หมอเตือน! "มันเทศ-ฟักทอง" อาหารคลีนตัวร้าย ถ้ากินไม่ระวังป่วยไขมันพอกตับ?

มันเทศและฟักทอง…อาหารคลีนยอดฮิตที่หลายคนเข้าใจว่ากินแล้วไม่อ้วน เพราะมีประโยชน์และเต็มไปด้วยวิตามิน แต่หมอออกมาเตือนแล้วว่า ถ้ากินไม่ระวัง สองเมนูนี้อาจเป็นตัวการทำให้คุณเป็น "ไขมันพอกตับ" ได้! ทำไมอาหารคลีนถึงกลายเป็นภัย? คำตอบคือทั้งมันเทศและฟักทองต่างก็มีปริมาณ น้ำตาลและคาร์โบไฮเดรตสูง ไม่ต่างจากข้าวหรือแป้ง เมื่อร่างกายได้รับในปริมาณมากเกินไปจะถูกเปลี่ยนเป็นไขมันไปสะสมที่ตับ ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดภาวะไขมันพอกตับได้ โดยนายแพทย์เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราช นครราชสีมา คุณหมออารมณ์ดีเจ้าของเพจ "หมอเจด" ออกมาเตือนการกิน มันเทศ -ฟักทอง ดูเฮลท์ตี้ แต่กินแล้วเป็นไขมันพอกตับ?

1.หลายคนคงเคยเห็นข่าว ผู้หญิงวัยเกือบ 60 ปี ที่ใส่ใจสุขภาพสุด ๆ ไม่อ้วน ไม่กินของมัน ไม่แตะของหวาน ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ กินแต่ มันเทศนึ่งกับฟักทองนึ่ง เป็นหลักแทบทุกมื้อ เช้า กลางวัน เย็น เรียกว่า “สายคลีนตัวจริง” แต่ผลตรวจสุขภาพกลับออกมาว่าเธอเป็น ไขมันพอกตับระดับปานกลาง ฟังแล้วหลายคนถึงกับอึ้ง คนก็ทักมาถามนะ “จริงเหรอ กินมันเทศ ฟักทองเยอะ ๆ ทำให้เป็นไขมันพอกตับได้?” เดี๋ยวเล่าให้ฟังนะ

2. ไขมันพอกตับไม่ใช่เรื่องของ “คนอ้วน” อย่างเดียว เวลาได้ยินคำว่า ไขมันพอกตับ (Fatty Liver) หลายคนจะนึกถึงคนอ้วน ชอบกินหมูกรอบ ชานมไข่มุก หรืออาหารมัน ๆ หวานๆแต่จริง ๆ แล้ว… คนผอมก็เป็นได้ โดยเฉพาะถ้ากินอาหารบางอย่างในปริมาณมากเกินไป หรือซ้ำเดิมจนขาดสมดุลภาวะไขมันพอกตับ คือการที่มีไขมัน สะสมในเซลล์ตับเกินกว่า 5% ของน้ำหนักตับ

•ถ้ามีเล็กน้อย ตับยังทำงานได้ตามปกติ

• ถ้ามากขึ้น → ตับอักเสบเรื้อรัง

• ระยะยาว → ตับแข็ง → เพิ่มความเสี่ยงมะเร็งตับ

สิ่งที่ทำให้คนเข้าใจผิดคือ “คิดว่าไม่อ้วนก็ปลอดภัย” แต่จริง ๆ กลไกที่ทำให้ไขมันไปสะสมในตับ ไม่ได้เกี่ยวกับรูปร่างอย่างเดียวมันเกี่ยวกับ การเผาผลาญน้ำตาลและแป้ง ของร่างกายด้วย

3. ทำไมมันเทศกับฟักทอง ถึงพาไปถึงไขมันพอกตับได้? ประเด็นที่หลายคนงงหนัก เพราะเวลาเรานึกถึงมันเทศหรือฟักทอง เราจะคิดถึงภาพ อาหารสุขภาพ

•ไม่ทอด

•ไม่มัน

•ไม่หวานจัด

• มีไฟเบอร์

•วิตามินก็สูง

แต่ปัญหาคือ ทั้งสองอย่างนี้จัดว่าเป็นแป้งที่มี “ดัชนีน้ำตาล (GI)” ค่อนข้างสูง

•มันเทศ GI อยู่ราว ๆ 60–80 (แล้วแต่พันธุ์และวิธีทำ)

