คนไทยจะออกโฉนดยังไง ถ้าบ้านหนองจาน กลายเป็นพื้นที่พิพาท

พื้นที่บ้านหนองจาน จ.สระแก้ว กำลังจะเป็นบานปลาย เพราะจากพื้นที่ช่วยเหลือชาวกัมพูชาในวันนั้น กลายเป็นพื้นที่ให้กัมพูชาอ้างสิทธิ์ แล้วถ้ากลายเป็นพื้นที่พิพาทไปได้ แล้วคนไทยที่ถือเอกสารครอบครองที่ดิน จะได้พื้นที่คืนหรือไม่

จากกกรณีที่มีคลิปปล่อยออกมาเป็นฝั่งกัมพูชา พยายามใช้ไม่ไผ่ขนาดยาว 5- 6 เมตร แทงรั้วลวดหนามของไทย ทำให้ทหารไทยบาดเจ็บไป 1 ราย และยังมีอีกจุดที่ชาวบ้านกัมพูชา พยายามบุกเข้าไปรื้อลวดหนาม ที่มีเจ้าหน้าที่ ตชด.และทหารไทยได้พยายามเข้าไปสกัดกั้น รวมทั้งมีการด่าทอเจ้าหน้าที่ไทยอย่างรุนแรง

ทหารไทยมองว่า "ทหารกัมพูชาเกณฑ์ชาวบ้านเขมรบุกรื้อลวดหนามหีบเพลงและยาง รวมทั้งทำลายสแลนสีดำ ที่ทหารไทยได้กั้นไว้เป็นอาณาเขต เพื่อมิให้ชาวเขมรรุกลํ้าอธิปไตยผืนแผ่นดินไทย ณ บริเวณบ้านหนองจาน อ.โคกสูง จ.สระแก้ว สถานการณ์กำลังตรึงเครียดหนัก

ทหารกัมพูชาใช้ชาวบ้านเขมรเป็นโล่ห์มนุษย์ มีการตะโกนทอด่าและยั่วยุทหารไทยด้วยถ้อยคำหยาบคาย หวังให้เกิดการปะทะกัน

แกนนำชาวเขมร สั่งให้ชาวบ้านทำลายสิ่งกีดขว้างของทหารไทยทั้งหมด เตรียมถ่ายคลิป หากมีการปะทะกัน และให้ตะโกนว่า ทหารไทยทำร้ายชาวบ้านกัมพูชา ทหารไทยปล้นดินแดนกัมพูชา แต่ทหารไทยไม่ได้ตอบโต้ โดยพยายามกันไม่ให้ชาวกัมพูชาทำลายรั้วลวดหนาม

เหตุการณ์นี้ เกิดขึ้น 'กองทัพภาคที่ 1' แจง แนวลวดหนาม 'ชั่วคราว' บ้านหนองจาน ไม่ใช่แนวลวดหนามเดิมที่วางไว้ก่อนหน้า แต่เป็นการวางแนวรักษาความปลอดภัยชั่วคราว ให้คณะสำรวจสระแก้ว ลงสำรวจที่ดินกับประชาชน ก่อนกัมพูชาเข้าใจผิด ยันพูดคุยทำความเข้าใจชาวบ้านกัมพูชาได้ทราบ เมื่อคณะสระแก้วตรวจพื้นที่เสร็จจึงปรับพื้นที่ให้ดำรงสภาพเหมือนเดิม

แต่ยังมีภาพทางฝั่งกัมพูชา ได้มีการเกณฑ์ชาวบ้านเขมรกว่า 200 คน ให้มาปักหลักนอนค้างแรม ที่บ้านหนองจาน

สรุป ข้อพิพาทที่ดิน "บ้านหนองจาน" ระหว่างไทย–กัมพูชา

1. พื้นที่ช่วยเหลือ : ณ จุดเริ่มต้น หลังสงครามเขมรแดงและการเข้ารุกของเวียดนามในกัมพูชาใน พ.ศ. 2522 ชาวกัมพูชาจำนวนมากหลบหนีเข้ามายังประเทศไทย บ้านหนองจาน (แคมป์ 511) ได้ก่อตั้งขึ้นเป็นค่ายผู้ลี้ภัย รองรับผู้อพยพกว่า 13,000 คน
ภายใต้การช่วยเหลือและสนับสนุนขององค์กรระหว่างประเทศ เช่น UN และ CARE พื้นที่ดังกล่าวยังมีการขุด "สระน้ำยูเอ็น" เพื่อใช้เป็นแหล่งน้ำ ซึ่งเป็นหลักฐานว่าพื้นที่นี้ตั้งอยู่ในประเทศไทยมาโดยตลอด

2. การเปลี่ยนแปลงสถานะพื้นที่และเริ่มมีการอ้างสิทธิ์: พื้นที่เดิมที่เป็นทุ่งนา และเป็นที่พักชั่วคราวของผู้อพยพ กลายเป็นที่อยู่อาศัย จน“ชาวกัมพูชา” ที่เข้ามาตั้งถิ่นฐาน ร้องขอให้ทหารไทยรื้อรั้วลวดหนามออกและอ้างว่าสถานะพื้นที่เป็นของกัมพูชาแต่ทางกองทัพบกยืนยันว่า บ้านหนองจานอยู่ในเขตประเทศไทย และมีหลักฐานเป็นภาพถ่ายทางอากาศ เปรียบเทียบพัฒนาการพื้นที่ตั้งแต่ปี 2516 กับปัจจุบันเพื่อยืนยันสิทธิของไทย

3. บทบาทเจ้าหน้าที่ และความตึงเครียดในปัจจุบัน : ผู้ว่าราชการจังหวัดสระแก้วพูดว่า พื้นที่บ้านหนองจาน ไม่มีเอกสารสิทธิ์ชัดเจน จึงกลายเป็นประเด็นที่ถูกวิจารณ์อย่างหนักและชาวบ้านขอคำชี้แจงเพิ่มเติม ผู้ว่าฯ จึงลงพื้นที่ชี้แจงว่า พื้นที่นี้มีหลักฐานว่ามีเอกสารสิทธิ์และอยู่ในเขตป่าไม้ของไทย โดยมีการรุกล้ำเกิดขึ้นหลังยุคสงครามกัมพูชาภายในประเทศ ซึ่งต้องมีการแก้ไขต่อไป

4. บริบทข้อพิพาทกว้างขึ้น – เรียกศาลโลก (ICJ) : กรณีแดนชายแดนบ้านหนองจานคือหนึ่งในหลายพื้นที่ทับซ้อน ที่กัมพูชากำลังยื่นข้อพิพาทไปยังศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ (ICJ) เพื่อให้ตัดสินกรณีชายแดนทั้งหมด เมื่อ 15 มิถุนายน พ.ศ. 2568 กัมพูชาได้ยื่นข้อเรียกร้องให้ศาลโลกช่วยวินิจฉัยในประเด็นชายแดนรวม 4 จุด รวมถึงพื้นที่บ้านหนองจาน

4 จุดประกอบด้วย

ปราสาทตาเมือนธม (Ta Moan Thom)
ปราสาทตาเมือนโต๊จ (Ta Moan Toch)
ปราสาทตาควาย (Ta Krabei)
บริเวณช่องบก (Chong Bok)—พื้นที่บ้านหนองจานก็รวมอยู่ในกลุ่มนี้

ในขณะที่ผู้ว่าสระแก้วออกมาพูดว่า พื้นที่บ้านหนองจาน ไม่มีเอกสารสิทธิ์ชัดเจน จนชาวบ้านต้องโชว์ใบ ส.ค. 1 ในกรณีบ้านหนองจาน ชาวบ้านหนองจานที่มีใบ ส.ค.1 หมายความว่า พวกเขาครอบครองที่ดินมานานและได้แจ้งต่อรัฐแล้วตั้งแต่ช่วงแรก

ใบ ส.ค.1 (แบบแสดงการแจ้งการครอบครองที่ดิน) คือเอกสารที่ใช้ในอดีตตาม ประมวลกฎหมายที่ดิน พ.ศ. 2497 แค่แจ้งครอบครอง ไม่ได้สิทธิเต็ม ทำธุรกรรมไม่ได้ ก่อนที่จะมีการออกเอกสารสิทธิ์ประเภทอื่น เช่น น.ส.3 มีสิทธิครอบครองที่มั่นคงขึ้น สามารถโอน จำนอง ได้ หรือ โฉนดที่ดิน (น.ส.4) สิทธิกรรมสิทธิ์สมบูรณ์ที่สุดในกฎหมายไทย อำนาจในการ ออกและปรับสถานะเอกสารสิทธิ์ที่ดิน ขึ้นอยู่กับ กรมที่ดิน ซึ่งสังกัด กระทรวงมหาดไทย

ปัญหาคือ พื้นที่นี้อยู่ใกล้แนวเขตพิพาทไทย-กัมพูชา อาจจะทำให้การออกเอกสารสิทธิ์สูงขึ้น (น.ส.3 หรือโฉนด) อาจถูกระงับจนกว่าจะแก้ปัญหาแนวเขตแดนได้ชัดเจน เพราะต้องตรวจสอบแนวเขตตามกฎหมายและ สนธิสัญญาระหว่างประเทศ

ดังนั้น ถึงแม้กรมที่ดินมีอำนาจ แต่ต้องรอความชัดเจนจาก คณะกรรมการเขตแดนร่วม (JBC) และ กระทรวงการต่างประเทศ ก่อน

ผู้ว่าราชการจังหวัดสระแก้ว เปิดเผยว่ามีประชาชนที่ถือ เอกสารสิทธิ์หลายประเภท บริเวณบ้านหนองจาน เช่น ใบ ส.ค.1, น.ส.2, และ น.ส.3 ซึ่งถือเป็นหลักฐานการครอบครองที่ดินตามกฎหมาย และ "สามารถยื่นขอออกโฉนดที่ดินได้" ในชุมชนมี "ชาวบ้าน 48 ราย" ที่ถือครองที่ดินรวมประมาณ 2,717 ไร่ 1 งาน ด้วยเอกสาร ส.ค.1 ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2489 เจ้าหน้าที่รัฐจะสามารถออกเอกสารสิทธิ์สูงขึ้น ให้ชาวบ้านได้หรือไม่ เพราะพื้นที่บ้านหนองจานกำลังพิพาทกันอยู่

ติดตามเนื้อหาดีๆแบบนี้ได้ที่

Facebook: https://www.facebook.com/innnews.co.th

Twitter : https://twitter.com/innnews

Youtube : https://www.youtube.com/c/INNNEWS_INN

TikTok : https://www.tiktok.com/@inn_news

LINE Official Account : @innnews