ชัวร์ก่อนแชร์: วัคซีนไร้ประโยชน์ เพราะไข้หวัดใหญ่ยังระบาดทุกปี จริงหรือ?

31 สิงหาคม 2568
แปลและเรียบเรียงบทความ : อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

ข้อมูลน่าสงสัย :

มีข้อมูลเท็จเกี่ยวกับวัคซีนไข้หวัดใหญ่เผยแพร่ในต่างประเทศ โดยอ้างว่าวัคซีนไข้หวัดใหญ่ไม่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากมีการรณรงค์การฉีดให้กับประชาชนอย่างต่อเนื่องมาถึง 80 ปี แต่ก็ยังมีการระบาดของไวรัสไข้หวัดใหญ่ทุกปี ต่างจากวัคซีนโรคฝีดาษและโรคโปลิโอที่ยับยั้งการระบาดได้จริง

บทสรุป :

1.ไวรัสไข้หวัดใหญ่แตกต่างจากไวรัสโรคฝีดาษและไวรัสโรคโปลิโอเพราะมีการกลายพันธุ์ตลอดเวลา ทำให้ประสิทธิผลของวัคซีนลดลง
2.แต่วัคซีนไข้หวัดใหญ่ยังป้องกันการป่วยหนักและการเสียชีวิตได้อย่างดี

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

การเปรียบเทียบประสิทธิผลของวัคซีนไข้หวัดใหญ่กับวัคซีนโรคฝีดาษและวัคซีนโรคโปลิโอ เข้าข่ายการเปรียบเทียบด้วยเหตุผลวิบัติโดยอุดมคติเพ้อฝันหรือ Nirvana Fallacy เนื่องจากการผลิตวัคซีนไข้หวัดใหญ่มีอุปสรรคที่แตกต่างจากการผลิตวัคซีนโรคฝีดาษและวัคซีนโรคโปลิโอ

ไวรัสไข้หวัดใหญ่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

ข้อมูลจากศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (CDC) ระบุว่า วัคซีนไข้หวัดใหญ่ผลิตครั้งแรกในปี 1942 และได้รับอนุญาตให้ฉีดกับพลเรือนชาวอเมริกันในปี 1945 หรือ 80 ปีที่แล้ว

แต่ในปี 1947 วงการแพทย์เริ่มพบว่าประสิทธิผลของวัคซีนไข้หวัดใหญ่ลดลง เนื่องจากเกิดการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของไวรัสไข้หวัดใหญ่

การเปลี่ยนแปลงเกิดจากการกลายพันธุ์ของไวรัส (Mutation) และการแลกเปลี่ยนชิ้นส่วนของสารพันธุกรรม (Genetic Reassortment) เมื่อไวรัส 2 สายพันธุ์ติดเชื้อในเซลล์เดียวกัน เกิดเป็นไวรัสสายพันธุ์ลูกผสม นำไปสู่การระบาดของเชื้อไวรัสในวงกว้าง

ไวรัสไข้หวัดใหญ่สามารถติดข้ามจากสัตว์สู่คนได้ง่าย

ขณะที่ไวรัสโรคฝีดาษและไวรัสโรคโปลิโอมักไม่ติดจากสัตว์สู่คน ทำให้การกำจัดไวรัสเน้นที่การระบาดในมนุษย์เป็นหลัก ต่างจากไวรัสไข้หวัดใหญ่ที่สามารถกลายพันธุ์จากไวรัสที่ติดในสัตว์ปีก (H5N1) และสุกร (H1N1) มาติดยังมนุษย์ได้ง่าย (Zoonotic Infection) ทำให้การกำจัดการระบาดของไวรัสไข้หวัดใหญ่ทำได้ยากกว่า

ธรรมชาติของไวรัสไข้หวัดใหญ่ทำให้การกำจัดการแพร่ระบาดอย่างสมบูรณ์เช่นกรณีของโรคฝีดาษและโรคโปลิโอแทบเป็นไปไม่ได้ แต่หน้าที่หลักของวัคซีนไข้หวัดใหญ่ในการป้องกันการป่วยหนักและเสียชีวิตจากไวรัสยังทำให้วัคซีนมีความสำคัญ

ในแต่ละปีมีการประเมินว่า ผู้เสียชีวิตจากไข้หวัดใหญ่ทั่วโลกอยู่ที่ประมาณ 290,000 ถึง 650,000 ราย ซึ่งการสูญเสียเหล่านี้สามารถลดลงได้จากการรณรงค์ฉีดวัคซีนให้กับกลุ่มเสี่ยงต่อไวรัสไข้หวัดใหญ่

ข้อมูลของ CDC ระบุว่า ช่วงฤดูกาลแพร่ระบาดของไวรัสไข้หวัดใหญ่ระหว่างปี 2017-2018 วัคซีนป้องกันการเสียชีวิตได้ 5,700 ครั้ง ป้องกันการรักษาตัวในโรงพยาบาลได้ 91,000 ครั้ง ป้องกันการมาหาหมอได้ 3.2 ล้านครั้ง และป้องกันการป่วยจากโรคไข้หวัดใหญ่ได้ 6.2 ล้านครั้ง

ข้อมูลอ้างอิง :

https://healthfeedback.org/claimreview/flu-vaccine-reduces-risk-flu-related-illness-hospitalization-even-though-hasnt-eradicated-flu/
https://www.usatoday.com/story/news/factcheck/2020/08/16/fact-check-flu-vaccine-hasnt-eradicated-virus-but-has-reduced-burden/3319252001/