รู้จักทหารหน่วยรบ BHQ กำแพงเหล็กคุ้มกัน ‘ฮุน เซน’
หลังจาก สภ.ลำดวน ภ.จว.บุรีรัมย์ เปิดเผยผลการจับกุมชายรายหนึ่ง โดยอ้างว่าเป็น BHQ (Bodyguard Headquarters) หรือกองกำลังทหารพิเศษ สายตรงของสมเด็จฮุน เซน และตระกูลฮุน พร้อมตรวจยึดเครื่องแต่งกายชุดทหาร รวมถึงหมวกที่ปรากฏ BHQ
แน่นอนว่า ชื่อของ BHQ หน่วยรบกัมพูชา เราคงได้ยินบ่อยครั้งในห้วงสงครามชายแดนไทย-กัมพูชา
แต่หลายคนอาจยังไม่รู้จักว่า เป็นหน่วยอะไร ทำหน้าที่อะไร ดังนั้น เราไปทำความรู้จักกันเลย
กองบัญชาการองครักษ์ หรือเป็นที่รู้จักกันในชื่อ BHQ Bodyguard Headquarters) เป็นหน่วยรักษาความปลอดภัยระดับสูงติดอาวุธหนักสังกัดกองทัพกัมพูชา ตั้งอยู่ในเทศบาลตาเขมา จังหวัดกันดาล
ตั้งขึ้นเพื่อรักษาความปลอดภัยเจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐบาลกัมพูชา นายกรัฐมนตรีของกัมพูชา และสถานที่ที่มีผลประโยชน์ของกัมพูชา อยู่ภายใต้การสั่งการโดยตรงของผู้บัญชาการทหารสูงสุดและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงป้องกันชาติ
กองบัญชาการองครักษ์ได้รับการวิพากษ์วิจารณ์ว่าเป็นกองกำลังส่วนตัวของ ฮุน เซน เนื่องจากถูกก่อตั้งและคอยสนับสนุนทางการเมืองให้กับเขาตลอด
BHQ มีจุดเริ่มต้นมาจากกองพลน้อยที่ 70 ก่อตั้งโดย ฮุน เซน มาตั้งแต่ประมาณ 30 ปีก่อน ช่วงประมาณปี พ.ศ. 2532-2533 เพื่อป้องกันการถูกรัฐประหารของเขาในช่วงเขมร 3 ฝ่าย ซึ่งในช่วงแรก ๆ ของการตั้งกองกำลังนั้น ได้มีการส่งกำลังพลมาฝึกกับศูนย์รักษาความปลอดภัย กองบัญชาการทหารสูงสุด (กองบัญชาการกองทัพไทย) ในช่วงที่ พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกองทัพบก ยังมีความสัมพันธ์อันดีกับ ฮุน เซน พัฒนาจากหน่วยรักษาความปลอดภัยชุดเล็ก ๆ จนกระทั่งพัฒนาขึ้นมาเป็นกองพลน้อย
นอกจากนี้ กองพลน้อยที่ 70 เป็นกำลังหลักในการรัฐประหารในประเทศกัมพูชา พ.ศ. 2540 เพื่อยึดอำนาจจากสมเด็จกรมพระนโรดม รณฤทธิ์ และสนับสนุน ฮุน เซน ในการดำรงตำแหน่งทางการเมือง
ตั้งแต่นั้นมา กองพลน้อยที่ 70 ก็ถูกกล่าวถึงว่าเป็นหน่วยรบที่ทันสมัยที่สุด ได้รับการฝึกฝนดีที่สุด และมีอุปกรณ์ทางเทคโนโลยีมากที่สุดในกัมพูชา หลังจากเหตุการณ์ 9/11 ในปี พ.ศ. 2544 ฮุน มาเนต ซึ่งขณะนั้นดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกองพลน้อยที่ 70 ได้ทำงานร่วมกับรัฐบาลสหรัฐ เพื่อขอความช่วยเหลือทางทหารในการต่อต้านการก่อการร้าย การเปลี่ยนผ่านจาก ฮุน เซน มาเป็น ฮุน มาเนต ลูกชายของเขา ทำให้กองพลที่ 70 ซึ่งเคยอยู่ภายใต้กองทัพ ได้รับการยกระดับอย่างเป็นทางการเป็น "หน่วยคุ้มกัน BHQ" ภายใต้กองบัญชาการทหารสูงสุด
