สติธร : อนุรักษนิยมโกยความนิยม เปลี่ยนเกมเพื่อไทย เป็นนั่งร้านร่วมรัฐบาล

คอลัมน์ : สัมภาษณ์พิเศษ ผู้เขียน : ณัฐวุฒิ กรัณยโสภณ

เข้าสู่ฉากนับถอยหลัง วันตัดสินชะตากรรมของครอบครัว “ชินวัตร”

โดยเฉพาะเก้าอี้นายกรัฐมนตรี คนที่ 31 ของ “แพทองธาร ชินวัตร” ที่รอเพียงศาลรัฐธรรมนูญกำหนดวัน “พิพากษา” คดีคลิปเสียง

ในขณะที่สถานะของรัฐบาลก็อยู่ในสภาพเจียนอยู่-เจียนไป เสียงในสภาปริ่มน้ำ วาระสำคัญของรัฐบาลจะผ่าน-ไม่ผ่านสภา ต้องลุ้นทุกลมหายใจ

“ประชาชาติธุรกิจ” สนทนากับ ดร.สติธร ธนานิธิโชติ เขาเปลี่ยนสถานะจากนักวิชาการในสถาบันพระปกเกล้า มาเป็นอาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ภาคการปกครอง

ดร.สติธรวิเคราะห์ สถานการณ์ในช่วงโค้งอันตราย รัฐบาลไปต่อยาก-รอดยาก และหาก “แพทองธาร” ต้องพ้นตำแหน่งผู้นำประเทศ

นายกฯใหม่จะไม่ใช่แคนดิเดตนายกฯ จากพรรคเพื่อไทย

รัฐบาลไปต่อยาก

ดร.สติธร วิเคราะห์ฉากคำตัดสินคดีคลิปเสียงว่า รัฐบาลถ้าไปต่อก็ไปได้แป๊บเดียว….รอดยาก รอบนี้ วิบากกรรมโหมด คือถ้ารอดก็คือแปลว่า เขา (ศาลรัฐธรรมนูญ) ปรานี ต้องมีเงื่อนไขคืออยู่สะสางอะไรให้มันเรียบร้อยแล้วก็ยุบสภา

กรณีรอดแล้วอยู่ยาวใกล้ครบเทอมเลย ไม่น่าจะมีออปชั่นนี้ เพราะยังไม่มีอะไรที่เป็นตัวเปลี่ยนเกม แม้ว่าช่วงหนึ่งคุณทักษิณ (ชินวัตร) ออกมาเต็มที่ ปรากฏว่าตอนนี้เงียบไปแล้ว ไม่ได้มาช่วย ดูเหมือนว่าทำอะไรก็ดูผิดไปหมด ทั้งในสายตาคนที่เขาไม่ได้เชียร์ แล้วในสายตาคนกันเอง จริง ๆ ก็เชียร์ขึ้นยากมาก

เต็มที่ปลายปียุบสภา ต้นปีหน้าเลือกตั้ง เพราะสภาพนี้รัฐบาลไปยาก การยอมรับไม่ดี ความนิยมก็ตก เสียงในสภาปริ่มน้ำ และปัจจัยพรรคภูมิใจไทย ที่ไปเป็นฝ่ายค้าน แน่นอนเขาไม่อยากเป็นฝ่ายค้านนานอยู่แล้ว ดังนั้น เกมกระตุ้นจากข้างฝ่ายค้านจะแรงขึ้น และถ้ายิ่งเห็นว่ารัฐบาลยังทู่ซี้อยู่ต่อ พรรคภูมิใจไทยเขาก็ต้องเดินเกมนักสู้

นายกฯใหม่ไม่ใช่เพื่อไทย

แล้วถ้านายกฯหลุดโดยศาลรัฐธรรมนูญ ต้องมีการเลือกนายกฯคนใหม่ โอกาสที่จะเป็นแคนดิเดตนายกฯของพรรคเพื่อไทยจะยาก เพราะแคนดิเดตนายกฯเพื่อไทย ถูกศาลสั่งให้พ้นจากตำแหน่งคนที่ 2 แล้ว ยังกล้าเสนอคนที่ 3 อีกเหรอ อย่างตอนนายกฯเศรษฐา ก็เห็นภาพว่ามีการเรียกพรรคร่วมรัฐบาลไปคุยที่บ้านจันทร์ส่องหล้า

