จีนกวาดล้าง นักเขียนนิยายวาย ครั้งมโหฬาร ยัดคุกหัวโต ปรับหลักล้าน
ผู้สื่อข่าวไทยเกอร์ รายงาน สำนักข่าวนิวยอร์กไทม์ส ฉบับภาษาจีน รายงาน รัฐบาลจีน กวาดล้างนิยายวายครั้งใหญ่ จับนักเรียนนิยายแนวชายรักชายหลาย 10 ราย หวั่นเกิดค่านิยมรักผิดเพศ บทความเล่าว่า นักศึกษาปริญญาโทคนหนึ่งทางภาคใต้ของจีนอุทิศเวลานอกเหนือจากการเรียน เขียนนิยายรักยาว 75 ตอน ลงเผยแพร่บนเว็บไซต์ เนื้อหาเล่าเรื่องความรักของชายหนุ่มสองคน มีฉากพิศวาสเรียกว่า ฉาก NC ผู้อ่านต้องจ่ายเงินเพื่อเปิดตอน ทำให้เธอมีรายได้รวมไม่ถึง 3,000 หยวน หรือ 1.3 หมื่นบาท
บัดนี้ นิยายเรื่องนั้นอาจทำให้เธอกลายเป็นจำเลยคดีอาญา รัฐบาลจีนในหลายมณฑลกำลังสอบสวน ตั้งข้อหาผู้เขียนนิยายรักระหว่างชายกับชาย (BL/Yaoi) บนแพลตฟอร์มออนไลน์เป็นจำนวนหลายสิบราย ส่วนใหญ่เป็นหญิงสาววัยรุ่น 20 ปี ถือเป็นปฏิบัติการกวาดล้างครั้งใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมา
ตามคำพิพากษาศาล พบว่าช่วงปลายปีที่แล้วมีอย่างน้อย 12 คดีในมณฑลอันฮุยที่ผู้เขียนถูกฟ้องฐานเผยแพร่สื่อลามก ส่วนฤดูใบไม้ผลินี้ นักศึกษาหลายคนในเมืองหลานโจว มณฑลกานซู่ ถูกปรับเป็นเงินก้อนโต หรือถูกตัดสินจำคุกหลายปี ฐานผลิตและเผยแพร่สื่อลามกอนาจาร
เป้าหมายหลักของรัฐบาลคือ “วรรณกรรมยันเม่ย (耽美)” หรือนิยายรักชาย–ชาย ที่มักเขียนโดยหญิงรักต่างเพศ เผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ในจีน นิยายแนวนี้มีต้นกำเนิดจากญี่ปุ่น ก่อนขยายฐานแฟนคลับคลั่งไคล้ทั่วเอเชียตั้งแต่ทศวรรษ 1990 เพราะมอบภาพรักโรแมนติกซึ่งต่างจากสูตรสำเร็จ “ชายแกร่ง–หญิงอ่อนหวาน” ในตลาดทั่วไป
กลางทศวรรษ 2010 สื่อบันเทิงจีนเคยดัดแปลงนิยายแนวนี้จนกลายเป็นละครโทรทัศน์ยอดฮิต ปั้นนักแสดงชายหลายคนขึ้นแท่นซูเปอร์สตาร์ ก่อนกระแสเริ่มกลับทิศในไม่กี่ปีหลัง
เมื่อความนิยมพุ่งสูง สื่อทางการโจมตีว่าวรรณกรรมพวกนี้ “ต่ำทราม” อ้างว่าฉากรักเพศเดียวกัน “บิดเบือน” ความคิดเยาวชน ทางการสั่งระงับซีรีส์บางเรื่อง คณะกำกับดูแลโทรทัศน์สั่งแบนเนื้อหา BL ทุกประเภท ปี 2018 นักเขียนชื่อดังรายหนึ่งถูกตัดสินจำคุก 10 ปี ฐานเผยแพร่สื่อลามก สร้างกระแสเดือดดาลในโลกออนไลน์จีน
ปรับเนื้อ ย้ายแพลตฟอร์ม แต่สุดท้ายก็ไม่รอด
เพื่อเลี่ยงความเสี่ยง นักเขียนบางคนตัดฉากเรต 18+ หรือเปลี่ยนคู่พระเอกให้ดูรักแบบพี่น้อง แทนที่ชู้ชื่น ผลงานเช่นนี้ยังพอเผยแพร่ได้ในจีน แต่ผู้ที่อยากเขียนเนื้อหาโจ๋งครึ่มเริ่มย้ายไปใช้เว็บต่างประเทศ ฮิตที่สุดคือ “Haitang Literature City (海棠文学城)” ในไต้หวัน ซึ่งคนอ่านจีนต้อง “VPN” ทะลุไฟร์วอลล์จึงเข้าได้
ล่าสุด ต่อให้ไปหลบใน Haitang ก็ไม่ปลอดภัย นักเขียนที่ถูกจับในเมืองจี๋ซี มณฑลอันฮุย และหลานโจว มณฑลกานซู่ ล้วนเผยแพร่ผลงานบนเว็บนี้
ปฏิบัติการกวาดล้างครั้งนี้ สร้างกระแสวิจารณ์ก่นด่าดุเดือดเรื่องเสรีภาพทางศิลปะศีลธรรมรัฐ บางคนชี้ว่า ผู้ต้องหาคดีลักพาตะกรุมึงหรือข่มขืนเด็กบางรายยังได้รับโทษเบากว่านักเขียน BL เสียอีก “ฝ่ายบังคับใช้กฎหมายดูเหมือนห่วง ‘ศีลธรรมสังคม’ มากกว่าคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคล” ข้อความของศาสตราจารย์กฎหมายจากมหาวิทยาลัยชิงฮวาในปักกิ่งที่ภายหลังถูกลบออก
