ฉะเชิงเทราโชว์โมเดล “กิน–คุม–ฟื้น” จัดการปลาหมอคางดำอย่างยั่งยืน

ฉะเชิงเทราโชว์โมเดล “กิน–คุม–ฟื้น” จัดการปลาหมอคางดำอย่างได้ผล ด้วยพลังความร่วมมือของคนในชุมชน หน่วยงานภาครัฐ และภาคเอกชน ช่วยจับปลาหมอคางดำขึ้นมาบริโภคหรือจำหน่ายทุกวัน พร้อมปล่อยปลานักล่าเพื่อควบคุมประชากรปลาไม่ให้เกินสมดุลธรรมชาติ ลูกปลาหมอคางดำในพื้นที่เหลือน้อย ผลสำรวจล่าสุดชี้ชัดแหล่งน้ำฉะเชิงเทรามีความหลากหลายของพันธุ์สัตว์น้ำในระดับที่ดี

วันที่ 15 ส.ค.68 นายคนึง คมขำ ประมงจังหวัดฉะเชิงเทรา กล่าวว่า ความสำเร็จนี้เกิดจาก 2 ปัจจัย ได้แก่ การมีส่วนร่วมของชุมชนที่ช่วยกันจับปลาหมอคางดำขึ้นมาบริโภคในครัวเรือนทุกวัน มีส่วนช่วยจำนวนปลาตัวเต็มวัยลดลง ปัจจัยที่สอง คือ การปล่อยปลานักล่าเป็นระยะอย่างสม่ำเสมอ ทั้งปลากะพงขาว และปลาอีกง ส่งผลให้แหล่งน้ำหลายแห่งมีจำนวนลูกปลาหมอคางดำลดลงอย่างชัดเจน ทั้งสองแนวทางช่วยควบคุมประชากรปลาต่างถิ่นได้ผล อยู่ในปริมาณที่สามารถควบคุมได้

ฉะเชิงเทราได้พัฒนาโมเดล “กิน–คุม–ฟื้น” เป็นต้นแบบการจัดการสัตว์น้ำต่างถิ่นอย่างยั่งยืน ด้วยพลังความร่วมมือจากคนในชุมชน หน่วยงานรัฐ และภาคเอกชน เป้าหมายไม่ใช่เพียงการกำจัด แต่คือการ “อยู่ร่วม” ภายใต้ความสมดุลของระบบนิเวศ

การผนึกกำลังของทุกภาคส่วน ทั้งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ชุมชนประมง หน่วยงานรัฐ ในพื้นที่ โรงไฟฟ้าบางปะกง รวมถึงพันธมิตรภาคเอกชน อย่าง บริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) หรือ ซีพีเอฟ ที่สนับสนุนประมงฉะเชิงเทราในการจัดกิจกรรมและลูกพันธุ์ปลากะพงขาวมาปล่อยลงแหล่งน้ำ ผลสำรวจปลาชนิดอื่นมีอยู่เพิ่มขึ้น เช่น ปลาตะเพียนขาว ปลานิล ปลาเกล็ดขาวโดยเฉพาะปลากะพงขาว สะท้อนระบบนิเวศยังสมดุล” นายคนึงกล่าว

ประมงฉะเชิงเทรา ยังเพิ่มเติมว่า หัวใจสำคัญคือการมีส่วนร่วมของคนในพื้นที่ เราส่งเสริมให้ชาวบ้านจับปลาหมอคางดำมาปรุงอาหารในครัวเรือนทุกวัน ทำให้จำนวนปลาตัวเต็มวัยลดลง ขณะเดียวกันก็ปล่อยปลานักล่า เช่น ปลากะพงขาว และปลาอีกง เป็นระยะ ๆ เพื่อลดจำนวนลูกปลาไปด้วย

ฉะเชิงเทรายังดำเนินมาตรการจัดการปลาหมอคางดำอย่างต่อเนื่องไม่หยุด ล่าสุด ประมงร่วมกับพื้นที่อำเภอบางปะกงจัดกิจกรรม “ลงแขกลงคลอง” เพื่อจับปลาต่างถิ่นออกจากแหล่งน้ำ ควบคู่กับการสำรวจปลาไปด้วย สามารถจับปลาหมอคางดำได้เพียง 30 กิโลกรัม และพบลูกปลาหมอคางดำน้อยลง ชี้ให้เห็นว่า มาตรการคู่ขนานนี้เห็นผลชัดเจน จากการสำรวจล่าสุดพบว่า ปลาหมอคางดำลดลงอย่างมาก ในขณะที่สัตว์น้ำพื้นถิ่นอย่างปลาตะเพียนขาว ปลานิล และปลาเกล็ดขาวเริ่มกลับมา โดยเฉพาะปลากะพงขาวที่มากขึ้น ถือเป็นดัชนีบ่งชี้ถึงการฟื้นตัวของระบบนิเวศ

นอกจากช่วยฟื้นฟูระบบนิเวศแล้ว โมเดลจัดการปลาหมอคางดำของฉะเชิงเทรายังช่วยสร้างคุณภาพชีวิตให้ชุมชน ที่นำปลาหมอคางดำมาปรุงอาหาร ลดภาระค่าใช้จ่ายในครัวเรือนและสามารถต่อยอดเป็นรายได้เสริมจากการจำหน่าย ประมงจังหวัดฉะเชิงเทราพร้อมแบ่งปันองค์ความรู้ให้กับพื้นที่อื่นๆ ต่อไป