'พี่กุ้ง ไม่ยุ่งการเมือง' แม่ทัพภาค2 เยือนมธ. แชร์แนวคิดจัดการชายแดน

“พี่ไม่เล่นการเมืองแน่นอน สัจจะลูกผู้ชาย… จะอยู่เป็นกลาง อยู่ดูความถูกต้องของประเทศ” เป็นหนึ่งในวรรคทองของ พลโทบุญสิน พาดกลาง ที่วันนี้ถอดตำแหน่งท่านแม่ทัพภาคที่ 2 ไว้ชั่วคราว สร้างบรรยากาศเป็นกันเอง เรียกแทนตัวว่า “พี่กุ้ง” ในโอกาสมาบรรยายให้น้อง ๆ นักศึกษาคณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในหัวข้อ “วิสัยทัศน์ หลักธรรมะ การวางยุทธศาสตร์ป้องกันชายแดน” พร้อมเปิดโอกาสให้คณาจารย์และนักศึกษาถามคำถามคาใจ เพื่อเปิดมุมมองของผู้บัญชาการที่ต้องจัดการแนวชายแดนในภาวะวิกฤต

“พี่กุ้งบอกว่าไม่ยุ่งการเมืองใช่ไหมครับ แล้วคิดอย่างไรกับทหารที่มายุ่งการเมือง” คำถามจากนักศึกษาเรียกเสียงฮือฮาจากเพื่อน ๆ คนรุ่นใหม่และสื่อมวลชน แต่อาจเป็นคำถามแทนใจคนไทยจำนวนไม่น้อย พลโทบุญสินไม่เลี่ยงคำถาม และตอบอย่างหนักแน่นว่า “ทหารไม่ยุ่งการเมืองคือความสง่างาม และทหารที่แต่งเครื่องแบบต้องไม่ยุ่งการเมือง ยุ่งเมื่อไร คุณเป็นลูกน้องการเมือง ไม่เช่นนั้น ถ้าทหารมีบทบาททางการเมือง ประชาชนจะหันไปพึ่งใคร?”

ยิ่งไปกว่านั้น ยังเผยว่า ในไม่อีกกี่เดือนข้างหน้าที่ตนใกล้ครบวาระเกษียณอายุราชการ จริง ๆ แล้วก็มีนักการเมือง-พรรคการเมืองหลายเจ้าเข้ามาทาบทาม ชวนเล่นการเมืองหลังพ้นตำแหน่ง แต่ตนมองว่าอยากใช้ช่วงเวลาเกษียณอายุอย่างสงบมากกว่า อยากบวชและศึกษาธรรมะ และการไม่เข้าไปเล่นการเมืองก็เป็นการรักษาศักดิ์ศรีของตน

นี่คือหนึ่งในประเด็นถาม-ตอบ ที่เกิดขึ้นบนเวทีบรรยายในวันนี้ ด้าน รศ.ดร.ดำรงค์ อดุลยฤทธิกุล รองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวว่า การบรรยายพิเศษในหัวข้อดังกล่าว เป็นความตั้งใจของคณาจารย์หลักสูตรอาณาบริเวณศึกษา ที่ต้องการให้นักศึกษาได้เรียนรู้เกี่ยวกับแนวทางการจัดการชายแดนในภาวะวิกฤต จากเหตุปะทะช่องบก ในพื้นที่พิพาทไทย-กัมพูชา จากผู้ที่ปฏิบัติหน้าที่จริงของทหารแนวหน้า และยังเป็นหัวข้อที่มีความสำคัญต่อการดำรงไว้ซึ่งอธิปไตยของชาติ ขณะเดียวกันก็ยังเชื่อมโยงถึงความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้านด้วย Spotlight ได้สรุปประเด็นถาม-ตอบที่น่าสนใจ ดังนี้