สมมุติครั้งนี้ นายกฯแพทองธาร โดนอีก พรรคร่วมรัฐบาลจะไปกันครบอีกไหม…ยากกว่าเดิมเยอะ พรรคร่วมรัฐบาล ต้องจับสัญญาณว่า พรรคเพื่อไทยไม่ได้ไฟเขียวแล้ว เต็มที่ก็ได้แค่ไฟเหลือง พรรคร่วมต้องจับสัญญาณว่าทีมเพื่อไทยได้ไปต่อไหม หรือจริง ๆ ต้องการเปลี่ยนเกมให้พรรคเพื่อไทยเป็นแค่นั่งร้าน เดี๋ยวให้แคนดิเดตนายกฯ จากพรรคร่วมรัฐบาลขึ้นมา แล้วพรรคเพื่อไทยมาผสมเพื่อให้รัฐบาลอยู่ต่อได้ แล้วเกมจะไปยาว โจทย์แบบนี้ยังไม่อยากเลือกตั้งในต้นปี 2569

ซึ่งอาการไม่อยากเลือกตั้งต้นปี 2569 เริ่มมีความหวังขึ้น ที่ความนิยมในกองทัพมากขึ้น ทำให้ฝ่ายอนุรักษนิยมกระชุ่มกระชวย จึงรู้สึกว่าถ้าอยู่ต่อแบบประคอง ๆ หาจังหวะดี ๆ แล้วค่อยเลือกตั้งได้ แต่เงื่อนไขจะต้องไม่ใช่นายกฯ จากเพื่อไทย

แท็กติกดึงเกมยุบสภา

แม้แคนดิเดตนายกฯจากพรรคเพื่อไทย อย่างที่เห็นภาพ คุณเศรษฐา ทวีสิน กับภริยา เข้าเฝ้าฯ เราเป็นคนดูการเมือง ก็ตีความว่า เขาก็ยังมีความพยายามว่าแคนดิเดตยังอยู่ในปีกเพื่อไทยต่อไป แต่ไม่ใช่ อาจารย์ชัยเกษม นิติสิริ แต่อาจจะกลับมารื้อฟื้นคุณเศรษฐา

ถามว่ามีช่องให้ “เศรษฐา” คัมแบ็กไหม “สติธร” ตอบว่า จริง ๆ ก็พอมี เพราะคุณเศรษฐาถูกศาลรัฐธรรมนูญระบุว่า ไม่มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ แต่เรื่องนี้ก็ตีความได้ อย่างกรณีคุณเศรษฐา เสนอชื่อคนไปเป็นรัฐมนตรี ร่วมคณะรัฐมนตรี พลอยไม่ซื่อสัตย์ไปกับเขา แต่การกระทำนั้นจบแล้ว ถูกลงโทษให้พ้นจากตำแหน่งไปแล้ว ก็ตีความได้ว่า ความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์อาจใช้ไม่ได้กับทุกเรื่อง เชื่อว่าคุณเศรษฐา มีความหวังเล็ก ๆ เพราะขยับตัวเยอะอยู่ แปลว่าอาจเป็นอีกตัวเลือกหนึ่ง ได้ไม่ได้ไม่รู้…แต่เผลอ ๆ อาจเป็นทางเลือกที่คนเสนอไว้ก่อน ทำให้เกมการเลือกนายกฯไม่จบในรอบเดียว

“ถ้ารัฐบาลจะตัดตอน…ยุบสภาแล้วเลือกตั้งใหม่ ไทม์ไลน์พรรคเพื่อไทยน่าจะเลือกช่วงธันวาคม หรือต้นมกราคม แต่สมมุตินายกฯแพทองธาร พ้นตำแหน่งในเดือนสิงหาคมแล้วคิดจะยุบสภา ยังเหลือเดือนกันยายน เหลือเดือนตุลาคม และพฤศจิกายน จะเลือกยังไงให้ไปยุบเดือนธันวาคมได้”

“วิธีการทำคือ เลือกนายกฯไม่จบครั้งเดียว เช่น เราเห็นแล้วว่าครั้งเลือกพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ ก็ไม่จบในครั้งเดียว กว่าจะเลือกนายกฯครั้งที่ 3 ลากเวลาเป็นเดือนได้”

“เผลอ ๆ เสนอนายกฯครั้งแรก เสนอชื่อนายกฯเศรษฐา ไปก่อนเลย ให้คนยื่นศาลตีความ สมมุติศาลตีความว่าเสนอชื่อไม่ได้ ก็ค่อยว่ากัน แต่เวลาก็ทอดไปอีก…อันนี้แบบเหลี่ยมการเมือง”

“เพราะเต็มที่อยากยุบสภาปลายปี 2568 หรือต้นปี 2569 เพื่อให้เลือกตั้งปลายกุมภาพันธ์ ต้นมีนาคม หรือก่อนสงกรานต์”

