มะเร็งปอดคุกคามหญิงไทยไม่สูบบุหรี่ แพทย์เร่งเตือนตรวจคัดกรองก่อนสาย
ด้วยโรช ไทยแลนด์ มุ่งมั่นส่งเสริมการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งปอด จึงได้ชวน พ.อ.รศ.นพ.ไนยรัฐ ประสงค์สุข อายุรแพทย์สาขามะเร็งวิทยา และหัวหน้าศูนย์มะเร็ง โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า มาร่วมพูดคุยถึงข้อมูลต่างๆ ของโรคมะเร็งปอด โดยพ.อ.รศ.นพ.ไนยรัฐ เตือน มะเร็งปอดในหญิงไทยที่ไม่สูบบุหรี่มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง แนะประชาชนกลุ่มเสี่ยงเข้ารับการตรวจคัดกรองด้วย Low-dose CT scan ซึ่งช่วยวินิจฉัยได้อย่างถูกต้องและรวดเร็ว เพิ่มโอกาสรักษาให้หายขาด โดยเฉพาะในรายที่พบความผิดปกติของยีน EGFR หรือ ALK
ปัจจุบัน มะเร็งปอดเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นของโลก โดยมีผู้ป่วยใหม่ปีละ 2.2 ล้านราย และเสียชีวิตกว่า 1.8 ล้านราย อัตราการรอดชีวิตเฉลี่ยเพียง 15-20% ขณะที่ประเทศไทยในปี 2565 พบผู้ป่วยมะเร็งปอดรายใหม่ถึง 23,494 ราย นับเป็นมะเร็งที่คร่าชีวิตผู้ป่วยมากเป็นอันดับสอง
ข้อมูลสถิติยังคาดการณ์ว่า ในปี 2573 หรือภายใน 6 ปีข้างหน้า จะมีผู้ป่วยมะเร็งปอดรายใหม่เพศหญิงในประเทศไทยมากกว่า 11,200 คน เพิ่มขึ้นประมาณ 35% จากจำนวนผู้ป่วยเพศหญิงรายใหม่จำนวน 8,300 คน จากปี 2565
พ.อ.รศ.นพ.ไนยรัฐ เปิดเผยว่า แนวโน้มผู้ป่วยหญิงที่ไม่สูบบุหรี่มีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างน่ากังวล รวมถึงผู้ป่วยอายุน้อยลง และผู้ที่ได้รับควันบุหรี่มือสอง ทั้งนี้ สาเหตุหลักของโรคมะเร็งปอดประมาณ 80-85% มาจากการสูบบุหรี่และควันบุหรี่ รองลงมาคือมลพิษทางอากาศ โดยเฉพาะ PM2.5 และก๊าซเรดอนในบ้านเรือน
สำหรับแนวโน้มในอนาคต คาดว่าภายในปี 2030 จำนวนผู้ป่วยหญิงที่ไม่สูบบุหรี่จะเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ จากอัตราส่วนผู้ป่วยชายต่อหญิงที่เคยอยู่ที่ 3-4 ต่อ 1 ลดลงอย่างต่อเนื่อง ขณะเดียวกัน กลุ่มผู้ป่วยอายุ 40-50 ปีก็มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเช่นกัน
ยีน EGFR มีบทบาทสำคัญในการวินิจฉัยและรักษา โดยเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีอัตราความผิดปกติของยีนนี้สูงที่สุดในโลก สำหรับประเทศไทยพบถึง 57-68% ในผู้ป่วยมะเร็งปอดชนิด Adenocarcinoma ขณะเดียวกัน ยังพบความผิดปกติของยีน ALK ในผู้ป่วยหญิงที่ไม่สูบบุหรี่ และในผู้ป่วยอายุน้อย ร้อยละ 5-7
การตรวจพบเร็วเป็นหัวใจของการรักษา โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงสูง ได้แก่ ผู้ที่อายุเกิน 55 ปี มีประวัติสูบบุหรี่ มีประวัติครอบครัว หรือสัมผัสมลพิษทางอากาศเป็นประจำ ผู้ป่วยมักมาพบแพทย์เมื่ออาการรุนแรงแล้ว เช่น ไอเรื้อรังเกิน 2 สัปดาห์ ไอเป็นเลือด หายใจลำบาก ปวดหน้าอก น้ำหนักลด หรือเหนื่อยง่ายผิดปกติ ทั้งที่หากตรวจพบตั้งแต่ระยะแรก จะสามารถรักษาให้หายขาดได้
การตรวจด้วย Low-dose CT scan จึงเป็นวิธีคัดกรองที่เหมาะสมสำหรับกลุ่มเสี่ยง และเมื่อวินิจฉัยแล้ว การตรวจหาความผิดปกติของยีนจะช่วยวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสม หากพบความผิดปกติที่ยีน EGFR หรือ ALK ผู้ป่วยจะได้รับยามุ่งเป้า ซึ่งมีประสิทธิภาพสูงและผลข้างเคียงน้อยกว่าเคมีบำบัด โดยมีอัตราการตอบสนองถึง 70-80%
การรักษาที่ตรงจุดยังช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายทั้งของผู้ป่วย ครอบครัว และภาครัฐ ขณะนี้สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) อยู่ระหว่างการศึกษาแนวทางให้ประชาชนเข้าถึงการตรวจคัดกรองด้วย Low-dose CT scan ได้อย่างครอบคลุม โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบางที่ขาดแคลนทุนทรัพย์ รวมถึงการผลักดันให้ยาที่มีประสิทธิภาพและราคาสมเหตุสมผลเข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ เพื่อให้ประชาชนได้รับประโยชน์สูงสุด
ท้ายที่สุด แม้การรักษาจะก้าวหน้าเพียงใด การป้องกันยังคงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด ไม่ว่าจะเป็นการเลิกสูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงมลพิษทางอากาศ และตรวจสุขภาพประจำปี โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เพื่อให้โรคร้ายนี้ถูกค้นพบและรักษาได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ
อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : มะเร็งปอดคุกคามหญิงไทยไม่สูบบุหรี่ แพทย์เร่งเตือนตรวจคัดกรองก่อนสาย
ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.prachachat.net