ชัวร์ก่อนแชร์ FACTSHEET : แสงแฟลชกับดวงตา
บทความนี้เรียบเรียงโดยเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์(Artificial Intelligence : AI)โดยมีเนื้อหาหลักจากคลิปวิดีโอ
17 สิงหาคม 2568
แสงแฟลชเป็นอันตรายกับดวงตาหรือไม่ หากโดนแฟลชบ่อย ๆ จะเป็นอันตรายแค่ไหน และหากจำเป็นควรรับมือกับแสงจ้าเหล่านี้ยังไง ต่อไปนี้คือข้อเท็จจริงและคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ
ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ ตรวจสอบกับ รศ.นพ.ศักดิ์ชัย วงศกิตติรักษ์ ประธานวิชาการ ราชวิทยาลัยจักษุแพทย์แห่งประเทศไทย (สัมภาษณ์เมื่อ 1 สิงหาคม 2568)
แสงแฟลช อันตรายต่อดวงตาจริงหรือ ? จักษุแพทย์มีคำตอบ
ในยุคดิจิทัลที่เราใช้กล้องถ่ายรูปกันเป็นเรื่องปกติ คำถามที่หลายคนสงสัยคือ “แสงแฟลชจากกล้องถ่ายรูป สามารถทำลายดวงตาของเราได้จริงหรือไม่ ?” แม้ว่าดวงตาของเราจะถูกสร้างขึ้นมาเพื่อรับแสง แต่ไม่ใช่แสงทุกชนิดจะปลอดภัยเสมอไป บทความนี้จะมาไขข้อข้องใจถึงผลกระทบของแสงแฟลชและแสงที่มีความเข้มสูงต่อสุขภาพดวงตาของเรา
ดวงตากับการรับแสง
โดยธรรมชาติแล้ว แสงที่ตามองเห็นในชีวิตประจำวัน (ช่วงความยาวคลื่น 400-700 นาโนเมตร) ไม่ได้เป็นอันตรายต่อดวงตา แต่แสงที่มีความยาวคลื่นสั้นหรือยาวกว่านั้น เช่น รังสีอัลตราไวโอเลต (UV) จากการเชื่อมเหล็ก หรือรังสีอินฟราเรดจากเลเซอร์พอยเตอร์ กลับเป็นอันตรายต่อดวงตาได้ นอกจากชนิดของแสงแล้ว “ความเข้มข้น” ของแสงก็เป็นอีกปัจจัยสำคัญเช่นกัน
ผลกระทบของแสงจ้าต่อดวงตา
การเผชิญหน้ากับแสงที่มีความเข้มสูงอย่างแสงแฟลชหรือสปอตไลท์ อาจส่งผลกระทบต่อดวงตาได้หลายประการ
อาการระยะสั้น : หลายคนอาจเคยมีอาการ “เห็นภาพติดตา” หรือเห็นเป็นจุดดำมืดชั่วขณะหลังโดนแสงแฟลช ซึ่งเป็นอาการปกติที่เซลล์จอประสาทตาจะฟื้นฟูตัวเองได้ในไม่กี่วินาที แต่หากอาการยังคงอยู่นานเป็นชั่วโมงหรือเป็นวัน ควรรีบปรึกษาจักษุแพทย์
ผลกระทบระยะยาว : แม้การโดนแฟลชเพียงครั้งเดียวอาจไม่เป็นอันตรายร้ายแรง แต่การสัมผัสกับแสงจ้าบ่อย ๆ และต่อเนื่อง อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพตาเรื้อรังได้ เช่น
กระจกตาอักเสบและภาวะตาแห้ง : ทำให้เกิดอาการระคายเคืองตา
- ต้อกระจกก่อนวัย : แสงจ้าเร่งให้เลนส์แก้วตาเสื่อมสภาพเร็วขึ้น
- จอประสาทตาเสื่อมก่อนวัย : เป็นภาวะที่ปกติมักพบในผู้สูงอายุ
ใครคือกลุ่มเสี่ยงที่ต้องระวังเป็นพิเศษ ?
ผู้ที่มีโรคตาประจำตัวอยู่แล้ว เช่น ต้อกระจก กระจกตาอักเสบ หรือตาแห้ง ควรหลีกเลี่ยงการเผชิญแสงจ้า เพราะอาจทำให้อาการของโรคกำเริบได้ รวมถึงผู้ที่ทำงานในสายอาชีพที่ต้องเจอกับแสงแฟลชตลอดเวลา เช่น นักแสดง นักข่าว หรือช่างภาพ ก็ควรมีมาตรการป้องกัน
วิธีป้องกันดวงตาจากแสงแฟลช
- การใช้งานทั่วไป : การถ่ายรูปในชีวิตประจำวันทั่วไปไม่ได้เป็นอันตราย
- สำหรับผู้ที่ต้องสัมผัสแสงแฟลชบ่อย ๆ : แนะนำให้สวมแว่นตาที่ช่วยกรองแสง และควรมีการพักสายตาเป็นระยะ เพื่อหลีกเลี่ยงการรับแสงต่อเนื่องนานเกินไป
- สังเกตอาการ : หากมีอาการระคายเคืองตาหรือตามัวหลังจากเจอแสงแฟลชบ่อย ๆ ควรรีบไปพบจักษุแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัย
โดยสรุปแล้ว แม้แสงแฟลชจากการใช้งานทั่วไปจะไม่ทำลายดวงตาในทันที แต่การได้รับผลกระทบเล็ก ๆ น้อย ๆ สะสมกันเป็นเวลานาน ก็อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพดวงตาที่รุนแรงในอนาคตได้ การป้องกันและดูแลดวงตาของเราจึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม
ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์
ตรวจสอบบทความโดย : ชยานิษฐ์ ผ่องใส