โปรดอัพเดตเบราว์เซอร์

เบราว์เซอร์ที่คุณใช้เป็นเวอร์ชันเก่าซึ่งไม่สามารถใช้บริการของเราได้ เราขอแนะนำให้อัพเดตเบราว์เซอร์เพื่อการใช้งานที่ดีที่สุด

ทั่วไป

ร่าง พ.ร.บ.อากาศสะอาดสะเทือนหนัก ส่อไร้พลังหลังหั่นกองทุน

ฐานเศรษฐกิจ

อัพเดต 9 ชั่วโมงที่ผ่านมา • เผยแพร่ 2 ชั่วโมงที่ผ่านมา

ร่างพระราชบัญญัติบริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด พ.ศ. … เป็นกฎหมายที่สังคมไทยจับตามองอย่างใกล้ชิด เพราะถูกคาดหวังว่าจะเป็นกรอบสำคัญในการจัดการปัญหามลพิษทางอากาศและฝุ่นพิษ PM2.5 อย่างยั่งยืน

โดยร่างกฎหมายฉบับนี้ได้ปิดการรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียไปแล้วเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2568 มีผู้เข้าร่วมกว่า 2,602 คน ซึ่งกว่า 93% เห็นพ้องว่าควรมีกลไกสำคัญอย่าง “กองทุนอากาศสะอาด” อยู่ในเนื้อหา

ล่าสุดเกิดแรงสั่นสะเทือนในกระบวนการยกร่างกฎหมาย เมื่อมีรายงานว่า กรรมาธิการจากฝั่งคณะรัฐมนตรีและสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา เสนอให้ตัด “หมวดกองทุนอากาศสะอาด” ออกจากร่าง พ.ร.บ. โดยยังไม่มีการให้เหตุผลเชิงวิชาการที่ชัดเจน

ข้อเสนอนี้กลายเป็นประเด็นร้อนที่ทำให้เครือข่ายอากาศสะอาดและภาคประชาชนออกมาคัดค้านอย่างหนัก โดยยืนยันว่าหากกองทุนถูกตัดออกไป ร่าง พ.ร.บ.อากาศสะอาดก็จะกลายเป็นเพียงนโยบายที่ไร้พลัง ขาดเครื่องมือทางการเงินที่จะทำให้มาตรการต่างๆ เดินหน้าได้จริง

กองทุนอากาศสะอาด หัวใจของร่างกฎหมาย

หมวดกองทุนอากาศสะอาดถือเป็นหัวใจสำคัญของร่างกฎหมาย เนื่องจากออกแบบมาเพื่อเป็นเครื่องมือทางเศรษฐศาสตร์ในการจัดการคุณภาพอากาศ โดยยึดหลักสากล “ผู้ก่อมลพิษเป็นผู้จ่าย” (Polluter Pays Principle) รายได้จากกองทุนจะถูกนำไปใช้สนับสนุนมาตรการควบคุมมลพิษ การปรับเปลี่ยนสู่การผลิตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และช่วยเหลือประชาชนที่ได้รับผลกระทบ รวมถึงการสร้างระบบรับมือฉุกเฉินเมื่อเกิดวิกฤติคุณภาพอากาศ

ข้อจำกัดกองทุนสิ่งแวดล้อม

ก่อนที่จะมีแนวคิดกองทุนอากาศสะอาด ประเทศไทยมี “กองทุนสิ่งแวดล้อม” ภายใต้พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 เพื่อเป็นมาตรการทางการเงินในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม ผ่านการให้เงินอุดหนุนและเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ อย่างไรก็ตาม งานศึกษาของสุปรียา แก้วละเอียด และนัษฐิกา ศรีพงษ์กุล พบข้อจำกัดสำคัญ 3 ด้าน

โครงสร้างกองทุน

กองทุนสิ่งแวดล้อมไม่มีสถานะเป็นนิติบุคคลและมีฐานะเป็นส่วนราชการ ต้องดำเนินงานตามระบบราชการ ทำให้ขาดความคล่องตัว และไม่สามารถนำทรัพย์สินไปสร้างผลประโยชน์หรือเป็นผู้ฟ้องคดีได้

การจัดหารายได้

แหล่งรายได้มีจำกัด เช่น การจัดสรรจากกองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงที่ได้เพียงครั้งเดียว เงินทุนหมุนเวียนที่ถูกยกเลิก รายได้จากค่าปรับซึ่งเก็บได้ยาก และเงินอุดหนุนจากรัฐที่ไม่ต่อเนื่อง ขณะที่รายได้จากเอกชนไม่เคยได้รับ

การจัดสรรเงิน

กระบวนการอนุมัติและเบิกจ่ายล่าช้า เงินส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ที่เงินอุดหนุนมากกว่าการปล่อยกู้ ทำให้หมุนเวียนเงินไม่ทัน