•ฟักทอง GI ราว ๆ 65–75

เวลากินเข้าไป ร่างกายจะย่อยแป้งเหล่านี้เป็น กลูโคส ค่อนข้างเร็ว ทำให้น้ำตาลในเลือดพุ่งสูง พอน้ำตาลขึ้น → ตับอ่อนหลั่งอินซูลิน → อินซูลินสั่งให้เซลล์เก็บพลังงานส่วนเกินไว้ → ถ้าใช้ไม่หมด ตับก็จะเปลี่ยนน้ำตาลเหล่านี้เป็น ไขมัน แล้วสะสมไว้ในตับ

4. จุดพลาดที่เธอไม่รู้ตัว

กรณีของผู้หญิงวัย 60 คนนี้ จริง ๆ แล้วไม่ได้ผิดที่เลือกอาหารเฮลท์ตี้หรอกครับ แต่พลาดตรง

1. กินซ้ำเกินไป → อาหาร 2–3 อย่างแทนทุกมื้อ ไม่มีความหลากหลาย ร่างกายเลยได้สารอาหารไม่ครบ และตับต้องรับแป้งแบบเดิม ๆ ซ้ำ ๆ

2. ไม่บาลานซ์โปรตีน–ผัก → มันเทศกับฟักทองเป็นแป้ง แต่ไม่ได้เสริมโปรตีน (เช่น ปลา ไข่ เต้าหู้) หรือผักใบเขียวที่จะช่วยชะลอการดูดซึมน้ำตาล

3. อายุและการเผาผลาญ → พออายุใกล้ 60 ระบบเผาผลาญช้าลง ฮอร์โมนเปลี่ยน อินซูลินก็อาจดื้อขึ้น ตับเลยเก็บไขมันง่ายกว่าเดิม

4. เข้าใจผิดเรื่องสุขภาพ → คิดว่า “ไม่อ้วน ไม่กินมัน ไม่กินหวานจัด” = รอดโรค แต่จริง ๆ อาหารแป้งที่กินมากไปก็ทำให้พังได้เหมือนกัน

จะว่าไปก็เหมือนการ ตั้งใจเกินไปจนกลายเป็นสุดโต่ง นั่นแหละครับ → แทนที่จะได้ประโยชน์เต็ม ๆ กลายเป็นเสียสมดุลโดยไม่รู้ตัว

5. สุดท้ายแล้ว เราควรกินยังไงให้ปลอดภัย?

ข่าวนี้ไม่ได้แปลว่า “ห้ามกินมันเทศกับฟักทอง” นะครับ เพราะจริง ๆ แล้วทั้งคู่มีประโยชน์มาก มีไฟเบอร์สูง วิตามินเพียบ เป็นคาร์บที่ดีกว่าขนมปังขาวหรือข้าวขาวด้วยซ้ำ แต่กุญแจสำคัญคือ ความพอดีและความหลากหลาย

•กินให้หลากหลาย อย่าเอาอาหาร 1–2 อย่างมาทดแทนทุกมื้อ

• เพิ่มโปรตีน เช่น ปลา ไข่ เต้าหู้ ถั่ว จะช่วยชะลอการดูดซึมน้ำตาล

• เสริมผักใบเขียว เพื่อไฟเบอร์และสารต้านอนุมูลอิสระ

•ออกกำลังกายสม่ำเสมอ จะได้ใช้พลังงานจากแป้ง ไม่ให้ตับเก็บเป็นไขมัน

•ตรวจสุขภาพประจำปี โดยเฉพาะอัลตราซาวนด์ตับและตรวจค่าเอนไซม์ตับ

สุดท้ายนี้การดูแลสุขภาพไม่ได้แปลว่าต้องกินเคร่งครัดสุดโต่ง แต่คือการทำให้ สมดุลและยืดหยุ่น จะกินมันเทศ ฟักทองก็ได้ แต่ไม่ใช่ทั้งสามมื้อทุกวัน เพราะสุขภาพที่ดีไม่ใช่การ “ทำดีที่สุดแบบสุดโต่ง” แต่คือการ “ทำได้เรื่อย ๆ แบบสมดุล”