ปรับครม. นายกฯ แพทองธาร ควบรัฐมนตรีวัฒนธรรม คุมงบซอฟต์พาวเวอร์พันล้านในมือ

กระแสข่าวว่า น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี จะนั่งควบตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม (วธ.) ในการปรับคณะรัฐมนตรี(ครม.) ครั้งล่าสุด เป็นสัญญาณที่น่าสนใจในหลายมิติ โดยเฉพาะเมื่อมองผ่านเลนส์งบประมาณและนโยบายซอฟต์พาวเวอร์ที่รัฐบาลพยายามผลักดันอย่างชัดเจน

เมื่อเจาะลึกในรายละเอียดพบว่างบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 วงเงิน 3,780,600 ล้านบาทนั้น ได้ถูกจัดสรรสำหรับยุทธศาสตร์ด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขันเป็นจำนวนทั้งสิ้น 394,611.6 ล้านบาท ในจำนวนนี้เป็นแผนงานยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนนโยบายซอฟต์พาวเวอร์ จำนวน 4,044.5 ล้านบาท

เอกสารงบประมาณโดยสังเขป 2569 ของสำนักงบประมาณ ระบุวัตถุประสงค์ของการจัดสรรงบประมาณสำหรับแผนงานยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนนโยบายซอฟต์พาวเวอร์ เพื่อผลักดันอุตสาหกรรมซอฟต์พาวเวอร์ของไทยให้เติบโตอย่างต่อเนื่อง สร้างงาน สร้างรายได้ และสร้างอาชีพให้แก่ประชาชนให้เป็นผู้ประกอบการยุคใหม่ที่มีบทบาทต่อระบบเศรษฐกิจ

โดยส่งเสริมและพัฒนาผู้ประกอบการให้สามารถขับเคลื่อนธุรกิจด้วยความคิดสร้างสรรค์และทุนทางวัฒนธรรม ในการสร้างมูลค่าให้กับสินค้าและบริการ โดยมีการส่งเสริม 1 ครอบครัว 1 ซอฟต์พาวเวอร์

ส่งเสริมและสนับสนุนในการพัฒนาออกแบบสินค้าและบริการที่มีอัตลักษณ์ไทยที่เด่นชัดอย่างมีคุณภาพ มาตรฐาน รวมถึงการสรรค์สร้างนวัตกรรมให้สามารถเข้าถึงตลาดผู้ซื้อและห่วงโซ่อุปทานในระดับโลก เสริมสร้างการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรม สร้างเครือข่ายความร่วมมือและเครือข่ายธุรกิจ ดูแล ปกป้องผลประโยชน์ของผู้ประกอบการไทย

นอกจากนี้ยังสนับสนุนการผลิตภาพยนตร์ไทยและสื่อทุกรูปแบบในการเสริมสร้างภาพลักษณ์ที่ดีของประเทศในระดับสากล สร้างกลไกการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมซอฟต์พาวเวอร์อย่างบูรณาการและยั่งยืน สนับสนุนมาตรการสิทธิประโยชน์และแหล่งเงินทุน ปรับปรุงและพัฒนากฎระเบียบภาครัฐ เพื่อสนับสนุนอุตสาหกรรมซอฟต์พาวเวอร์

รวมทั้งพัฒนาระบบและฐานข้อมูลซอฟต์พาวเวอร์ประเทศ ตลอดจนจัดตั้งสำนักงานส่งเสริมวัฒนธรรมสร้างสรรค์ (THACCA) เพื่อยกระดับความสร้างสรรค์ และพัฒนาความสามารถของคนไทยให้มีมูลค่ามากขึ้น

ฐานเศรษฐกิจตรวจสอบข้อมูลการจัดสรรงบประมาณให้กับกระทรวงวัฒนธรรม ในปี 2569 ที่กำลังอยู่ระหว่างการพิจารณาของสภา พบว่าได้รับการจัดสรรงบประมาณเพิ่มขึ้นจาก 8,824.49 ล้านบาทในปี 2568 เป็น 9,680.88 ล้านบาทในปี 2569 หรือเพิ่มขึ้นประมาณ 856 ล้านบาท คิดเป็นอัตราการเติบโตเกือบ 10% ซึ่งถือเป็นการเพิ่มขึ้นที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยของหน่วยงานราชการทั่วไป

สิ่งที่น่าสังเกตคือ ในจำนวนงบประมาณดังกล่าว มีการจัดสรรงบประมาณสำหรับแผนงานยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนนโยบายซอฟต์พาวเวอร์ถึง 1,094.98 ล้านบาท ซึ่งคิดเป็นสัดส่วนกว่า 11% ของงบประมาณทั้งหมดของกระทรวง

เมื่อพิจารณารายการโครงการภายใต้แผนงานซอฟต์พาวเวอร์ จะมีความครอบคลุม ตั้งแต่การสนับสนุนภาพยนตร์ ละคร ซีรีส์ สารคดี และแอนิเมชันไทย การจัดเทศกาลและงานประกาศรางวัลนานาชาติ ไปจนถึงการพัฒนาอุตสาหกรรมเกมและการส่งเสริมวรรณกรรม

