ฟิลิปปินส์ สั่งระงับนำเข้า ‘ข้าว’ ผู้ส่งออกข้าวไทย ได้รับผลกระทบแค่ไหน?
เฟอร์ดินานด์ มาร์กอส จูเนียร์ ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ สั่งระงับการนำเข้าข้าวทุกชนิดเป็นเวลา 60 วัน มีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 กันยายน ตามคำแนะนำของกระทรวงเกษตรฟิลิปปินส์ เพื่อปกป้องเกษตรกรในประเทศ ขณะที่ การส่งออกข้าวจากไทยไปฟิลิปปินส์ ในช่วงครึ่งแรกของปีนี้ (มกราคม – มิถุนายน) อยู่ที่ 61 ล้านดอลลาร์ ลดลง 62.39% YoY
ทั้งนี้ ฟิลิปปินส์ถือเป็นผู้นำเข้าข้าวรายใหญ่อันดับต้นๆ ของโลก โดยในปี 2024 ยอดการนำเข้าข้าว ฟิลิปปินส์ เพิ่มขึ้นเกือบ 30% แตะ 4.68 ล้านเมตริกตัน เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า โดยข้าวที่ฟิลิปปินส์นำเข้าส่วนใหญ่มาจากเวียดนาม
คำสั่งระงับการนำเข้าข้าวครั้งนี้มีขึ้น หลังจากราคาข้าวในฟิลิปปินส์ลดลงอย่างมาก โดยข้อมูลของรัฐบาลแสดงให้เห็นว่าราคาข้าวในเดือนกรกฎาคมลดลงมากถึง 15.9% เมื่อเทียบกับปีที่แล้ว โดยส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการลดภาษีนำเข้า
รัฐมนตรีกระทรวงเกษตรฟิลิปปินส์กล่าวในแถลงการณ์ว่า “นี่คือการสร้างสมดุลที่ละเอียดอ่อนระหว่างหน้าที่ในการปกป้องเกษตรกรผู้ปลูกข้าว หลังราคาผลผลิตต่ำกว่าความเป็นจริง และเป็นการทำให้แน่ใจว่า ผู้บริโภคสามารถเข้าถึงข้าวราคาไม่แพงได้”
โรเบิร์ต แดน โรเซส นักเศรษฐศาสตร์จาก SM Investments Corp. มองว่ามาตรการนี้จะช่วยปกป้องเกษตรกรในท้องถิ่นจากราคาที่ลดลงได้
ทั้งนี้ ภาคเกษตรกรรมคิดเป็น 10% ของ GDP ฟิลิปปินส์ และมีแรงงานชาวฟิลิปปินส์ถึง 1 ใน 4 ทำงานอยู่ในภาคส่วนนี้
โดยโรเซสยังมองว่า ราคาข้าวในตลาดโลกไม่น่าได้รับผลกระทบจากการเคลื่อนไหวของฟิลิปปินส์ เนื่องจากปัจจัยที่ใหญ่กว่าอย่างเช่น การห้ามส่งออกข้าวของอินเดีย และการเก็บเกี่ยวในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ยังคงเป็นตัวขับเคลื่อนตลาดโลก
อย่างไรก็ตาม ไมเคิล ริกาฟอร์ หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์จาก Rizal Commercial Banking มองว่า การระงับการนำเข้าข้าวจะทำให้ราคาข้าวในตลาดโลกลดลง
ราอูล มอนเตมายอร์ ผู้อำนวยการระดับชาติของ Federation of Free Farmers ซึ่งเป็นกลุ่มสหกรณ์ของเกษตรกรชาวฟิลิปปินส์ในพื้นที่ชนบท ให้สัมภาษณ์กับ Nikkei โดยระบุว่า “ผู้นำเข้าอาจจะเร่งการนำเข้าสินค้ามาก่อนเดือนกันยายน”
พร้อมทั้งมองว่า “มาตรการนี้ควรจะมาพร้อมกับการเพิ่มภาษีนำเข้าเพื่อระบายอุปทานส่วนเกินและป้องกันการนำเข้าที่มากเกินไป”
มอนเตมายอร์ยังตั้งข้อสังเกตว่า มาตรการนี้อาจถูกตั้งคำถามโดยประเทศผู้ส่งออกและผู้นำเข้าท้องถิ่นได้ เพราะแม้จะเป็นเรื่องถูกกฎหมาย “ก็อาจถูกมองว่าเป็นการละเมิดกฎขององค์การการค้าโลก”
ครั้งนี้ ฟิลิปปินส์ไม่ได้เพิ่มภาษีนำเข้าข้าว แม้ก่อนหน้านี้ กระทรวงเกษตรเคยเสนอให้เพิ่มภาษีนำเข้าข้าวจาก 15% เป็น 25% หลังจากที่ฟิลิปปินส์ลดภาษีในเดือนกรกฎาคม 2024 เพื่อช่วยพยุงราคาสำหรับผู้บริโภค
สาเหตุที่ฟิลิปปินส์เป็นประเทศผู้นำเข้าข้าว ส่วนหนึ่งมาจากความผิดพลาดในการดำเนินนโยบายหลายอย่าง เช่น การผลิตที่ซบเซาและช่องว่างในการสนับสนุนเกษตรกรในท้องถิ่น ทำให้ประเทศต้องพึ่งพาประเทศอื่นเพื่ออุปทานที่เพียงพอ นอกจากนี้ เมื่อเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติในฟิลิปปินส์ นาข้าวจะได้รับความเสียหายอย่างหนัก ส่งผลให้ราคาข้าวสูงขึ้นในที่สุด
ไทยส่งออกข้าวไปฟิลิปปินส์มากแค่ไหน?
ตามข้อมูลกระทรวงพาณิชย์พบว่า ในปี 2567 ไทยส่งออกข้าวให้ฟิลิปปินส์ คิดเป็นมูลค่า 333 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพิ่มขึ้น 58.69% จากมูลค่าในปี 2566 ซึ่งอยู่ที่ 210,454,575.47 ดอลลาร์
อย่างไรก็ตาม ในช่วงครึ่งแรกของปี 2568 นี้ (มกราคม – มิถุนายน) การส่งออกข้าวจากไทยไปฟิลิปปินส์อยู่ที่ 61 ล้านดอลลาร์ ลดลง 62.39% YoY
ภาพ:Adam Constanza / Shutterstock
อ้างอิง: