“สหรัฐ” ฝังอุปกรณ์ติดตามในชิป AI-เซิร์ฟเวอร์ เสี่ยงส่งออกผิดกฎหมายไปจีน

อัพเดต 7 ชั่วโมงที่ผ่านมา • เผยแพร่ 14 ชั่วโมงที่ผ่านมา

สหรัฐ ใช้มาตรการลับฝังอุปกรณ์ติดตามในบางตู้สินค้าชิปขั้นสูงและเซิร์ฟเวอร์ เพื่อสกัดการลักลอบส่งออกไปจีน ท่ามกลางข้อจำกัดการค้าด้านเทคโนโลยี

วันที่ 13 สิงหาคม 2568 เวลา 06.00 น. สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานว่า แหล่งข่าวสองรายที่มีข้อมูลตรงเปิดเผยต่อรอยเตอร์ว่า เจ้าหน้าที่สหรัฐได้แอบติดตั้งอุปกรณ์ติดตามพิกัดในบางการขนส่งชิปขั้นสูงที่ถูกมองว่ามีความเสี่ยงสูงต่อการถูกลักลอบส่งออกอย่างผิดกฎหมายไปยังจีน ซึ่งเป็นยุทธวิธีด้านการบังคับใช้กฎหมายที่ไม่เคยมีการเปิดเผยมาก่อน มาตรการนี้มีเป้าหมายเพื่อตรวจจับการส่งชิป AI ไปยังปลายทางที่อยู่ภายใต้ข้อจำกัดการส่งออกของสหรัฐ และใช้เฉพาะกับการขนส่งที่อยู่ระหว่างการสืบสวนเท่านั้น

แหล่งข่าวระบุว่า การดำเนินการนี้สะท้อนให้เห็นถึงความพยายามอย่างยิ่งของสหรัฐ ในการบังคับใช้ข้อจำกัดการส่งออกชิปไปยังจีน แม้ว่ารัฐบาลภายใต้ประธานาธิบดีทรัมป์จะพยายามผ่อนคลายข้อจำกัดบางประการต่อการเข้าถึงเซมิคอนดักเตอร์ขั้นสูงจากสหรัฐของจีน อุปกรณ์ติดตามสามารถช่วยสร้างหลักฐานเอาผิดบุคคลหรือบริษัทที่ได้กำไรจากการละเมิดกฎควบคุมการส่งออกของสหรัฐ

อุปกรณ์ติดตามพิกัดเป็นเครื่องมือสืบสวนที่หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายสหรัฐใช้มานานหลายสิบปี เพื่อเฝ้าติดตามสินค้าที่อยู่ภายใต้ข้อจำกัดการส่งออก เช่น ชิ้นส่วนเครื่องบิน และในช่วงไม่กี่ปีมานี้ก็ถูกนำมาใช้ต่อต้านการลักลอบส่งออกเซมิคอนดักเตอร์เช่นกัน

บุคคลอีก 5 รายที่เกี่ยวข้องในซัพพลายเชนของเซิร์ฟเวอร์ AI ระบุว่าพวกเขาทราบถึงการใช้อุปกรณ์ติดตามในเซิร์ฟเวอร์ที่ส่งออกจากผู้ผลิตอย่าง Dell และ Super Micro ซึ่งภายในมีชิปจาก Nvidia และ AMD โดยมักจะซ่อนอุปกรณ์ในบรรจุภัณฑ์ของเซิร์ฟเวอร์ พวกเขาไม่ทราบว่าใครเป็นผู้ติดตั้งและติดตั้งในช่วงใดของการขนส่ง

รอยเตอร์ไม่สามารถยืนยันได้ว่ามีการใช้อุปกรณ์ติดตามบ่อยเพียงใด หรือเริ่มใช้ตั้งแต่เมื่อใด แต่สหรัฐเริ่มจำกัดการขายชิปขั้นสูงจาก Nvidia, AMD และผู้ผลิตรายอื่นให้กับจีนตั้งแต่ปี 2565 ในหนึ่งกรณีเมื่อปี 2567 แหล่งข่าว 2 รายระบุว่ามีการขนส่งเซิร์ฟเวอร์ Dell พร้อมชิป Nvidia ที่มีทั้งอุปกรณ์ติดตามขนาดใหญ่ติดอยู่บนกล่องขนส่ง และอุปกรณ์ขนาดเล็กที่ซ่อนอยู่ในบรรจุภัณฑ์ รวมถึงซ่อนภายในตัวเซิร์ฟเวอร์เอง

อีกแหล่งข่าวหนึ่งกล่าวว่าเคยเห็นภาพและวิดีโอของอุปกรณ์ติดตามที่ถูกถอดออกจากเซิร์ฟเวอร์ Dell และ Super Micro โดยนักรีเซลล์ชิป อุปกรณ์ติดตามขนาดใหญ่บางชิ้นมีขนาดใกล้เคียงกับสมาร์ทโฟน

ตามแหล่งข่าว หน่วยงานที่มักเกี่ยวข้องคือ สำนักงานอุตสาหกรรมและความมั่นคง (BIS) ของกระทรวงพาณิชย์สหรัฐ และอาจมี Homeland Security Investigations (HSI) และ FBI ร่วมด้วย HSI และ FBI ปฏิเสธให้ความเห็น ส่วนกระทรวงพาณิชย์ไม่ตอบคำถาม ขณะที่กระทรวงการต่างประเทศจีนยังไม่มีความเห็นในทันที

Super Micro ระบุว่าไม่เปิดเผยมาตรการและนโยบายด้านความปลอดภัยของบริษัท และไม่ให้ความเห็นต่อการติดตามโดยรัฐบาลสหรัฐ ส่วน Dell ระบุว่า “ไม่ทราบว่ามีโครงการของรัฐบาลสหรัฐ เพื่อติดตั้งอุปกรณ์ติดตามในสินค้าของบริษัท”

ข้อจำกัดด้านชิป

สหรัฐ ซึ่งครองห่วงโซ่อุปทานชิป AI ทั่วโลก พยายามจำกัดการส่งออกชิปและเทคโนโลยีอื่น ๆ ไปยังจีนในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เพื่อชะลอการพัฒนากองทัพของจีน และยังจำกัดการขายชิปให้รัสเซียเพื่อบั่นทอนความพยายามทำสงครามกับยูเครน ทำเนียบขาวและสภาคองเกรสได้เสนอให้บริษัทชิปสหรัฐ ต้องติดตั้งระบบตรวจยืนยันพิกัดในตัวชิปเพื่อป้องกันการลักลอบส่งออกไปยังประเทศที่ถูกจำกัด

จีนประณามข้อจำกัดนี้ว่าเป็นความพยายามสกัดกั้นการเติบโตของประเทศ และวิจารณ์ข้อเสนอเรื่องการติดตามพิกัด เมื่อเดือนที่แล้ว หน่วยงานไซเบอร์สเปซของจีนได้เรียก Nvidia เข้าพบเพื่อแสดงความกังวลว่าชิปของบริษัทอาจมีช่องโหว่ให้เข้าถึงหรือควบคุมจากระยะไกล ซึ่ง Nvidia ปฏิเสธอย่างแข็งขัน

ในเดือนมกราคม รอยเตอร์รายงานว่าสหรัฐพบขบวนการลักลอบขนชิป AI ไปยังจีนผ่านมาเลเซีย สิงคโปร์ และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ แต่ไม่ชัดเจนว่ามีการใช้อุปกรณ์ติดตามหรือไม่

การใช้อุปกรณ์ติดตามโดยเจ้าหน้าที่สหรัฐมีมานานแล้ว เช่น ในปี 1985 ศาลสหรัฐระบุในคำตัดสินว่าหน่วยศุลกากรได้ติดตั้งอุปกรณ์ติดตามในอุปกรณ์ของ Hughes Aircraft ที่อยู่ภายใต้ข้อจำกัดการส่งออก ขณะอยู่ที่สนามบินฮิวสตัน หลังได้รับหมายค้น

บางครั้ง เจ้าหน้าที่ติดตั้งอุปกรณ์หลังจากได้รับอนุมัติทางปกครอง หรือขอให้ผู้พิพากษาออกหมายอนุญาต ซึ่งทำให้สามารถใช้ข้อมูลเป็นหลักฐานในคดีอาญาได้ง่ายขึ้น บริษัทอาจได้รับแจ้งหากไม่ได้เป็นผู้ต้องสงสัยและยินยอมให้ติดตั้ง แต่ในบางกรณีอุปกรณ์ก็ถูกติดตั้งโดยไม่แจ้งให้ทราบ

ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการลักลอบขนชิปและเซิร์ฟเวอร์ไปจีนทราบดีถึงความเสี่ยงนี้ นักรีเซลล์ชิป 2 รายในจีนยอมรับว่ามักตรวจสอบการขนส่งที่เบี่ยงเส้นทางจากเดิมอย่างละเอียดเพื่อค้นหาอุปกรณ์ติดตาม

ในคำให้การต่อกระทรวงยุติธรรมสหรัฐเกี่ยวกับการจับกุมชาวจีน 2 คน ที่ถูกกล่าวหาว่าส่งชิป AI มูลค่าหลายสิบล้านดอลลาร์ไปยังจีนโดยผิดกฎหมาย มีการบรรยายว่าผู้สมรู้ร่วมคิดรายหนึ่งได้สั่งให้ตรวจสอบเซิร์ฟเวอร์ Quanta H200 ที่มีชิป Nvidia เพื่อหาอุปกรณ์ติดตาม โดยในข้อความภาษาอังกฤษที่ส่งถึงผู้ต้องหาชื่อหยาง สือเว่ย ระบุว่า