ภัยเงียบ "หลอดกระดาษ" เหมือนกินยาพิษ อันตรายต่อชีวิต ไม่เป็นมิตรสิ่งแวดล้อม

ภัยเงียบหลอดกระดาษ วิจัยพบ "สารเคมีตลอดกาล" พิษอันตรายต่อชีวิต ไม่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอย่างที่หลายคนเข้าใจ

เมื่อไม่นานมานี้ สื่อต่างประเทศรายงานว่า สหรัฐฯ ได้ประกาศยุติข้อบังคับในการใช้และจัดซื้อ "หลอดกระดาษ" ฟังดูเหมือนเป็นเรื่องเล็ก แต่จริง ๆ แล้วทำให้หลายคนโล่งใจ เพราะต้องยอมรับว่า มีคนจำนวนไม่น้อย “ไม่ถูกกับหลอดกระดาษ” มานานแล้ว ดื่มเครื่องดื่มยังไม่หมดแก้ว หลอดก็ยุ่ยจนใช้ไม่ได้ แถมยังมีกลิ่นกระดาษอับ ๆ ทำให้เสียรสชาติไปหมด

แต่ปัญหาของหลอดกระดาษไม่ได้หยุดอยู่แค่เรื่องความไม่สะดวก นักวิชาการเตือนว่า หลอดที่ดูเหมือน “เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม” นี้ จริง ๆ แล้วอาจซ่อนอันตรายมากกว่าที่คิด

นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยแอนต์เวิร์ป ประเทศเบลเยียม พบว่าหลอดหลายชนิดต่างก็มีสารเคมีตลอดกาล (PFAS) อยู่ในหลอดซึ่งจะปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อมได้นานหลายทศวรรษ และที่สำคัญก็คือหลอดกระดาษมี PFAS มากกว่าหลอดชนิดอื่นหลายเท่า

ทำไมหลอดกระดาษเคยถูกอวยว่า “ดีต่อโลก”

เรื่องนี้เริ่มจากความกังวลเรื่องขยะพลาสติก ตามรายงาน Plastic Pollution in China ปี 2020 จีนบริโภคพลาสติกมากถึง 90.87 ล้านตัน เกือบเท่ากับ 2/3 ของปริมาณข้าวที่ทั้งประเทศบริโภคในปีเดียว พลาสติกย่อยสลายยาก การฝังกลบก็ไม่แก้ปัญหา การเผาไหม้ก่อมลพิษ ส่วนถ้าหลุดลงทะเลก็เป็นภัยต่อสัตว์น้ำ อีกทั้งยังพบ “ไมโครพลาสติก” ในเลือด สมอง ตับ ไต และแม้แต่ในรกมนุษย์แล้ว

ด้วยแรงกดดันนี้ จีนและหลายประเทศจึงเริ่มออกกฎเข้มงวดเกี่ยวกับพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง ตั้งแต่ปี 2021 มีการห้ามใช้หลอดพลาสติกที่ไม่สามารถย่อยสลายได้ ทำให้หลอดกระดาษกลายเป็นทางเลือกแทน

หลอดกระดาษ: ไม่สะดวก และไม่สะอาดอย่างที่คิด

• ไม่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมจริง – การผลิตกระดาษต้องใช้ไม้และปล่อยมลพิษจากโรงงาน อีกทั้งหลายรุ่นยังเคลือบพลาสติกด้านในเพื่อเพิ่มความทนทาน ซึ่งก็ไม่ได้ “เขียว” อย่างที่โฆษณา

• ประสบการณ์การใช้งานแย่ – หลอดดูดน้ำแล้วอ่อนยุ่ยเร็ว มีกลิ่นกระดาษ และเจาะซีลแก้วน้ำได้ยาก

• เสี่ยงต่อสุขภาพ – งานวิจัยปี 2023 พบว่า 90% ของหลอดกระดาษ ที่ตรวจสอบมีสารเคมี PFAS หรือที่เรียกว่า“สารเคมีตลอดกาล” ซึ่งเกี่ยวข้องกับการเพิ่มความเสี่ยงมะเร็งลำไส้ใหญ่, โรคไทรอยด์, ความผิดปกติของฮอร์โมน, ภาวะมีบุตรยาก และภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ

รายงานเรื่องอันตรายของหลอดกระดาษ

• Scitech Daily รายงานผลการศึกษาเผยว่า หลอดกระดาษและหลอดไผ่ จำนวนมากมี PFAS ซึ่งเป็นสารเคลือบกันน้ำที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิต โดยพบ PFAS ใน 18 จาก 20 ยี่ห้อหลอดกระดาษ (90%)

• Cell Health News ระบุว่าในตัวอย่างหลอดกระดาษ 90% ตรวจพบ PFAS ซึ่งมีความเชื่อมโยงกับปัญหาสุขภาพ เช่น การเสื่อมภูมิคุ้มกัน และความผิดปกติของไทรอยด์ โดยเฉพาะเด็กที่เสี่ยงต่อผลกระทบมากขึ้น

• The Brussels Times ระบุว่า PFAS อาจเพิ่มระดับคอเลสเตอรอล, ความเสี่ยงมะเร็ง, ความผิดปกติของระบบสืบพันธุ์, การพัฒนาตัวอ่อน และผลต่อระบบต่อมไร้ท่อและภูมิคุ้มกัน

แล้วเราควรใช้หลอดแบบไหนแทน?

ผู้เชี่ยวชาญเสนอทางเลือกหลายแบบ เช่น

• หลอดสแตนเลส – ทนทาน ปลอดภัย แต่ต้องทำความสะอาดดี

• หลอดแก้ว – สวย ใช้ซ้ำได้ แต่แตกง่าย

• หลอด PLA จากแป้งข้าวโพดหรือมันสำปะหลัง – ย่อยสลายได้ในโรงงานอุตสาหกรรม ใช้แล้วคล้ายพลาสติกปกติ

• หลอดพลาสติกทั่วไป – สะดวกและราคาถูก แต่ควรใช้ให้น้อยลง

หลอดกระดาษไม่ได้ “สมบูรณ์แบบ” อย่างที่หลายคนเคยเชื่อ ทุกทางเลือกมีข้อดีข้อเสีย แต่สิ่งสำคัญที่สุดคือ ลดของที่ใช้ครั้งเดียวหรือใช้แล้วทิ้ง และเลือกสิ่งที่ปลอดภัยต่อทั้งสุขภาพและสิ่งแวดล้อมจริง ๆ