โปร่งใส?
โปร่งใส?
ฮ่ะ .. เฮ้ย ..ฮาา ..
ฉับพลัน ที่มีการแชร์แพร่ข่าว สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ได้อันดับ 1 คะแนน 94.64 จาก100 การประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสของหน่วยงานภาครัฐ (Integrity & Transparency Assessment: ITA) ก็ปรากฎปฏิกิริยาตอบรับผ่านโลกออนไลน์ในแนวเดียวกัน
ทีแรกตกใจ สงสัยเฟกนิวส์ไหม สักพักมั่นใจข่าวจริงจากการแถลงของ สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช. อาการฮากระหน่ำกับตลกร้ายอย่างเป็นทางการก็ปรากฎ
ปปช.เชิญยิ้ม!!
ก็หน่วยงานที่ได้ที่ 1 ด้านคุณธรรม ความโปร่งใส คือหน่วยที่อาคารกำลังก่อสร้าง พังพาบมากองกับพื้น เพียงหลังเดียวในประเทศ เพราะสู้แรงสะเทือนแผ่นดินไหวที่ห่างออกไปตั้งพันกิโลไม่ได้ ตอบกับสาธารณชนไม่ได้ว่า ผ่านการตรวจสอบ เหมือนที่เคยตรวจหน่วยงานอื่นมาอย่างไร การจ้างเหมาโปร่งใสยังไง การจัดหาเฟอร์นิเจอร์ เก้าอี้ตัวละเป็นแสน ซื้อมาทำไม ซื้อแล้ว มันช่วยให้งานดีขึ้นกี่ขีด นั่งแล้วจะช่วยให้ความชั่วร้าย คดโกงของหน่วยงานที่ต้องตรวจสอบมันลดลง
ที่แน่ๆ การจัดอันดับครั้งนี้ไม่เป็นที่ยอมรับจากคนทั่วไป
อีกสองวันถัดมา ป.ป.ช.ออกคำชี้แจงว่า ปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 สำนักงานฯไม่ได้มอบรางวัล ITA Awards ให้กับสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) หน่วยงานที่ได้รับรางวัล ITA Awards ประเภทผลการประเมินสูงที่สุด ได้แก่ สถาบันพระปกเกล้า และหน่วยงานที่ได้รางวัลพัฒนาการสูงที่สุด ได้แก่ สำนักงานศาลยุติธรรม
จบข่าว
แต่จะเก็บฉากกันดื้อๆ ไม่ได้ วันหนึ่งประกาศอย่างหนึ่ง พอโดนทัวร์ลงก็เปลี่ยนใหม่ ไม่เกรงใจคนแถลงครั้งแรก ก็ยิ่งดูสนเท่ห์ในมาตรฐานการประเมิน
อย่างไรก็ดี ความรับรู้ของคนทั่วไป การประเมิน ITA ที่หน่วยงานรัฐมีคะแนนสูงๆ เทียบไม่ได้กับการจัดอันดับดัชนีการรับรู้การทุจริต (Corruption Perceptions Index: CPI) ของโลก ที่สื่อมวลชนและชาวบ้าน ยอมรับจับมาเหน็บรัฐบาลอยู่ได้ทุกที
ประกาศทีไรประเทศไทยก็สอบตก ได้อันดับต่ำเตี้ยไปไหนๆ
ครั้งล่าสุดปี 2567 เผยแพร่เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2568 ประเทศไทยได้ 34 คะแนน ลดลง 1 จาก 35 ในปี 2566 จัดอยู่ในอันดับที่ 107 จาก 180 ประเทศทั่วโลก
เทียบกับประเทศอื่นๆในอาเซียน สิงคโปร์ได้ 84 มาเลเซีย 50 เวียดนาม 40 อินโดนีเซีย 37 คะแนน เมียนมาต่ำสุด 16 คะแนน,
ประเทศไทยเคยได้คะแนนCPI ดีที่สุด คือ 38 ในปี 2557และ 2558
แม้การประเมินของ ป.ป.ช.จะเทียบกับการจัดอันดับของต่างประเทศไม่ได้ แต่การดำเนินการก็เป็นไปด้วยจุดมุ่งหมายที่ดีของรัฐ กำหนดไว้ในยุทธศาสตร์ชาติ คณะรัฐมนตรีมีมติเมื่อวันที่ 4 มกราคม 2565 หน่วยงานภาครัฐต้องให้ความร่วมมือ เข้าร่วมประเมิน ITA เป้าหมายก็ชัดเจน เช่น ต้องได้คะแนนเฉลี่ย 89 ภายในปี 2570 หน่วยงานภาครัฐทั้งหมด 100% ต้องผ่านเกณฑ์ประเมิน 85 ขึ้นไป) ภายในปีงบประมาณ 2570
จริงจังไม่ใช่เล่น
มีกรอบการพิจารณาแน่นอน โดยรวบรวมการประเมินของหน่วยงาน การสำรวจความคิดเห็นจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายในหน่วย สำรวจความเห็นจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายนอก และประเมินการเปิดเผยข้อมูลทางเว็บไซต์ของหน่วยงาน โดยหน่วยงานต้องส่งเอกสารให้ ITA
ทำนองให้คะแนนตัวเอง
ส่วน CPI หรือดัชนีการรับรู้การทุจริต เลือกแหล่งข้อมูลอิสระ แตกต่างกัน เช่น ธนาคารโลก World Economic Forum และหน่วยประเภทนี้อีก 10 กว่าเจ้า
การตรวจสอบเรื่องทุจริต ติดสินบน การใช้อำนาจในตำแหน่งหน้าที่ การเล่นพรรคเล่นพวก การครอบงำของรัฐ ใช้วิธีสำรวจจากผู้เชี่ยวชาญและผู้บริหารองค์กรธุรกิจ
ประเมินแบบนี้ ผลออกมายังไงก็ถูกใจท่านผู้ชม เพราะให้คะแนนโดยกลุ่มคนรู้จริง
อยากรู้ว่าหน่วยราชการทำดีแค่ไหน ผลงานน่าประทับใจ โปร่งใสจะแจ้งเพียงใด ควรถามชาวบ้าน หรือให้หน่วยงานนั้นให้คะแนนตัวเองดี
ตอบแบบไหนก็ตามใจ ไม่ขัดหรอก
อ่านข่าวเพิ่มเติม
ติดตามเราได้ที่