ปาฏิหาริย์ของอาร์เจนตินา: เมื่อการเปลี่ยนรัฐบาล เปลี่ยนมุมมองนักลงทุน

ถ้าปี 2024 เป็นปีที่หลายๆ คนโฟกัสกับตลาดทุนในสหรัฐอเมริกาเป็นหลัก ท่านผู้อ่านเชื่อหรือไม่ครับว่าในปีเดียวกันนั้น มีดัชนีหุ้นแห่งหนึ่งทำผลงานในรูปแบบสกุลเงินท้องถิ่นถึง 172.52% และถ้าปรับค่าเงินเป็นดอลลาร์สหรัฐฯ แล้ว จะอยู่ที่ 113.77% ในขณะเดียวกันตราสารหนี้ก็ให้ผลตอบแทนจากราคาที่ปรับตัวขึ้นมาสูงมากด้วยเช่นกันที่ระดับ 100% ในปี 2024 ตามข้อมูลจาก Bloomberg

และถ้าใบ้ต่อว่า ประเทศนั้นมีหนังสือเดินทางที่เดินทางเข้าประเทศได้มากเป็นลำดับต้นๆ ของโลก แต่ต้องเจอกับสภาวะเงินเฟ้อแบบสุดขั้ว (ตรงข้ามกับไทยที่เจอเงินฝืดแบบสุดๆ) ความไม่มีเสถียรภาพของการเมือง และหนี้สินที่อาจถูกเรียกว่า “ล้นพ้นตัว” ในอดีต ท่านจะนึกถึงประเทศไหนได้บ้างครับ?

คำตอบที่หลายคนอ่านมาถึงจุดนี้คงอยากอ่าน:อาร์เจนตินา ครับ

ในประเทศไทยความเชื่อที่ว่าอาร์เจนตินาเป็นประเทศที่ยากจน มีแต่ปัญหา หนี้สินสะสม และเงินเฟ้อสูง เป็นภาพมายาคติมาตั้งแต่ช่วงปี 2540 เรื่อยมา ซึ่งเป็นจริงบางส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปี 2020 ที่อาร์เจนตินาผิดนัดชำระหนี้พันธบัตรรัฐบาล จนนำมาสู่การปรับโครงสร้างหนี้กันครั้งใหญ่ครับ

ที่ต้องบอกว่าบางส่วนนั่นก็เพราะผลตอบแทนของพันธบัตรอาร์เจนตินาหลังผิดนัดชำระนั้น ปรับตัวขึ้นครับ จากสถิติของ Bank of America เผยให้เห็นว่าผลตอบแทนของพันธบัตรรัฐบาลอาร์เจนตินาที่ผิดนัดชำระในปี 2020 ใช้เวลาประมาณ 120 วันทำการ กลับมายืนในระดับที่ 60% ได้ ไม่เหมือนตราสารหนี้ตัวอื่นๆ

แล้วอะไรคือสาเหตุที่ทำให้หุ้นหรือตราสารหนี้ของอาร์เจนตินา กลับมาได้รับความสนใจ?

คำตอบข้อหนึ่งที่ชัดเจนคือการเปลี่ยนแปลงของนโยบายรัฐบาลครับ หลังการเลือกตั้งประธานาธิบดีคนใหม่ที่ได้เป็น Javier Milei ในปี 2023 สิ่งที่เขาทำคือการปรับเปลี่ยนประเทศครั้งใหญ่ โดยเฉพาะแผนการปรับปรุงโครงสร้างระบบราชการ และการทำงบประมาณต่างๆ ให้รัดกุม รวมถึงกระตุ้นการลงทุนจากต่างประเทศและแก้ไขกฎเกณฑ์ด้านพลังงานเพิ่มเติมด้วย

สิ่งที่ชัดเจนคือMilei ที่เคยเป็นผู้แทนสภาล่างมาก่อนก็คงเห็นภาพเช่นนี้ ทำให้เขาเลือกที่จะขึ้นมาด้วยนโยบายที่หักดิบกับนโยบายดั้งเดิมอย่างเช่น Peronism และ Macrism ด้วยนโยบายอนุรักษ์นิยมแบบเศรษฐกิจเสรี (Right-wing libertarian) ที่ต้องการจำกัดอำนาจของรัฐอย่างมาก นั่นทำให้เขาออกมาตราการที่ไม่เหมือนกับรัฐบาลเดิมนั่นเอง

