อย → ยิ่งขาดสารอาหาร → ร่างกายยิ่งแย่ครับ
อันนี้ก็เป็นสาเหตุที่ผู้ป่วยมะเร็งส่วนใหญ่ผอมลงนะครับ
มันเกิดจากหลายปัจจัยมาก ๆ มีทั้งกลไกในร่างกาย ความรู้สึกทางใจ และผลจากการรักษามารวมกันทั้งหมด
เพราะฉะนั้นการดูแลผู้ป่วยต้องใช้ความเข้าใจมาก ๆ ทั้งจากหมอ ทีมพยาบาล นักโภชนาการ และที่สำคัญคือคนใกล้ตัวหรืคนที่รักนะครับ
ใครมีคำถามคอมเมนต์ไว้ได้เลยนะ