• เติบโตแบบลูกอีสาน เข้าใจพื้นที่-เข้าใจลูกน้อง
  

ในการบรรยาย มีผู้เชี่ยวชาญด้านเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และความสัมพันธ์ชายแดนไทย-กัมพูชา อย่างรศ. ดร. ดุลยภาค ปรีชารัชช อาจารย์ประจำหลักสูตรอาณาบริเวณศึกษา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นผู้ดำเนินรายการ โดยชงคำถามเริ่มต้นเบา ๆ ให้พลโทบุญสินเล่าถึงการเป็นลูกอีสาน แต่คำตอบที่ได้ สะท้อนให้เห็นว่าผู้บัญชาการในพื้นที่ท่านนี้ มีความเข้าใจในพื้นที่ที่ตนดูแลเป็นอย่างดี ทั้งในด้านภูมิศาสตร์และวิถีชีวิตความเป็นอยู่ในภาคตะวันออกของไทย

ที่สำคัญยังเข้าใจหัวอกลูกน้องทหารแนวหน้าเป็นอย่างดี เพราะตนเติบโตขึ้นมาเป็นลูกนายตำรวจ อย่างสิบตำรวจเอกอิน พาดกลาง และคุณแม่ที่แม่บ้านตำรวจ ซึ่งครอบครัวไม่ได้มีเงินทองมากมายนัก ชีวิตวัยเด็กอาศัยคอยหาปลามาให้ที่บ้าน แต่ก็ทำให้โตมาอย่างมีภูมิต้านทานและเข้าใจถึงความเดือดร้อนของทหารชายแดนที่ได้รับผลกระทบจากเหตุปะทะกับกัมพูชา

เมื่อพูดถึงตัวเลขทหารบาดเจ็บ 166 นาย และเสียชีวิตทั้งหมด 18 ราย ทำให้พล.ท. บุญสินถึงกับกลั้นน้ำตาไว้ไม่อยู่ เพราะในฐานะแม่ทัพภาคที่ 2 มีหน้าที่ในการเยี่ยมทหารบาดเจ็บทุกนาย และต้องพูดคุยกับครอบครัวของพลทหารที่ยืนอยู่หัวเตียง สิ่งที่ทำให้ตนรู้สึกเคารพในตัวทหารทุกนายคือความเสียสละในชีวิตและร่างกาย แม้บางคนจะต้องกลายเป็นคนพิการ กลับมีคำพูดที่ว่า “ไม่เป็นไรครับ ผมแค่อยากได้แผ่นดินของเรากลับคืนมา”

• เทียบชายแดนเพื่อนบ้าน ทำไมไทย-ลาวไร้ปัญหา

รศ. ดร. ดุลยภาค ตั้งข้อสังเกตว่า ในพื้นที่ที่แม่ทัพภาคที่ 2 ต้องดูแลนั้น มีส่วนของชายแดนที่ติดกับทั้งประเทศลาวและประเทศกัมพูชา จึงอยากให้เปรียบเทียบว่าความแตกต่างในการจัดการแนวชายแดนระหว่างสองประเทศเพื่อนบ้านนี้คืออะไร มีปัจจัยอะไรบ้างที่ทำให้เกิดปัญหากับกัมพูชา ในขณะที่ชายแดนใกล้เคียงกับลาวสามารถรักษาความสงบและอยู่ร่วมกันอย่างสันติ

พล. ท. บุญสินมองว่า ปัญหาชายแดนที่เกิดขึ้นมีปัจจัยสำคัญอยู่ 2 ประการ ก็คือปัญหาที่เกิดจากภูมิประเทศและปัญหาที่เกิดจาก “คน” ในประเทศนั้น ๆ สำหรับเพื่อนบ้านอย่างประเทศลาว ตนยอมรับว่า เขตแดนระหว่างไทยกับลาวมีความยาวรวมประมาณ 1,810 กิโลเมตร ส่วนใหญ่มีแม่น้ำโขงเป็น “ร่องน้ำลึก” ประมาณ 1,108 กิโลเมตร ซึ่งเป็นไปตามข้อกำหนดเส้นแบ่งเขตแดนตามอนุสัญญาที่ลงนามระหว่างสยามกับฝรั่งเศส และหากมีเกาะดอนตามลำน้ำโขงที่เกิดขึ้นจากธรรมชาติ ก็จะยึดว่าเกาะดอนนั้นอยู่ในประเทศไหนมากกว่า ก็จะกลายเป็นดินแดนของประเทศนั้น