สิ่งที่น่าสนใจคือในแผนปรับปรุงของเขาที่รวมถึงการลดจำนวนข้าราชการลง 20% และลดเงินเดือนข้าราชการลงนั้น สามารถทำให้งบประมาณของอาร์เจนตินาที่เป็นขาดดุลมาตลอด กลายเป็นสมดุลได้ในรอบ 123 ปี รวมถึงจ่ายหนี้พันธบัตรรัฐบาลได้ถึง 4.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ทำให้ความเชื่อมั่นของนักลงทุนต่างประเทศกลับคืนมา ส่วน Moody’s เองปรับอันดับเครดิตเรทติ้งของประเทศขึ้นจาก Ca เป็น Caa3 ทำให้อันดับความน่าเชื่อถือดีขึ้น

มาตรการต่างๆ เหล่านี้ออกมาเพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับนักลงทุน รวมถึงเจ้าหนี้เงินกู้ระหว่างประเทศรายใหญ่ เช่น IMF หรือองค์กรการเงินระหว่างประเทศ และธนาคารโลก (World Bank) ที่กลับมาเชื่อมั่นใจอาร์เจนตินาอีกครั้ง และล่าสุดประกาศแผนฟื้นฟูสถานะเงินคงคลัง ซึ่งทำให้การคลังของประเทศดีขึ้น โดยเงินสำรองระหว่างประเทศสุทธิของอาร์เจนตินาจากปัจจุบันที่ราว -6 พันล้านดอลลาร์ จะทำให้สิ้นปีนี้เหลือเพียง -2.6 พันล้านดอลลาร์ เท่านั้น

นอกจากนั้นอัตราเงินเฟ้อของอาร์เจนตินาที่เคยเป็นปัญหา (หลายร้อย %) ปัจจุบันคลี่คลายลงแล้ว โดยตัวเลขอยู่ที่ 1.90% MoM/36.57% YoY สำหรับเดือนกรกฎาคมและคาดการณ์จะลงลงไปได้อีก แม้ว่าค่าเงินอาร์เจนติเนียนเปโซจะอ่อนค่าลงอย่างกระทันหันก็ตาม ที่น่าสนใจคือเงินเฟ้อที่แท้จริง (Core CPI) ลดลงเหลือ 1.5% MoM/38.90% YoY ต่ำกว่าที่ตลาดประเมิน ซึ่งชี้ให้เห็นว่าสถานการณ์เงินเฟ้อของอาร์เจนตินาเริ่มค่อยๆ คลี่คลาย

ประมาณการณ์ของ IMF ที่ประเมิน GDP ของอาร์เจนตินาที่เคยมองว่าย่ำแย่ก็กลับมาดีขึ้น โดย GDP ของอาร์เจนตินาที่เคยติดลบ -1.7% ในปี 2024 จะปรับขึ้นมาเป็น 5.5% สำหรับคาดการณ์ในปีนี้ และ 4.5% ในปีหน้า (2026) ซึ่งเป็นคาดการณ์การเติบโตของ GDP ที่น่าสนใจ เนื่องจากเศรษฐกิจของอาร์เจนตินาที่ผ่านมาอยู่ในสภาวะลุ่มๆ ดอนๆ มาโดยตลอด

การเปลี่ยนแปลงทั้งหมดนี้ของอาร์เจนตินา เกิดมาจากการเปลี่ยนขั้วทางการเมืองและนโยบายทางการเมืองที่ไม่มีใครเปลี่ยนแปลงมานานหลายปีแล้ว และ Milei ที่เคยเป็นผู้แทนสภาล่างมาก่อนก็คงเห็นภาพเช่นนี้ ทำให้เขาเลือกที่จะขึ้นมาด้วยนโยบายที่หักดิบกับนโยบายดั้งเดิมอย่างสุดขั้ว ซึ่งต้องติดตามภาคต่อไปว่าอาร์เจนตินาจะพลิกฟื้นขึ้นมาได้และกลับมายืนบนเวทีโลกได้แค่ไหน

แต่สิ่งที่ชัดเจนแน่นอนแล้ว คือการที่ตลาดตอบรับมาตรการเหล่านี้ในทางบวก และผลักดันให้อาร์เจนตินากลายเป็นสินทรัพย์โดดเด่นในช่วงที่ผ่านมา และกลายเป็นลบภาพจำของนักลงทุนทั่วโลกที่ว่าอาร์เจนตินาจะไม่มีวันคืนฟื้นมาได้