MIND: นักจิตวิทยาชี้ ยิ่งพ่อแม่ทำผิดพลาด ลูกยิ่งได้เรียนรู้และประสบความสำเร็จในอนาคต

หนึ่งอคติทางความคิดที่พ่อแม่ต่างต้องผ่านไปให้ได้ อาจไม่ใช่การทำอย่างไรให้ลูกหยุดร้องได้ แต่คือการยอมรับให้ได้ว่า ‘ไม่มีพ่อแม่คนไหนสมบูรณ์แบบ’ เพราะความผิดพลาดเป็นสิ่งที่เลี่ยงไม่ได้ และที่สำคัญกว่านั้น มันอาจเป็น ‘ส่วนจำเป็น’ ของการเลี้ยงดูลูกให้เติบโตอย่างแข็งแรงและประสบความสำเร็จ

นักจิตวิทยาพัฒนาการ อลิซา เพรสแมน (Aliza Pressman) พูดถึงเรื่องนี้ในรายการ The Mel Robbins Podcast ว่า การที่ลูกได้เห็นพ่อแม่ทำผิดพลาด จะช่วยให้พวกเขาเรียนรู้ว่า การผิดพลาดไม่ได้แปลว่าตัวเอง ‘ผิดพลาดโดยเนื้อแท้’ และไม่ใช่สิ่งที่ทำให้ความรักหรือคุณค่าของพวกเขาลดลง ตรงกันข้าม มันกลับช่วยลดแรงกดดันที่พวกเขาต้องรู้สึกว่าห้ามพลาดเลยแม้แต่นิดเดียว และนั่นคือสิ่งที่ทำให้พวกเขามีพื้นที่ที่จะลองผิดลองถูก เติบโต และยังคงรู้ว่าตนเองคู่ควรกับความรัก

เพรสแมนบอกว่า ความผิดพลาดของพ่อแม่เกิดขึ้นได้เสมอ ตั้งแต่เรื่องเล็กๆ อย่างการลืมใส่ขนมโปรดในกระเป๋าลูก ไปจนถึงการพูดผิดพลาดอะไรบางอย่างต่อหน้าพวกเขา “เราเพิ่งเกิดมาเป็นพ่อแม่ในวันที่ลูกๆ ของเราเกิดขึ้นมานั่นแหละ” เธออธิบาย พร้อมเสริมว่า พ่อแม่มือใหม่เองก็เป็นเหมือนทารก และการทำผิดพลาดซ้ำๆ คือส่วนสำคัญที่จำเป็นต่อบทบาทนี้

สิ่งที่สำคัญจริงๆ ไม่ใช่การทำผิดหรือไม่ทำผิด แต่คือ ‘เราตอบสนองต่อมันอย่างไร’ เพรสแมนแนะนำให้ใช้วิธี ‘การซ่อมแซมความสัมพันธ์’ (repair) ผ่าน ‘การขอโทษ’ ลูกอย่างตรงไปตรงมา

นักจิตวิทยาเด็ก โทวาห์ ไคลน์ (Tovah Klein) ก็กล่าวในทำนองเดียวกันว่า พ่อแม่ควร ‘ซื่อสัตย์และตรงไปตรงมา’ เวลาขอโทษ เพราะบางครั้งระเบิดอารมณ์เล็กๆ ของพ่อแม่อาจถูกเด็กๆ เข้าใจผิดว่าเป็นเรื่องใหญ่ การพูดคำง่ายๆ ว่า “พ่อ/แม่ขอโทษที่ตะโกนใส่” หรือ “พ่อ/แม่ขอโทษ… ไม่ควรทำแบบนั้น” ก็เพียงพอที่จะช่วยเยียวยาได้

ผู้เชี่ยวชาญยังชี้ให้เห็นว่า สิ่งที่ทรงพลังที่สุดคือการเป็นแบบอย่างให้ลูกเห็นธีโอ วูล์ฟ (Theo Wolf) ครูผู้สอนจาก Spike Lab เขียนไว้ว่า ถ้าอยากให้ลูกไม่ติดจอ ก็อย่าใช้โทรศัพท์ต่อหน้าพวกเขาตลอดเวลา ถ้าอยากให้ลูกเป็นคนกระตือรือร้น ก็ให้พวกเขาเห็นคุณออกกำลังกาย ลูกเรียนรู้จากทั้งคุณลักษณะ คุณค่า ความยืดหยุ่นทางใจ ไปจนถึงภาษาที่คุณใช้ แม้ในเวลาที่คุณคิดว่าพวกเขาไม่ได้ฟังก็ตาม

วูล์ฟย้ำว่า จงระมัดระวังในแบบอย่างที่คุณแสดงให้ลูกเห็น เพราะถ้าคุณอยากให้พวกเขาเติบโตขึ้นมาเป็นคนที่มีความรับผิดชอบ มีเป้าหมาย ขยันทำงาน และที่สำคัญที่สุดคือมีความสุข ดังนั้น คุณต้องแสดงคุณลักษณะเหล่านั้นให้พวกเขารับรู้ผ่านตัวคุณเอง

ท้ายที่สุดแล้ว ความเป็นพ่อแม่ไม่ได้เริ่มต้นมาพร้อมคู่มือที่สมบูรณ์แบบ แต่เริ่มต้นจากความรักที่ไม่สมบูรณ์ และเต็มไปด้วยการเรียนรู้ไปพร้อมกันกับลูก ทุกความผิดพลาดจึงไม่ใช่สิ่งที่ควรกลัว แต่มันคือบทเรียนที่ทำให้ทั้งพ่อแม่และลูกเติบโตไปด้วยกัน