'เช็กก่อนใช้' รถ NGV ปลอดภัยจริงไหม?

'เช็กก่อนใช้' รถ NGV ปลอดภัยจริงไหม?

จากเหตุการณ์รถบัสทัศนศึกษาของโรงเรียนในจังหวัดอุทัยธานีเกิดไฟไหม้บนถนนวิภาวดีรังสิตขาเข้า เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2567 นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่เกิดอุบัติเหตุร้ายแรงกับรถโดยสารสาธารณะ แต่ได้กระตุ้นให้เกิดคำถามสำคัญเกี่ยวกับมาตรฐานความปลอดภัยของรถบัสและระบบจัดการเหตุฉุกเฉินสำหรับการทัศนศึกษาของนักเรียน

"การตรวจสภาพรถยนต์" นอกจากจะเป็นการรับรองว่ารถมีสภาพที่พร้อมใช้งาน เพื่อให้มีสภาพพร้อมพาไปยังจุดหมายปลายทางอย่างปลอดภัยแล้ว ยังช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุ แล้วยังยืดอายุการใช้งานของรถยนต์ด้วย ดังนั้น ผู้ขับขี่ควรตรวจเช็กเป็นประจำตามมาตรฐานที่คู่มือรถกำหนดไว้ หรือทุกครั้งเมื่อต้องเดินทางไกล

ในยุคที่ราคาพลังงานทั่วโลกมีความผันผวนอย่างต่อเนื่อง กระแสความตื่นตัวของผู้บริโภคที่หันมาใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ผู้ใช้รถจึงมีทางเลือกที่หลากหลาย ที่ต้องพิจารณาให้ครอบคลุมถึงประเภทของพลังงานที่ใช้ รวมไปถึงความง่ายหรือซับซ้อนในการดูแลรักษา ซึ่งล้วนส่งผลโดยตรงต่อความปลอดภัยในการใช้งานและต้นทุนการดูแลรักษาในระยะยาว

NGV พลังงานทางเลือก
สำหรับหนึ่งในพลังงานทางเลือกที่ถูกพูดถึงในแง่ความคุ้มค่า ซึ่งเป็นพลังงานทางเลือกที่ทั้งสะอาด ประหยัด และลดมลภาวะทางอากาศ นั่นก็คือ รถ NGV (Natural Gas for Vehicles)

ซึ่งหัวใจสำคัญของก๊าซ NGV คือ ก๊าซมีเทน (Methane) ซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักในก๊าซธรรมชาติ มีคุณสมบัติที่น่าสนใจหลายประการ นอกจากเป็นพลังงานที่ให้ค่าความร้อนสูง ทำให้สามารถขับเคลื่อนรถยนต์ได้อย่างมีประสิทธิภาพไม่แพ้น้ำมัน เมื่อเผาไหม้แล้วยังปล่อยก๊าซเรือนกระจกน้อยกว่าเชื้อเพลิงฟอสซิลทั่วไป ลดการปล่อยคาร์บอนมอนอกไซด์ (CO), ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO₂) และฝุ่นละออง PM ได้อย่างชัดเจน

นอกจากนั้น ก๊าซมีเทนยังเป็นก๊าซที่เบากว่าอากาศ เมื่อเกิดการรั่วไหลก็จะลอยขึ้นสู่อากาศและกระจายตัวเร็ว จึงช่วยลดโอกาสเกิดการสะสมจนจุดติดไฟได้

แต่เนื่องจากมีความเบามาก และไม่สามารถแปรสถานะให้กลายเป็นของเหลวที่อุณหภูมิห้องได้เหมือน LPG การอัดแรงดันสูงจึงเป็นวิธีในการกักเก็บก๊าซมีเทนไว้ในถังให้มีปริมาณที่เหมาะสมต่อการขับขี่

ก๊าซ NGV ในแต่ละครั้งจึงต้องใช้แรงดันสูงถึง 200-250 บาร์ เพื่อให้สามารถบรรจุในถังก๊าซให้ได้ปริมาณมากเพียงพอต่อการใช้งาน ดังนั้น ปัจจัยด้านความปลอดภัยจึงควรเป็นปัจจัยหลักที่นำมาพิจารณาหากเลือกใช้รถ NGV

ทั้งนี้ แรงดัน 200 บาร์ หรือ 3,000 ปอนด์/ตารางนิ้ว หลายคนอาจยังนึกไม่ออกว่าสูงแค่ไหน? ให้ลองนึกตามว่าค่าแรงดันบรรยากาศปกติ (ที่เราอยู่ทุกวัน) = 1 บาร์ แรงดันของก๊าซ LPG อยู่ที่ประมาณ 5-7 บาร์ ดังนั้น ถัง NGV จึงต้องมีความแข็งแรงสูงมากเพื่อให้รองรับแรงดันที่สูงกว่า 200 เท่าของความดันบรรยากาศได้ จึงต้องผลิตจากเหล็กไร้ตะเข็บหรือวัสดุคอมโพสิตพิเศษ และต้องผ่านมาตรฐานความปลอดภัยหลายขั้นตอนเพื่อความปลอดภัย

นอกจากถังก๊าซแรงดันสูง ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของระบบ NGV แล้ว อุปกรณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องต้องมีคุณสมบัติที่ทนต่อแรงดัน ผ่านมาตรฐานเฉพาะด้าน และติดตั้งกับผู้ติดตั้งที่ได้รับการรับรองจากกรมการขนส่งทางบก ไม่ดัดแปลงระบบ NGV เอง ไม่ใช้อุปกรณ์ที่ไม่มีมาตรฐาน หมดอายุ หรือเสื่อมสภาพ และสิ่งที่ละเลยไม่ได้คือการตรวจสภาพอุปกรณ์ NGV โดยผู้เชี่ยวชาญที่ได้รับการรับรองจากกรมการขนส่งทางบกเป็นประจำทุกปี เนื่องจาก เช่น

1.ถังก๊าซมีอายุใช้งานเฉลี่ยประมาณ 15-20 ปี หากหมดอายุแล้วยังใช้งานต่ออาจเกิดการแตกร้าวภายในที่ไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า และเป็นอันตรายเมื่อได้รับแรงดันสูง
2.วาล์วและท่อหากรั่วเพียงเล็กน้อย อาจสร้างความเสียหายที่รุนแรงได้

ดังนั้น เมื่ออุปกรณ์ NGV มีอายุการใช้งานจำกัด และเสื่อมสภาพได้ตามเวลา โดยเฉพาะอย่างยิ่งรถที่มีการใช้งานหนัก อุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับระบบ NGV ต้องรับภาระต่อเนื่อง ก็จะมีโอกาสเสื่อมสภาพเร็วกว่าการใช้งานตามปกติ จึงควรนำรถเข้าตรวจสภาพตามรอบระยะเวลาที่กฎหมายกำหนด

นอกจากนั้น ผู้ขับขี่รถ NGV ควรหมั่นตรวจสอบสภาพถังและอุปกรณ์ด้วยตัวเองอย่างสม่ำเสมอ ด้วยการตรวจสอบด้วยก่อนใช้งาน ทั้งตรวจดูวันหมดอายุการใช้งานและสภาพภายนอกถัง NGV ว่ามีรอยบุบ รอยรั่ว หรือขึ้นสนิมหรือไม่ ตรวจวาล์วและท่อ หารอยรั่ว รอยร้าว กรอบ แตก และดูความยืดหยุ่นของท่อว่าอยู่ในสภาพที่ดีหรือไม่ เป็นต้น

ทั้งนี้ หากพบสิ่งผิดปกติ ผู้ใช้รถ NGV ไม่ควรละเลยหรือชะล่าใจเพราะความปลอดภัยของตนเองและผู้ร่วมทาง เป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม และหากไม่มั่นใจในสภาพอุปกรณ์ ควรนำรถเข้าตรวจสอบที่ศูนย์ตรวจสภาพ รถ NGV ที่ได้รับการรับรองจากกรมการขนส่งทางบก เพื่อให้มั่นใจว่ารถของตนเองปลอดภัย พร้อมใช้งานในทุกการเดินทาง

การเลือกใช้พลังงานทางเลือกอย่าง ก๊าซ NGV ไม่เพียงแต่ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายและลดมลภาวะ แต่ยังสะท้อนถึงความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อมอีกด้วย เพียงแค่ใส่ใจเรื่องความปลอดภัยและการดูแลรักษาอย่างถูกวิธี รถ NGV จะเป็นเพื่อนร่วมทางที่ปลอดภัยในทุกการเดินทางของคุณและเพื่อนร่วมทาง