นักสังเกตการณ์หลายคนมองว่า การจับกุมยังสะท้อนพื้นที่การแสดงออกของผู้หญิงและชุมชน LGBTQ ในจีนที่หดแคบลงเรื่อย ๆ
ตัวเลขจับกุมชัดเจนยังไม่เป็นที่ทราบ เพราะนักเขียนจำนวนมากหวาดกลัวไม่กล้าพูด ขณะที่การสนทนาออนไลน์ถูกเซ็นเซอร์ สำนักข่าวจีนแห่งหนึ่งรายงานว่าตำรวจกานซูอาจควบคุมตัวนักเขียนถึง 50 คน ทนายสองรายที่ให้สัมภาษณ์ The New York Times เผยว่าเขาแต่ละคนกำลังว่าความให้ผู้ต้องหาหนึ่งราย แต่พอทราบว่ามีกรณีอื่นอีกรวมอย่างน้อย 6 คดี
หลายฝ่ายตั้งข้อสังเกตว่า ตำรวจอาจมีแรงจูงใจ “หารายได้” เนื่องจากรัฐบาลท้องถิ่นแบกหนี้สูง บางพื้นที่ถูกกล่าวหาว่าใช้ข้อหาขึ้นเงินเกินจริงรีดไถบริษัทนอกจังหวัด ทั้งกานซูและอันฮุยต่างจับกุมนักเขียนที่มาจากมณฑลอื่น
กฎหมายลามกอนาจาร เส้นเบลอที่ตีความกว้าง
กฎหมายอาญาจีนห้ามสื่อบรรยายการร่วมเพศ ยกเว้นมีคุณค่าด้านวิทยาศาสตร์หรือศิลปะ ผู้เผยแพร่เพื่อ “แสวงกำไร” และมี “สภาพร้ายแรง” อาจถูกลงโทษสูงสุดถึงจำคุกตลอดชีวิต เกณฑ์วัด “ร้ายแรง” นี้วัดอ้างอิงจากรายได้หรือยอดคลิก
รัฐจีนปราบปรามสื่อโป๊เช่นกัน แต่เนื้อหา LGBTQ มักถูกเพ่งเล็งเป็นพิเศษ เอกสารแนะนำสำหรับผู้ประกอบการอินเทอร์เน็ตของรัฐแห่งหนึ่งระบุว่า รักเพศเดียวกันและพฤติกรรมเบี่ยงเบนอื่น ๆ คือสื่อลามก
นักวิชาการชาวจีน แคธี่ หู ชี้ว่าการกวาดล้าง BL คือการ “ควบคุมผู้หญิงต่างเพศ” และตอกย้ำการเชิดชูครอบครัวชาย–หญิงในยุคที่อัตราเกิดดิ่งลง
คดีตัวอย่าง ค่าปรับสองเท่า จากรายได้หลักล้าน นักเรียนรายได้หลักร้อยก็ไม่รอด
ผู้เขียนนามปากกา “อวิ๋นเจียน” โพสต์นิยาย BL ถึง 38 เรื่องใน Haitang นับตั้งแต่ 2018 รายได้ทั้งหมดกว่า 1.85 ล้านหยวน หรือ 8.3 ล้านบาท ตามคำพิพากษาที่สามีของเธออ้างแพร่ในเน็ต ศาลสั่งจำคุก 4 ปี 6 เดือน พร้อมปรับเป็นเงิน 2 เท่าของรายได้ หรือมากกว่า 16 ล้านบาท
ทนายเย่ ปิน ผู้ว่าความให้นักเขียนหญิง 4 รายอายุ 20 ต้น ๆ ระบุว่าลูกความทำเงินได้ 190,000–390,000 หยวน หรือ 860,700 ถึง 1,766,700 บาท ถูกลงโทษรอลงอาญา ปรับเป็นเงินสองเท่าของรายได้
เย่ปฏิเสธเปิดเผยรายละเอียดเนื้อหา เขายอมรับว่าควรถกเถียงเรื่องเสรีภาพศิลปะควบคู่การคุ้มครองเยาวชน แต่ชี้ว่าจีนยังใช้มาตรฐานลามกตั้งแต่ปี 2010 ซึ่งไม่สอดคล้องความเปลี่ยนแปลงของสังคม
ฤดูใบไม้ผลิ 2025 ตำรวจหลานโจวบุกจับนักเขียนเพิ่มหลายราย ทผู้ถูกจับบางคนยังเป็นนักศึกษา หนึ่งในนั้นทำรายได้จากนิยายไม่ถึง 200 หยวน หรือไม่ถึง 1 พันบาทด้วยซ้ำ
“ลูกความของผมไม่ทันตั้งตัวเลย” ทนายอู่ เจี้ยน กล่าวถึงนักศึกษาปริญญาโทที่ได้เงินเพียง 3,000 หยวน “ในสำนวนสอบสวน เจ้าหน้าที่ถามว่า รู้ไหมว่าการเขียนแบบนี้เข้าข่ายอาญา? เธอตอบว่าไม่เคยรู้ จนถูกเรียกตัวถึงได้ตระหนัก”
แม้การกวาดล้างจะเล็งเฉพาะนิยายชาย–ชายที่มีฉากโจ๋งครึ่ม แต่นักวิชาการ Liang Ge จาก University College London เตือนว่า นี่คือสัญญาณหดตัวของเสรีภาพการแสดงออกทุกมิติในจีน “มันไม่ได้จำกัดที่สื่อลามก หรือเรื่องรักเพศเดียวกันเท่านั้น” เธอกล่าว “ผู้ใช้โซเชียลจีนจำนวนมากรู้สึกว่า พื้นที่หายใจของพวกเขากำลังเล็กลงทุกวัน”
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง