นักดาราศาสตร์ ชี้ โอกาสชมฝนดาวตกวันแม่ปีนี้ แนะนำตรงๆ นอนดีกว่า

นักดาราศาสตร์ ชี้ โอกาสชมฝนดาวตกวันแม่ปีนี้ แนะนำตรงๆ นอนดีกว่า

วันที่ 4 สิงหาคม นายวิมุติ วสะหลาย ฝ่ายวิชาการสมาคมดาราศาสตร์ไทย กล่าวว่า วันที่ 12 สิงหาคม ไทยเราถือว่าเป็นวันแม่แห่งชาติ วันนี้ของทุกปีนอกจากจะมีกิจกรรมต่าง ๆ ที่แสดงถึงความรักและกตัญญูต่อแม่แล้ว ในแวดวงดาราศาสตร์จะมีข่าวหนึ่งที่ปรากฏผ่านสื่อต่าง ๆ ทุกปี นั่นคือ คืนวันที่ 12 นี้จะมีปรากฏการณ์ฝนดาวตกเพอร์ซิอัสให้ชื่นชมกัน เพราะปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นในช่วงวันที่ 12-13 สิงหาคมของทุกปี จึงเรียกกันติดปากว่า ฝนดาวตกวันแม่

นายวิมุติ กล่าวว่า ฝนดาวตกเพอร์ซิอัส เป็นฝนดาวตกประจำปี เป็นหนึ่งในฝนดาวตกที่มีอัตราตกสูงที่สุดในรอบปี จึงไม่แปลกที่จะมีชื่อเสียงโดดเด่นเป็นพิเศษ ทุกปีมักจะมีการประชาสัมพันธ์กันว่า ฝนดาวตกนี้จะมีอัตราตกสูงสุดถึง 110 ดวงต่อชั่วโมงเลยทีเดียว ลองคิดในใจคร่าว ๆ ก็เฉลี่ยนาทีละสองดวง แค่คิดก็ชวนเคลิ้มแล้ว

“แต่ช้าก่อน มีอะไรที่เราต้องมาทำความเข้าใจกันนิดหน่อยเกี่ยวกับฝนดาวตก โดยเฉพาะตัวเลขชวนฝันนี้ ตัวเลขที่เรียกกันว่า อัตราตกสูงสุดนี้ จริง ๆ แล้วมีคำเรียกอย่างเป็นทางการว่า อัตราตกเทียบจุดจอมฟ้า (Zenithal Hourly Rate) ฟังดูชวนมึน แต่คำนี้ก็มีคำจำกัดความที่ซับซ้อนจนต้องตีความให้ดี มันหมายความว่า อัตราการเกิดฝนดาวตกสูงสุดเมื่อจุดกระจายฝนดาวตกอยู่เหนือศีรษะพอดี และท้องฟ้ามืดสนิทจนมองเห็นดาวที่มีอันดับความสว่างระดับ 6.5 ได้ด้วยตาเปล่า แปลไทยเป็นไทยอีกทีให้สั้นขึ้นไปอีกก็คือ อัตราตกสูงสุดในภาวะอุดมคติ อัตราตกเทียบจุดจอมฟ้าจึงเป็นข้อมูลจำเพาะข้อหนึ่งของฝนดาวตกที่เป็นตัวบ่งบอกว่าฝนดาวตกนั้นมีจำนวนดาวตกมากน้อยเพียงใด”นายวิมุติ กล่าว

ฝ่ายวิชาการสมาคมดาราศาสตร์ไทย กล่าวด้วยว่า เรื่องที่มักเข้าใจผิดเกี่ยวกับอัตราดาวตกในฝนดาวตกนั้นมีมาก แต่ในความเป็นจริง เราไม่ได้ดูดาวในภาวะอุดมคติ ไม่แม้แต่จะใกล้เคียง โอกาสจุดกระจายฝนดาวตกจะอยู่เหนือศีรษะพอดีมีไม่มากนัก และโอกาสที่ท้องฟ้าจะมืดสนิทปราศจากแสงรบกวนจนมองเห็นดาวที่มีอันดับความสว่าง 6.5 นั้นเกิดได้ยากมาก ฟ้าที่มืดจนมองเห็นดาวที่มีอันดับความสว่าง 6.5 มันมืดแค่ไหนกันหรือ หากคุณอยู่ใต้ฟ้าแบบนี้ คุณจะมองเห็นดาวบนฟ้าได้ราว 5,000 ดวงพร้อม ๆ กันเลยทีเดียว สถานที่ที่จะทำให้เกิดภาวะเช่นนี้ได้ เช่น ชนบทที่อยู่ห่างไกลจากตัวเมืองมาก ๆ ในป่าใหญ่ หรือทะเลทราย ในความเป็นจริงเรามักไม่มีโอกาสเข้าถึงสถานที่เช่นนั้น ในกรุงเทพหรือในเมืองใหญ่ เราอาจมองเห็นดาวบนฟ้าแค่สองสามร้อยดวงเท่านั้น หากมาดูดาวตกภายใต้เงื่อนไขที่มีแสงรบกวน จำนวนดาวตกที่จะได้เห็นจริง ๆ ย่อมต่ำกว่าตัวเลขอัตราตกเทียบจุดจอมฟ้าอย่างมาก

