เกาหลีใต้เริ่มระบบทำงาน 4 วันครึ่ง/สัปดาห์ หวังเพิ่มคุณภาพชีวิตประชาชน

เกาหลีใต้กำลังพิจารณาปรับรูปแบบการทำงานเป็นสี่วันครึ่งต่อสัปดาห์ เพื่อแก้ปัญหาชั่วโมงการทำงานที่ยาวนานเรื้อรัง ซึ่งสะท้อนวัฒนธรรมการทำงานหนักของประเทศมายาวนาน โดยจังหวัดคย็องกีซึ่งตั้งอยู่ใกล้กรุงโซล ได้กลายเป็นพื้นที่แรกที่นำร่องโครงการดังกล่าวตั้งแต่เดือนมิถุนายนที่ผ่านมา พนักงานที่เข้าร่วมสามารถเลือกได้หลายทางเลือก ไม่ว่าจะเป็นการทำงานเพียง 35 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ การทำงานสี่วันเต็มในทุกสองสัปดาห์ หรือการทำงานสี่วันครึ่ง แทนระบบมาตรฐานเดิมที่กำหนดไว้ที่ 40 ชั่วโมง

รายงานของ Nikkei Asia ระบุว่า โครงการดังกล่าวมีบริษัทขนาดกลางและเล็กเข้าร่วมมากถึง 67 แห่ง พร้อมด้วยหนึ่งหน่วยงานสาธารณะ โดยจะมีการติดตามและวิเคราะห์ผลกระทบ ทั้งด้านผลิตภาพขององค์กรและระดับความพึงพอใจของพนักงานไปจนถึงปี 2027

รัฐบาลท้องถิ่นคาดหวังว่าการมีเวลาพักผ่อนและใช้ชีวิตส่วนตัวเพิ่มขึ้น จะช่วยสร้างสมดุลระหว่างการทำงานและชีวิตส่วนตัว อีกทั้งอาจช่วยบรรเทาปัญหาเชิงโครงสร้างของสังคม เช่น อัตราการเกิดที่ลดลงอย่างต่อเนื่อง อย่างไรก็ดี นักวิเคราะห์เตือนว่า การคงค่าจ้างในระดับเดิมทั้งที่ชั่วโมงทำงานลดลง อาจกลายเป็นภาระทางการเงินของนายจ้าง

เพื่อบรรเทาผลกระทบ จังหวัดคย็องกีได้จัดสรรมาตรการสนับสนุน โดยเสนอเงินชดเชย 260,000 วอนต่อพนักงานหนึ่งคนต่อเดือน สำหรับบริษัทที่สามารถลดชั่วโมงทำงานได้ 5 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ ขณะเดียวกันยังได้กันงบประมาณไว้ถึง 8 พันล้านวอนเพื่อรองรับโครงการนี้

อย่างไรก็ตาม นักวิเคราะห์บางส่วนตั้งข้อสังเกตว่า หากโมเดลดังกล่าวถูกนำไปใช้จริงในวงกว้างทั่วประเทศ รัฐบาลท้องถิ่นอาจต้องแบกรับภาระงบประมาณจำนวนมหาศาล ซึ่งอาจกลายเป็นโจทย์ท้าทายใหม่ในการผลักดันการปฏิรูปตลาดแรงงานเกาหลีใต้ในระยะยาว

เกาหลีใต้สู้วัฒนธรรมทำงานหนัก ปรับสมดุลชีวิต-ผลิตภาพ

ข้อมูลจากองค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD) ระบุว่า ปี 2024 เกาหลีใต้มีชั่วโมงทำงานเฉลี่ยต่อคนอยู่ที่ 1,865 ชั่วโมง สูงเป็นอันดับ 6 จาก 36 ประเทศสมาชิกที่มีข้อมูล สูงกว่าค่าเฉลี่ยซึ่งอยู่ที่ 1,736 ชั่วโมง และสูงกว่าญี่ปุ่นที่มีเพียง 1,617 ชั่วโมง ตัวเลขเหล่านี้สะท้อนชัดว่าเกาหลีใต้ยังคงเป็นหนึ่งในประเทศที่มีวัฒนธรรมการทำงานหนักที่สุดในโลก

ประธานาธิบดี อี แจ มยอง จึงยกการปฏิรูปวิถีการทำงานเป็นวาระแห่งชาติ โดยเขากล่าวเมื่อเดือนกรกฎาคมว่า แนวโน้มของโลกกำลังมุ่งไปสู่การทำงานที่สั้นลง พร้อมเตือนว่าในอดีตเกาหลีใต้มุ่งแข่งขันด้วย “ปริมาณมากกว่าคุณภาพ” แต่การทำงานเกินพอดีกลับบั่นทอนทั้งผลิตภาพและความสามารถในการแข่งขัน จนไม่อาจยั่งยืนได้ รัฐบาลจึงเตรียมจัดทำแผนปฏิบัติการเพื่อลดชั่วโมงทำงาน แต่ยังไม่เร่งตรากฎหมายบังคับใช้ทันที เพราะการใช้มาตรการเดียวกันทั่วประเทศอาจก่อให้เกิดความไร้ประสิทธิภาพในบางอุตสาหกรรม

ขณะเดียวกัน ภาคเอกชนก็เริ่มขานรับนโยบายดังกล่าวของรัฐบาล โดยในปัจจุบัน ซัมซุง อิเล็กทรอนิกส์ อนุญาตให้พนักงานหยุดวันศุกร์ในสัปดาห์ที่ตรงกับวันจ่ายเงินเดือน หากทำงานครบชั่วโมงตามเกณฑ์ ขณะที่ SK Telecom กำหนดให้สัปดาห์ที่สองและสี่เป็น “Happy Fridays” เพื่อเพิ่มวันพักผ่อนให้กับพนักงาน

เมื่อมีการดำเนินมาตรการดังกล่าว บริษัทเกาหลีใต้พบว่า เสียงสะท้อนจากแรงงานส่วนใหญ่เป็นบวก ตัวอย่างเช่น ชายวัยสามสิบต้น ๆ ที่ทำงานในบริษัทระบบยืดหยุ่นเล่าว่า การได้หยุดวันศุกร์หรือทำงานชั่วโมงน้อยลงช่วยให้เขามีเวลาออกกำลังกายหรือดูหนังมากขึ้น ซึ่งช่วยเปลี่ยนบรรยากาศและสร้างสมดุลชีวิตได้จริง

นอกจากนี้ การสำรวจของสหพันธ์อุตสาหกรรมเกาหลีในปี 2023 ยังชี้ว่า คนรุ่นใหม่วัย 20–30 ปี หรือที่เรียกว่า “เจเนอเรชัน MZ” ให้ความสำคัญกับ “สมดุลชีวิตและการทำงาน” มากที่สุดเมื่อตัดสินใจเลือกบริษัท นี่เป็นแรงกดดันใหม่ที่องค์กรต้องเผชิญ

อย่างไรก็ตาม ก็มีตัวอย่างบางบริษัทที่ทดลองใช้ระบบสี่วันทำงานโดยไม่ปรับปริมาณงานให้เหมาะสม ส่งผลให้ต้องหวนกลับไปใช้ระบบห้าวันเช่นเดิม สถานการณ์นี้สะท้อนชัดว่า ความท้าทายที่แท้จริงไม่ได้อยู่เพียงการลดชั่วโมงทำงาน แต่คือการยกระดับผลิตภาพให้เพียงพอ เพื่อให้การทำงานที่สั้นลงสามารถเกิดขึ้นได้โดยไม่ลดทอนประสิทธิภาพขององค์กร