งบประมาณนโยบายซอฟต์พาวเวอร์ ส่วนใหญ่ของกระทรวงวัฒนธรรม จะอยู่ที่กรมส่งเสริมวัฒนธรรม ที่ระบุไว้ในแผนงานยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนนโยบายซอฟต์พาวเวอร์ โครงการส่งเสริมสนับสนุนวัฒนธรรมสร้างสรรค์ จำนวนกว่า 910.99 ล้านบาท จำนวน 18 โครงการ ซึ่งการจัดสรรงบประมาณส่วนใหญ่ในรูปแบบเงินอุดหนุนถึง 833.74 ล้านบาท จาก 910.99 ล้านบาทของแผนงาน หรือประมาณ 91.5% ดังนี้

โครงการที่ได้รับเงินอุดหนุนทั่วไป 833,738,900 บาท

1. เงินอุดหนุนสนับสนุนผู้ประกอบการและบุคลากรด้านภาพยนตร์ ละคร ซีรีส์ สารคดี และแอนิเมชันไทย เข้าร่วมเทศกาลและงานประกาศรางวัลนานาชาติ 64,917,400 บาท

2. เงินอุดหนุนสนับสนุนกิจกรรม เทศกาล งานประกาศรางวัล ภาพยนตร์ ละครซีรีส์ สารคดี และแอนิเมชันไทยในประเทศไทย 217,590,100 บาท

3. เงินอุดหนุนสนับสนุนการอบรมเพื่อสร้างศักยภาพผู้ผลิตภาพยนตร์ ละครซีรีส์ สารคดี และแอนิเมชัน 136,000,500 บาท

4. เงินอุดหนุนสนับสนุนการประชาสัมพันธ์ภาพยนตร์ ละคร ซีรีส์ สารคดีและแอนิเมชันไทย เพื่อเข้าถึงกลุ่มผู้ชมภายในประเทศ 23,932,000 บาท

5. เงินอุดหนุนโครงการ Thailand Music Awards 42,858,000 บาท

6. เงินอุดหนุนโครงการส่งเสริมอุตสาหกรรมเกมด้วยอัตลักษณ์ซอฟต์พาวเวอร์ไทย 36,700,000 บาท

7. เงินอุดหนุนโครงการสนับสนุนเสริมสร้างทักษะด้านศิลปะตามนโยบาย 1 ครอบครัว 1 ทักษะซอฟต์พาวเวอร์ 18,969,000 บาท

8. เงินอุดหนุนโครงการเพิ่มมูลค่าและขยายศักยภาพพื้นที่การแสดงที่อยู่ในการกำกับดูแลของรัฐ 15,949,000 บาท

9. เงินอุดหนุนโครงการพัฒนาข้อมูลทุนทางวัฒนธรรมด้านศิลปะการแสดงและภาคีเครือข่ายศิลปะการแสดงในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Re-mapping Tradition for Thailand and ASEAN) 16,594,500 บาท

10. เงินอุดหนุนโครงการจัดงานมหกรรมหนังสือระดับชาติ ครั้งที่ 30 7,014,500 บาท

11. เงินอุดหนุนโครงการจัดงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ครั้งที่ 54 และสัปดาห์หนังสือนานาชาติ ครั้งที่ 24 6,592,500 บาท

12. เงินอุดหนุนโครงการหนึ่งจังหวัดหนึ่งวรรณกรรมสร้างซอฟต์พาวเวอร์ 17,503,000 บาท

13. เงินอุดหนุนโครงการจัดงาน International BL&GL (Boys' Love & Girls' Love) Rights Fair 10,296,700 บาท

14. เงินอุดหนุนโครงการหมู่บ้านนักเขียนนานาชาติแห่งประเทศไทย (Thailand International Writers' Village) 3,920,000 บาท

15. เงินอุดหนุนสนับสนุนภาพยนตร์ สารคดี และแอนิเมชันไทยเพื่อการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมและส่งเสริมการสร้างซอฟต์พาวเวอร์ไทย 104,019,200 บาท

16. เงินอุดหนุนสนับสนุนทุนสำหรับการสร้างภาพยนตร์ไทยที่ได้ทุนสนับสนุนจากต่างประเทศหรือภาพยนตร์ที่มีการร่วมลงทุนจากต่างประเทศและมีศักยภาพในการแข่งขันในเวทีเทศกาลนานาชาติ 11,660,000 บาท

17. เงินอุดหนุนสนับสนุนละคร ซีรีส์ไทย เพื่อการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมและส่งเสริมการสร้างซอฟต์พาวเวอร์ไทย 90,222,500 บาท

18. เงินอุดหนุนสนับสนุนการซื้อสิทธิ์ละคร ซีรีส์ไทยไปฉายในต่างประเทศ 9,000,000 บาท

งบรายจ่ายอื่น 77,260,000 บาท

1. ค่าใช้จ่ายในการดำเนินโครงการจัดประชุมนานาชาติด้านซอฟต์พาวเวอร์ (Soft Power Forum) 77,260,000 บาท