เร่งแก้ปัญหาตลิ่งทรุดคลองบางเขน เดินหน้าสร้างเขื่อน ค.ส.ล.พร้อมทางเดินริมคลอง

เมื่อวันที่ 27 ส.ค. ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายเจษฎา จันทรประภา ผอ.สำนักการระบายน้ำ (สนน.) กล่าวกรณีประชาชนร้องเรียนได้รับความเดือดร้อนจากโครงการก่อสร้างระบบท่อรวมน้ำเสียในคลองบางเขน ส่งผลให้ดินทรุดใต้บ้านเรือนและรั้วพังว่า สนน. ได้ลงพื้นที่สำรวจบริเวณริมคลองบางเขนตลอดแนว เขตบางซื่อ ตั้งแต่ปี 2565 พบว่า พื้นที่ฝั่งซ้ายของคลอง (ตามทิศทางการไหลของน้ำ) เป็นเขื่อนคอนกรีตป้องกันตลิ่งของ จ.นนทบุรี ซึ่งก่อสร้างภายหลังโครงการก่อสร้างระบบท่อรวบรวมน้ำเสียของ กทม.

ส่วนพื้นที่ฝั่งขวาของคลองบางเขน ส่วนใหญ่เป็นบ้านเรือนและพื้นที่สวน โดยประชาชนได้สร้างกำแพงป้องกันตลิ่งกันเอง ซึ่งจากการสำรวจพบว่า มีทั้งพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากการกัดเซาะของน้ำในคลอง และพื้นที่ที่ไม่ได้รับผลกระทบ ทั้งนี้ ลักษณะกายภาพของคลองบางเขนมีความลึกประมาณ 3 เมตร โดยในวันสำรวจพื้นที่พบว่า ระดับน้ำอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำปกติประมาณ 1 เมตร

ผอ.สนน. กล่าวต่อไปว่า สำหรับโครงการก่อสร้างระบบท่อรวบรวมน้ำเสียใต้คลองบางเขน ใช้วิธีการดันท่อใต้คลอง (Pipe Jacking) ก่อสร้างแล้วเสร็จเมื่อปี 2557 รายละเอียดประกอบด้วย ท่อรวบรวมน้ำเสียขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1 เมตร ระดับท้องท่ออยู่ต่ำกว่าระดับท้องคลองประมาณ 8 เมตร พร้อมบ่อดักน้ำเสีย (CSO) 1 บ่อ และบ่อพักน้ำเสีย (MH) 4 บ่อ

ส่วนสาเหตุของการทรุดตัวและพังทลายของพื้นที่ริมตลิ่งบริเวณดังกล่าวอาจเกิดจากหลายปัจจัย ทั้งการกัดเซาะตลิ่งจากการไหลของกระแสน้ำที่รุนแรงในช่วงฝนตก รวมถึงการกัดเซาะจากการกระทำของมนุษย์ เช่น การก่อสร้างสิ่งปลูกสร้าง การกำจัดวัชพืชปกคลุมตลิ่ง นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยจากการขาดเสถียรภาพของลาดตลิ่ง โดยน้ำหนักของสิ่งปลูกสร้าง เครื่องจักร หรือวัสดุที่กองอยู่ริมตลิ่งจะเพิ่มแรงกดทับบนดิน ทำให้ตลิ่งไม่สามารถรับน้ำหนักได้ รวมถึงกรณีการสร้างสิ่งปลูกสร้างใกล้กับแนวรั้วริมคลองจนเกินไป

อย่างไรก็ตาม กรณีรั้วบ้านและดินริมตลิ่งบริเวณใต้บ้านของประชาชนทรุดตัวนั้น ผอ.สนน. ระบุว่า สนน. ได้ก่อสร้างรั้วสังกะสีชั่วคราวเพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้น พร้อมทั้งวางแผนแก้ไขปัญหาในระยะยาว โดยจะดำเนินโครงการก่อสร้างเขื่อนคอนกรีตเสริมเหล็ก (ค.ส.ล.) และทางเดินริมคลองบางเขนในพื้นที่เขตบางซื่อ เพื่อป้องกันการกัดเซาะและการขาดเสถียรภาพของลาดตลิ่ง ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการทรุดตัวและพังทลายของพื้นที่

ขณะเดียวกันยังมีแผนพัฒนาคลองบางเขน จากคลองบางบัวถึงแม่น้ำเจ้าพระยา เนื่องจากสภาพเดิมของคลองบางเขน พื้นที่ริมคลองส่วนใหญ่ยังไม่มีการก่อสร้างเขื่อน ทำให้ไม่สามารถขุดลอกคลองเพื่อระบายน้ำได้เต็มประสิทธิภาพ เนื่องจากการขุดคลองอาจทำให้ดินบริเวณตลิ่งริมคลองพังทลายและไหลลงคลองได้ รวมถึงอาจสร้างความเสียหายกับรั้วบ้านของเอกชนและโครงสร้างต่าง ๆ ริมคลอง

สนน. จึงวางแผนก่อสร้างเขื่อนพร้อมระบบรวบรวมน้ำเสียริมคลองบางเขน แบ่งการดำเนินการเป็น 2 ช่วง ได้แก่ โครงการก่อสร้างเขื่อนคลองบางเขน ช่วงที่ 1 จากคลองบางบัวถึงคลองประปา โดยโครงการนี้ได้รับงบประมาณปี 2568 แล้ว (เงินอุดหนุนรัฐบาลร้อยละ 70 และงบประมาณ กทม. ร้อยละ 30) ขณะนี้อยู่ระหว่างขั้นตอนการจัดซื้อจัดจ้าง คาดว่าจะลงนามในสัญญาและเริ่มก่อสร้างได้ภายในเดือน ธ.ค. 68

ส่วนโครงการก่อสร้างเขื่อนคลองบางเขน ช่วงที่ 2 จากคลองประปาถึงแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งอยู่ในพื้นที่ที่มีการร้องเรียนและต้องเร่งดำเนินการก่อสร้างเขื่อนเพื่อแก้ไขปัญหา โดย สนน. ได้จัดทำคำของบประมาณเพื่อก่อสร้างเขื่อนในช่วงดังกล่าวตั้งแต่งบประมาณปี 2568 จนถึงปัจจุบัน แต่ยังไม่ได้รับการจัดสรรงบประมาณเพื่อดำเนินการ.