ต่อมาวันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2552 อดีตนายกรัฐมนตรีฮุน เซน ได้จัดตั้ง กองบัญชาการองครักษ์ ในพระราชกฤษฎีกาย่อย เพื่อเปลี่ยนผ่านกองกำลังดังกล่าวสู่มือของ ฮุน มาเนต ลูกชายของเขา และขึ้นการบังคับบัญชาของหน่วยกับกองบัญชาการทหารสูงสุด กองบัญชาการองครักษ์ ก่อตั้งขึ้นเพื่อจัดตั้งอย่างเป็นทางการและรวมศูนย์ความพยายามในการอารักขาบุคคลสำคัญระดับสูงโดยเฉพาะนายกรัฐมนตรี ฮุน เซน ในขณะนั้น การขยายตัวอย่างรวดเร็วของหน่วยนี้ เกิดขึ้นท่ามกลางความตึงเครียดทางการเมืองที่เพิ่มสูงขึ้นและการประท้วงซ้ำแล้วซ้ำเล่าของมวลชนตลอดช่วงคริสต์ทศวรรษ 2010
หน่วยนี้มักถูกมองว่า มีความภักดีต่อ ฮุน เซน อย่างแรงกล้า และมีบทบาทอย่างเห็นได้ชัดในการปราบปรามการประท้วงของฝ่ายค้าน สมาชิกหน่วยมักจะถูกส่งไปในเครื่องแบบหรือนอกเครื่องแบบ เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยในระหว่างเหตุการณ์ทางการเมือง กองบัญชาการองครักษ์ยังได้เข้าร่วมในการแสดงกำลังต่อสาธารณะ โดยมักจะนำยุทโธปกรณ์และทหารมาแสดงกำลังในพนมเปญ เพื่อขัดขวางการประท้วงและส่งเสริมความแข็งแกร่งของรัฐบาล การสนับสนุนการฝึกมักมาจากหน่วยต่าง ๆ ในต่างประเทศ ในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1970 โคปาซุส (หน่วยบัญชาการปฏิบัติการพิเศษอินโดนีเซีย) ได้ฝึกหน่วยคอมมานโดของกัมพูชาในช่วงของรัฐบาลพรรคเขมรสาธารณรัฐ ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา อินโดนีเซียได้ขยายความช่วยเหลือทางทหารไปยังกองทัพกัมพูชาที่ทันสมัยอีกครั้ง รวมทั้งกองบัญชาการองครักษ์
พลเอก ฮิง บุนเฮียง ผู้บัญชาการกองบัญชาการองครักษ์ กล่าวว่า “กองบัญชาการองครักษ์อยู่ภายใต้การบังคับบัญชาโดยตรงของผู้บัญชาการทหารสูงสุดของกองทัพกัมพูชา (RCAF) และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงป้องกันชาติ หน้าที่หลักของกองบัญชาการคือการดูแลความปลอดภัยให้กับบุคคลสำคัญทุกคน ตลอดจนสมาชิกรัฐสภาและวุฒิสภา” ในปี พ.ศ. 2568 กองบัญชาการองครักษ์ถูกพบเห็นว่าดูแลความปลอดภัยให้กับ เดฟ เลดุก นักสู้และเหว่ชาวแคนาดา-เมียนมา ที่มีชื่อเสียงในพนมเปญ
เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน 2568 โทรทัศน์ชาติกัมพูชาเปิดเผยว่า ฮุน เซน ได้ส่งกองบัญชาการองครักษ์ไปเพื่อตอบสนองต่อวิกฤติชายแดนไทย-กัมพูชา ที่ชายแดนช่องบก ขณะที่ วาสนา นาน่วม ผู้สื่อข่าวอาวุโสสายทหารได้ระบุว่า มีการส่งกองกำลังเข้ามาก่อนหน้านี้หลายเดือนแล้ว
หน่วยนี้ตกเป็นเป้าวิพากษ์วิจารณ์จากกลุ่มสิทธิมนุษยชน ว่าใช้กำลังและการแบ่งฝักแบ่งฝ่ายมากเกินไป ในปี พ.ศ. 2566 เจ้าหน้าที่ของกองบัญชาการองครักษ์ถูกจับในข้อหาฆาตกรรมภรรยาของเขา
นอกจากนี้ กองบัญชาการองครักษ์ ยังถูกเรียกโดยลำลองว่า กองกำลังพิทักษ์ฮุน เซน เนื่องจากถูกก่อตั้งโดย ฮุน เซน และเป็นกำลังหลักในการป้องกันรัฐประหารและรักษาอำนาจของตระกูล ประมาณการว่ามีกำลังพลถึง 5,000 นาย รวมถึงถูกกล่าวหาว่ากองบัญชาการองครักษ์ได้รับเงินสนับสนุนจากเงินนอกงบประมาณที่มาจากธุรกิจกาสิโน แตกต่างจากทหารประจำการหน่วยอื่นๆ ที่ได้รับเงินเดือนต่ำกว่า อาวุธยุทโธปกรณ์และสภาพความเป็นอยู่ด้อยกว่า.
ขอบคุณข้อมูล : วิกิพีเดีย / ภาพ : เพจ CSILA