“จังหวะนี้ต้องหานายกฯชั่วคราว ซึ่งถ้านายกฯมาจากพรรคเพื่อไทย มาแป๊บเดียวแล้วยุบสภา แต่ถ้าได้จากพรรคอื่น อันนี้ไม่แน่แล้วต้องอ่านอีกครั้ง เช่น ได้ อนุทิน ชาญวีรกูล เป็นนายกฯ แล้วพรรคเพื่อไทยร่วมรัฐบาลด้วย ถ้าจับมือแบบนี้ก็อยู่ต่อครบเทอม ถ้าได้ พล.อ.ประยุทธ์ เป็นนายกฯ ไม่ต้องห่วง น่าจะอยู่ครบเทอมแน่”

ส่วนแคนดิเดตนายกฯ ที่ชื่อ “ชัยเกษม” ดร.สติธรฟันธงว่า มีออปชั่นเดียวคือ นายกฯแพทองธาร ชิงลาออกก่อนยุบสภา ในช่วงโค้งสุดท้ายก่อนศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย หากจับสัญญาณได้ว่าไม่รอดแน่ เพราะถ้าโดนคดีหมดความชอบธรรมที่พรรคเพื่อไทยจะเสนอแคนดิเดตนายกฯ คนที่ 3 แล้ว ถ้าเป็นอย่างนี้อาจจะกล้าเสนอ

พท.กลัวยุบสภา

โอกาสที่พรรคเพื่อไทยจะชิงความได้เปรียบด้วยการยุบสภา “ดร.สติธร” กล่าวว่า มีสิทธิ แต่ต้องก่อนคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ แต่ความเหมาะสมอีกเหมือนกัน เพราะรัฐธรรมนูญเขียนว่าการยุบสภาเป็นพระราชอำนาจ นายกฯทำหน้าที่ถวายพระราชกฤษฎีกายุบสภาเท่านั้น ซึ่งก็ต้องดูสัญญาณให้ชัดเช่นเดียวกัน เพราะต่างจากกฎหมายทั่วไป ดังนั้น เป็นออปชั่นหนึ่งที่ทำได้ แต่ต้องยินยอมพร้อมใจทุกฝ่าย

“จริง ๆ สามารถยุบสภาได้แล้ว อาการกลัวส้มเชื่อว่าเบาลงเยอะ เทียบกับก่อนหน้านี้วันที่คลิปหลุด ถ้ามีการยุบสภา ตายแน่…ส้มมาแน่ แต่ยิ่งเวลาผ่านไปกระแสเชียร์ทหารมาแบบนี้ ถามว่า ใครได้ประโยชน์จากการเมืองตอนนี้บ้าง ก็คือฝ่ายอนุรักษ์ ส้มก็ไม่ได้คะแนน มาโพสต์ว่าทหารก็โดนนะ พรรคเพื่อไทยไม่ได้คะแนนแน่นอน”

“ตอนนี้อารมณ์กลัวส้มเบาลงเยอะ ถามว่ายุบสภาฯ ได้ไหม…ได้ แต่กลายเป็นว่า คนที่กลัวเกมยุบสภาคือพรรคเพื่อไทย พรรครวมรัฐบาลก็ไม่กลัวเท่าไหร่ พรรคภูมิใจไทยยิ่งไม่กลัวใหญ่ พรรคอนุรักษนิยมยิ่งมีความหวัง ส้มก็บอกว่าถึงจะอ่อนลง แต่ก็สู้เพราะไม่มีอะไรเสีย”

“สภาพนี้พรรคเพื่อไทยวันนี้ถ้าไม่มีแบรนดิ้งแบบ Popularity นอกจากแข่งพรรคประชาชนไม่ได้ในเรื่องกระแส ยังจะโดนดูดผู้สมัครด้วย เพราะไม่มีแรงดึงดูด ต่อให้เป็นพรรคพลังประชารัฐ ของลุงป้อม พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ ถ้ามีสปอนเซอร์เข้าแล้วไปซื้อตัวผู้สมัครเพื่อไทย ถ้าผู้สมัครประเมินว่ากระแสพรรคเพื่อไทยก็ไม่ได้ช่วยอะไร ไปรับเงินลุงป้อมดีกว่า ยังไปนะ”

“ถามว่าเพื่อไทยจุดแข็งคืออะไร กระแส…คือ ทักษิณ ถ้าวันนี้ ทักษิณขายไม่ออก จะเอายังไง กับอำนาจบารมีที่บังคับให้อยู่กับพรรค หรืออำนาจเงิน กระแสบวกบุญคุณไปด้วยกัน แต่เงินทองกับทรัพยากร คุณสู้เพื่อนได้ไหม เพื่อนกระเป๋าหนักหลายคน แล้วที่ผ่านมา คุณ (พรรคเพื่อไทย) ขี้เหนียวด้วย”