เมื่อถามว่า แล้วเราจะได้เห็นฝนดาวตกวันแม่มากน้อยแค่ไหน นายวิมุติ กล่าวว่า การจะได้เห็นฝนดาวตกมากน้อยแค่ไหน ขึ้นอยู่กับสองปัจจัยใหญ่ ๆ คือ หนึ่งมีฝนดาวตกบนฟ้ามากน้อยแค่ไหน และสอง ท้องฟ้ายอมให้เราเห็นได้แค่ไหน ปัจจัยข้อแรกพอจะคำนวณได้ไม่ยาก ฝนดาวตกเพอร์ซิอัสมีอัตราตกเทียบจุดจอมฟ้าคือ 110 ดวงต่อชั่วโมง มีจุดกระจายอยู่ในกลุ่มดาวเพอร์ซิอัส ซึ่งในคืนวันแม่จุดกระจายจะขึ้นสูงที่สุดเป็นมุมประมาณ 50 องศาในช่วงก่อนรุ่งสาง หากคุณสามารถหาสถานที่ที่มืดสนิทและฟ้าเปิดกว้างไร้สิ่งบดบังได้จริง ช่วงเวลานั้นก็จะมองเห็นดาวตกได้ราว 85 ดวงต่อชั่วโมง ถ้าไปดูแถวชานเมืองที่มีแสงรบกวนปานกลางก็อาจยังโชคดีได้เห็นได้สัก 20-40 ดวงต่อชั่วโมง แต่ถ้าอยู่ในเมืองใหญ่อย่างกรุงเทพ ก็อย่าฝันเลยว่าจะได้ดูดาวตกฉลองวันแม่ได้เกิน 10 ดวงต่อชั่วโมง

“เท่านั้นยังไม่พอ อย่าลืมว่ายังมีปัจจัยที่สองเป็นอุปสรรคสำคัญอยู่ เป็นศัตรูของนักดูดาวมาทุกยุคทุกสมัย นั่นคือ เมฆและดวงจันทร์ ต่อให้มีฝนดาวตกจะถล่มลงมาห่าใหญ่สักแค่ไหน แต่ถ้าฟ้าปิด เมฆบัง หรือฝนตก ก็เป็นอันจบเห่ เป็นความโชคร้ายที่ฝนดาวตกเพอร์ซิอัสมาเกิดขึ้นในเดือนสิงหาคมซึ่งเป็นฤดูฝนของไทย เป็นช่วงเดือนที่ท้องฟ้าปิดเสียเป็นส่วนใหญ่ โอกาสที่เราจะได้เห็นฝนดาวตกวันแม่จึงมีไม่มากนัก”นายวิมุติ กล่าว

อย่างไรก็ตาม หากปีไหนเทวดาเมตตาเปิดฟ้าให้เห็นดาวได้ในช่วงวันแม่ก็นับว่าโชคดีไป ฝนดาวตกเพอร์ซิอัสเป็นฝนดาวตกที่สวยงามชวนมอง มีความสว่างมาก และมีความเร็วของดาวตกแต่ละดวงมาก นับว่าเป็นฝนดาวตกที่คุ้มค่าแก่การอดนอนหากโอกาสอำนวย ก่อนจะเข้านอนในคืนวันแม่ก็ควรออกมาแหงนมองฟ้าสักหน่อย หากท้องฟ้าดีก็น่าจะมาเฝ้าท้องฟ้านับดาวตกกัน

“อุปสรรคอีกอย่างหนึ่งของการดูดาวตก รวมถึงการดูดาวในคืนอื่น ๆ ด้วย ก็คือ ดวงจันทร์ ดวงจันทร์มีความสว่างมาก คืนไหนมีดวงจันทร์ ก็เหมือนมีโคมไฟสว่างส่องอยู่กลางฟ้า แต่ถ้าบังเอิญวันเกิดปรากฏการณ์เป็นคืนเดือนหงาย ข้างขึ้นแก่ ๆ หรือข้างแรมอ่อน ๆ หรือแย่ที่สุดก็คือจันทร์เพ็ญ แสงจันทร์จะรบกวนการดูดาวตกเป็นอย่างมาก”

“สำหรับคืนวันที่ 12-13 สิงหาคม 2568 นี้ เพิ่งผ่าน คืนจันทร์เพ็ญมาได้แค่ 3 คืน ท้องฟ้าจึงสว่างมาก รบกวนการดูดาวเกือบตลอดทั้งคืน จากปัจจัยลบทั้งหมดที่กล่าวว่า นั่นนับเป็นเรื่องโชคร้ายอย่างมากสำหรับการดูดาวตกวันแม่ปีนี้ ดังนั้น หากจะให้คำแนะนำเกี่ยวการดูดาวตกวันแม่ปีนี้ ก็ต้องขอแนะตรง ๆ ซื่อ ๆ ว่า “นอนเถิด” “ฝ่ายวิชาการสมาคมดาราศาสตร์ไทย กล่าว

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : นักดาราศาสตร์ ชี้ โอกาสชมฝนดาวตกวันแม่ปีนี้ แนะนำตรงๆ นอนดีกว่า

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.matichon.co.th