นอกจากภูมิประเทศที่มีร่องน้ำลึกกั้นชัดเจน จะทำให้ลดปัญหาพื้นที่ทับซ้อนและการประชิดล้ำเขตแดนไปได้แล้ว สิ่งสำคัญกว่านั้นคือเรื่องของ “คน” ที่ให้ความเคารพซึ่งกันและกัน ทหารชายแดนไทย-ลาว มีการพูดคุยกันอย่างใกล้ชิดเพื่อจัดการชายแดนร่วมกัน มีการร่วมมื้ออาหารท้องถิ่นกันอย่างเรียบง่าย เป็นกันเอง ติดต่อกันด้วยภาษาที่เข้าใจกันง่ายระหว่างแม่ทัพทั้งสองประเทศ จึงสร้างผลดีให้เกิดการปะทะกันน้อยหรือแทบไม่มีความขัดแย้ง

อย่างไรก็ตาม ชายแดนระหว่างไทย-กัมพูชามีเชื่อว่ามีปัญหาที่มาจาก “คน” มากกว่า โดยเฉพาะผู้นำและรัฐบาลกัมพูชา ที่ไม่เคารพในดินแดนอธิปไตยของไทย ไม่ใช้แผนที่เดิมที่เคยใช้ร่วมกันไว้ อีกทั้งยังมีคำสั่งให้ทหารเดินหน้าล้ำเขตแดนไทยมากว่า 150 เมตร บวกกับภูมิประเทศที่เป็นที่ราบ พื้นดิน ป่าเขาที่ไม่มีร่องน้ำลึกแบบลาว จึงทำให้การรุกล้ำเกิดขึ้นได้ง่ายกว่า ทั้งนี้ ในฝั่งของกองทัพบกไทยจะยึดแผนที่ 1:50,000 และปกป้องอธิปไตยของไทยอย่างแข็งขัน ไม่ว่ากัมพูชาจะอ้างว่าตนเป็นเจ้าของปราสาทใด ๆ

• แนวทางแก้ปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชา ในมุม “พี่กุ้ง”

หนึ่งในคำถามน่าสนใจคือ การขอแนวทางแก้ไขปัญหาชายแดนของพลโทบุญสินว่า จะทำอย่างไรจึงจะแก้ปัญหาได้อย่างยั่งยืน และจบความบาดหมางระหว่างเพื่อนบ้านให้ได้ ทาง “พี่กุ้ง” ของน้อง ๆ ม. ธรรมศาสตร์กล่าวว่า มี 2 แนวทางที่คิดว่าจะช่วยคลี่คลายสถานการณ์ได้ คือ 1. ผู้นำต้องคุยกันรู้เรื่อง นายกรัฐมนตรีทั้ง 2 ประเทศต้องคุยกันให้รู้เรื่อง ไม่มีผลประโยชน์อยู่เบื้องหลัง และ 2. ไทยต้องยืนยันแผนที่ 1:50,000

ขณะที่ปัญหาความแค้นและความเกลียดชังในใจประชาชนที่มีต่อกัน สำหรับพี่กุ้งก็เป็นเรื่องง่ายมาก หากเราจบปัญหาข้อพิพาท เกิดการตกลงหยุดยิงที่ถาวร หลังจากนั้น ขอเพียงแค่ผู้นำกัมพูชาหยุดปลุกปั่นประชาชน แค่สื่อสารกับประชาชนว่า ต่อจากนี้เราจะไม่สู้รบกับสยาม จะอยู่ร่วมกันด้วยการเคารพและสันติภาพ เชื่อว่าประชาชนชาวกัมพูชาก็พร้อมที่จะทำตามคำสั่งของผู้นำ