รายงานประจำปีสะท้อนปัญหาด้านการเงินชัดเจน ปีงบประมาณ 2567 กองทุนสิ่งแวดล้อมมีรายรับเพียง 45.33 ล้านบาท แต่มีรายจ่ายสูงถึง 306.99 ล้านบาท ปี 2566 มีรายรับเพียง 37.76 ล้านบาท แต่มีรายจ่ายสูงถึง 584.19 ล้านบาท

สถานการณ์ดังกล่าวสะท้อนว่ากองทุนสิ่งแวดล้อมไม่สามารถตอบโจทย์การแก้ปัญหามลพิษอากาศที่ต้องใช้งบประมาณมหาศาลได้

เหตุผลที่กองทุนอากาศสะอาดจำเป็น

กองทุนอากาศสะอาดถูกออกแบบให้มีสถานะเป็นนิติบุคคล และมีแหล่งรายได้ที่ชัดเจน เช่น เงินทุนประเดิมจากรัฐบาล ค่าธรรมเนียมเพื่ออากาศสะอาด ค่าปรับมลพิษ เงินสินไหมจากการดำเนินคดี และเงินสนับสนุนจากทั้งในและต่างประเทศ เงินทั้งหมดถือเป็นเงินนอกงบประมาณแผ่นดิน ไม่ต้องนำส่งคลัง และสามารถนำมาใช้ได้อย่างยืดหยุ่น

หลักคิดสำคัญคือ “ผู้ก่อมลพิษเป็นผู้จ่าย” เพื่อให้ผู้ประกอบการที่ใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล เครื่องจักรอุตสาหกรรม หรือสินค้าที่ปล่อยมลพิษสูง ต้องรับผิดชอบต้นทุนมลพิษของตน เงินที่จัดเก็บได้จะถูกนำมาใช้ในการป้องกันและจัดการมลพิษทางอากาศอย่างมีประสิทธิภาพ และเป็นการแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ ตรงเป้า และยั่งยืน

ดูข่าวต้นฉบับ
Loading...
Loading...
Loading...
Loading...
Loading...
Loading...
Loading...
Loading...
Loading...
Loading...

ล่าสุดจาก ฐานเศรษฐกิจ

เมาแล้วขับ! หากปฏิเสธการเป่าวัดแอลกอฮอล์ มีโทษทางกฎหมายอย่างไร

43 นาทีที่แล้ว

โปรแกรมถ่ายทอดสด 'ไทย vs เนเธอร์แลนด์' วอลเลย์บอลหญิงชิงแชมป์โลก 26 ส.ค.68

1 ชั่วโมงที่ผ่านมา

ศุลกากร ผนึก ‘การท่าเรือ’ เชื่อมข้อมูล เข้มตรวจสินค้าสวมสิทธิ์

1 ชั่วโมงที่ผ่านมา

REIC เผยมาตรการรัฐ-บ้านมือสองฟื้น แรงส่งตลาดที่อยู่อาศัย ไตรมาส 2 กระเตื้อง

1 ชั่วโมงที่ผ่านมา

วิดีโอแนะนำ

ข่าวและบทความทั่วไปอื่นๆ

วิดีโอ

กองทัพบกประชุมใหญ่ หน่วยขึ้นตรง ย้ำดูแลชายแดน ช่วยผู้ประสบภัย พระราชทานขาเทียมกำลังพลเจ็บจากสู้รบ

BRIGHTTV.CO.TH

“บ้านหนองจาน” วุ่น เขมรบุกรื้อรั้วลวดหนาม–ปาของใส่ทหารไทย

สำนักข่าวไทย Online

ศาลอุทธรณ์ตัดสินจำคุกคดี นรต.โดดร่มไม่กาง จำคุก 4 ปี เป็น 3 ปี ไม่รอลงอาญา

คมชัดลึกออนไลน์

Central x Mastercard เปิดแคมเปญสานฝันนักวิ่ง ลุยศึก Tokyo Marathon 2026

THE STANDARD

‘ดร.สนธิ’ ประเมิน ‘พายุคาจิกิ’ การเตรียมรับมือของภาครัฐ

The Bangkok Insight

‘สุรเดช’ จี้รัฐบาลยกเลิก MOU 43-44 ชี้ขัดพระบรมราชโองการ

ไทยโพสต์

ผู้ว่าสระแก้ว ปริญญา ชี้แจงกรณีกัมพูชารุกล้ำพื้นที่บ้านหนองจาน อำเภอโคกสูง พร้อมให้เจ้าหน้าที่ดําเนินคดีกับชาวกัมพูชาที่บุกรุกป่า

News In Thailand

"ทวี" เยี่ยมทัณฑสถานหญิงชลบุรี ชูเรือนจำต้นแบบ “สถานศึกษาและสถานฟื้นฟูชีวิต”

Manager Online

ข่าวและบทความยอดนิยม

Loading...
Loading...
Loading...
รีโพสต์ (0)
Loading...