“ดังนั้น คนที่มีอำนาจยุบสภานั่นแหละกลัวที่สุด ไม่ได้กลัวส้มด้วย กลัวทุกสีเลย เพราะการแข่งขันในระบบการเมืองแบบอุปถัมภ์ก็สู้พรรคอื่นไม่ได้ เพราะคุณไม่มีแต้มต่อ”

บุญเก่า แต้มต่อเพื่อไทย

ถาม “ดร.สติธร” ว่า พรรคเพื่อไทยจะมีแต้มต่ออะไรบ้าง เขาตอบทันที “บุญเก่าเท่านั้น จะไปหวังสร้างกระแสเชิงนโยบายยากแล้ว ถามว่าวันนี้จะเอาอะไรไปขาย โปรโมตนโยบายแล้ว ให้คนซื้อ…ยาก”

ยาเสพติด รถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย พวกนี้ต้องใช้เวลา เราก็เห็นอยู่ว่าพรรคเพื่อไทยพยายามจะรีบทำ ถ้าจะเห็นผล ต้องเห็นผลรูปธรรม มีนโยบายลงไปแล้วคนได้ประโยชน์ก่อน ซึ่งวันนี้ยังอยู่ในเลเวลการโฆษณา ยังไม่นำไปสู่การปฏิบัติ

ตอนนี้กลายเป็นว่าจะดึงเกมยุบสภาออกไป เพื่อให้สิ่งที่ทำเห็นดอกผล แต่ด้วยสถานการณ์ทางการเมือง คำถามคือไหวเหรอ ไหวก็อาจจะได้ แต่เคสศาลรัฐธรรมนูญต้องไม่หนัก ถ้านายกฯหลุดเพราะศาลรัฐธรรมนูญก็จบ

ถ้าปัจจัยยังเป็นแบบนี้อยู่ ไม่มีอะไรเป็นตัวเปลี่ยนเกม ได้ สส.ไม่น่าจะเกิน 100 อาการหนัก หมดแล้ว และเลือดจะไหลออกแน่ ๆ ในสถานการณ์แบบนี้

ครั้นศาลรัฐธรรมนูญจะไม่ให้หลุดออกจากตำแหน่ง ก็จะต้องมีเงื่อนไขหรือไม่ ให้อยู่ 3-6 เดือนไหม เพราะสถานการณ์การเมืองโมเมนตัมมาทางฝั่งอนุรักษนิยม สมมุติเขาพร้อม ได้แคนดิเดตตัวจี๊ดสักคนขึ้นมานำ ฝ่ายอนุรักษนิยมก็อยากรีบเลือกตั้งนะ ถ้าแบบนี้เขาก็มั่นใจ แปลว่า เขาไม่ยอมอยู่นานหรอก เดี๋ยวอารมณ์เปลี่ยน เกมพวกอนุรักษนิยมที่รอเกมเลือกตั้ง เขาก็ต้องรู้สึกว่ายุบเร็วก็ดี คือ อย่างมากลงไทม์ไลน์ที่ล็อก เลือกตั้งเดือนกุมภาพันธ์ หรือมีนาคม กำลังสวย

“ระหว่างนี้หาแคนดิเดตนายกฯเปิดตัว แล้วกระแสเริ่มมา เขาก็ดูด และยิ่งจังหวะพรรคเพื่อไทยอ่อนแอแบบนี้ ก็ดูดพรรคเพื่อไทย”

พรรคที่ว่าคือพรรคโอกาสใหม่หรือไม่ “ดร.สติธร” กล่าวว่า ไม่รู้ชื่อโอกาสใหม่หรือเปล่า แต่ปัจจัยพื้นฐานทำพรรคแบบนี้ต้องมีทุน โอกาสใหม่มีไหม…มี แต่ขาดกระแส กระแสที่มีไม่ไหลเข้าพรรคโอกาสใหม่ ทำอย่างไรให้ไหลเข้ามา จึงต้องมีแคนดิเดตแม่เหล็ก ซึ่งถ้าได้…มาจริง เหมือนตอนพรรคพลังประชารัฐ ครั้งแรกที่มี พล.อ.ประยุทธ์ เป็นแคนดิเดต แล้วก็ไปดูด สส.มา มีอำนาจรัฐไปขึง อำนาจทุนไปอัด ก็เกิดได้

“พรรคนี้รอแบบนี้อยู่ แต่จะชื่อโอกาสใหม่หรือเปล่าไม่รู้ (หัวเราะ) แต่ต้องมีพรรคหนึ่งที่เกิดขึ้นมาใหม่ แล้วพรรครวมไทยสร้างชาติก็ต้องมารวม พรรคลุงป้อมถ้าสู้ไม่ไหวก็ต้องปล่อยออกมา หรือพรรคประชาธิปัตย์ ถ้าแกนนำพรรคบอกว่า ลุงชวน (หลีกภัย) อยากได้คืนเอาไปเลย พวกเรา (สส.ปัจจุบัน) ยกก๊วนไปอยู่พรรคใหม่ดีกว่า แล้วปีกพรรคเพื่อไทยที่รู้สึกว่าร่อแร่ก็มาด้วย ภูมิใจไทยก็มาด้วย เผลอ ๆ จะใหญ่กว่าพรรคพลังประชารัฐ ตอนปี 2562 เพราะทุกฝ่ายไหลรวมกัน”

พรรคอันดับสองแข่งเดือด

“ดร.สติธร” ประเมินว่า หากมีการเลือกตั้ง พรรคประชาชนยังมีโอกาสชนะมากที่สุดอยู่ แต่จะไม่น่ากลัวเท่ากับก่อนหน้านี้ ก่อนหน้านี้เคยคิดว่าถ้าเลือกกันจริง จะได้ สส. 200 บวกลบ แต่ถ้าเลือกตั้งในสถานการณ์จริง ณ ตอนนี้ โมเมนตัมเปลี่ยน อาจกลับมาได้เท่าเดิม 150 บวกลบ

“แม้ว่าจริง ๆ กระแสดีขึ้น แต่แคนดิเดตอ่อนลง และตอนหลัง ๆ เริ่มไม่ค่อยได้เครดิต มีโอกาสเสียงสะวิงกลับฝ่ายอนุรักษนิยมเพิ่ม พรรคส้มก็น่าจะยืนอยู่ที่เดิม ทีนี้ประตูจะเปิดมหาศาล สำหรับพรรคอันดับสองไม่แน่ เพื่อไทย ภูมิใจไทย พรรคอนุรักษนิยมที่เกิดขึ้นใหม่ ลุ้นได้หมดว่าใครจะได้ขึ้นเป็นที่สอง”

“และอาจคิดไกล ถ้าพรรคอนุรักษนิยมใหม่สามารถระดมพลังได้ดี ๆ อาจไล่บี้กับส้ม ยังพอไหว แต่พรรคเพื่อไทยต้องยวบไปเหลือแค่ 60-70 เสียง พรรคภูมิใจไทยก็ไม่โตไปกว่านี้”

โอกาสของโอกาสใหม่

พรรคโอกาสใหม่จะโตได้ แคนดิเดตนายกฯ ต้องพีกจริง ทำให้แรงดูดมันแรง ดังนั้น ถ้าพรรคโอกาสใหม่ทำสำเร็จ ยุบเอาพรรคประชาธิปัตย์ รวมไทยสร้างชาติ เอาลุงป้อม (พรรคพลังประชารัฐ) บางส่วนมา ได้พรรคเพื่อไทยมาอีกก้อน อย่างแย่สุดน่าจะได้ 100 บวก ส่วนปาร์ตี้ลิสต์ถ้าเป็นพรรคแนวอนุรักษนิยม ก็จะได้เยอะหน่อย 20-25 เสียง รวมก็ประมาณ 125 เสียง

ส่วนพรรคกล้าธรรมโตสุดของมันก็คือ สส.จากพรรคเพื่อไทยเลือดไหลมาค่อนหนึ่ง วันนี้ สส.เขตของพรรคเพื่อไทยมีประมาณ 110 ที่นั่ง ถ้าไหลมาพรรคกล้าธรรม ประมาณ 80 เสียง บวกกับ สส.ที่มีอยู่แล้ว ประมาณ 40 เสียง ก็จะได้ 120 เสียง ถ้าใช้โมเดลพรรคเพื่อไทยเลือดไหล แต่ไม่ให้ไหลไปที่พรรคโอกาสใหม่ จบแค่พรรคกล้าธรรม ตัวเลขนี้อยู่บนสมมุติฐานที่พรรคภูมิใจไทยได้เสียงเท่าเดิม ตัวเลข สส.ก็จะไหลไปมาอยู่ที่ พรรคโอกาสใหม่ กับพรรคกล้าธรรม

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : สติธร : อนุรักษนิยมโกยความนิยม เปลี่ยนเกมเพื่อไทย เป็นนั่งร้านร่วมรัฐบาล

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.prachachat.net