ไทยจะเสียทหารอีกกี่ขา ในศึกกัมพูชา-“เด็กเลี้ยงแกะ”

เป็นครั้งที่ 5 ในรอบ 1 เดือนแล้ว ที่ทหารไทยเหยียบทุ่นระเบิด บริเวณใกล้ปราสาทตาเมือนธม ชายแดน จ.สุรินทร์ สะท้อนยุทธวิธีลอบกัดแบบกองโจร ที่ทหารกัมพูชาเชี่ยวชาญมาตั้งแต่สมัยศึกภายใน เขมร 4 ฝ่าย

จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่พื้นที่ตะเข็บชายแดนกัมพูชาติดประเทศไทย จะเต็มไปด้วยทุ่นระเบิดมหาศาล ปัจจุบันยังเก็บกู้ไม่หมด มิหนำซ้ำ ยังมีทุ่นระเบิดที่ลักลอบเข้ามาวางใหม่ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชนิด PMN 2 ทุ่นระเบิดทำในรัสเซีย ที่กัมพูชามีในสาระบบยุทโธปกรณ์

รัฐบาลและกองทัพไทยประณามการกระทำของกัมพูชาอีกครั้ง ต่อประธานอนุสัญญาออตตาวา เลขาธิการยูเอ็น และเรียกร้องให้องค์กรระหว่างประเทศ ทบทวนการให้ความช่วยเหลือกัมพูชาในการเก็บกู้ทุ่นระเบิด รวมทั้งต่อกัมพูชา พร้อมแสดงผิดหวังอย่างรุนแรงเพราะเคยผ่านเหตุการณ์การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์เป็นล้านคน มีการแสดงตนยึดมั่นในอนุสัญญาออตตาวา แต่กลับใช้ทุ่นระเบิดเพื่อสังหารมนุษย์ด้วยกันอย่างไร้มนุษยธรรม

แต่กัมพูชาจะรู้สึกสะดุ้งสะเทือนหรือไม่ เป็นอีกเรื่องหนึ่ง เพราะนอกจากข้ออ้างเดิม ทุกครั้งที่เกิดเหตุทหารไทยเหยียบทุ่นระเบิด ว่าเป็นเพราะลาดตระเวนออกนอกเส้นทางที่เห็นชอบร่วมกันในเอ็มโอยู 43 ยังอ้างฝ่ายกัมพูชาระดับนโยบาย คือกระทรวงกลาโหม ได้แสดงความจริงใจหลังมาตรการหยุดยิง แต่การละเมิดหยุดยิง เป็นการทำโดยพลการของหน่วยงาน หรือทหารกัมพูชาในพื้นที่

ด้วยคูเหลี่ยมเช่นนี้ของกัมพูชา จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ผู้นำทหารไทย ไม่ว่าจะอดีตรองแม่ทัพภาค 2 พล.ท.กนก เนตระคเวสนะ ที่พูดชัดว่า จะแก้ปัญหาไทย-กัมพูชา ต้องเจรจากับ 2 พ่อลูกตระกูลฮุน ที่เป็นผู้มีอำนาจตัวจริง เพราะข้างล่างทำตามคำสั่งข้างบน

สำทับด้วยการประชุม GBC ที่มาเลเซีย ข้อเสนอที่ฝ่ายไทยยื่นไป ต้องกลับไปถาม 2 คนที่พนมเปญ ว่าจะให้เดินหน้าหรือถอยหลัง จึงเป็นการสร้างภาพว่าพร้อมทำตาม แต่ความจริง ยังมุ่งหมายที่จะรุกล้ำประเทศไทย ทำให้เราเป็นฝ่ายตั้งรับอย่างเดียว

ไม่ต่างจากแม่ทัพภาค 2 พล.ท.บุญสิน พาดกลาง ที่ซัดตรง ๆ ว่า กัมพูชาแอบลอบวางทุ่นระเบิด เพื่อหวังยั่วยุไทย ถือว่าผิดเงื่อนไขข้อตกลงหยุดยิงชัดเจน แต่ไทยมีมาตรการตอบโต้ โดยรายงานให้รัฐบาลทราบตามขั้นตอนแล้ว การเจรจาก็เจรจาไป แต่เรามีสิทธิปกป้องคุ้มครองกำลังพลเช่นกัน

ถือเป็นจุดยืนที่ไม่เคยเปลี่ยนของ พล.ท.บุญสิน ต่อการปกป้องอธิปไตยและดินแดนของไทย จนเขากลายเป็นเป้าของทั้งบรรดาพ่อมดคุณไสยทั้งหลาย ที่พยายามทำพิธีสาปแช่งด้วยมนต์ดำเขมรสาระพัด และกองทัพของกัมพูชา ที่พยายามปลุกปั่น อ้างฝ่ายไทยจะมีการย้ายแม่ทัพภาค 2 เพราะไม่สนองนโยบายสันติวิธีของฝ่ายรัฐบาล ที่ชูธงแก้ปัญหาพิพาทมาแต่ต้น

สุดท้ายทหารจึงกลายเป็นขวัญใจประชาชน แต่คะแนนรัฐบาลลดฮวบ นำไปสู่กระแสเรียกร้องให้ต่ออายุราชการแม่ทัพภาค 2 ออกไปอีก 1 ปี แต่สุดท้าย ถูกเบรกจากนายภูมิธรรม เวชยชัย รักษาราชการแทน นายกฯ ว่า ต้องดูกฎระเบียบ และเกรงจะทำให้ระบบกองทัพผิดเพี้ยน เพราะมีรองแม่ทัพ และมีอีกหลายคนรอขึ้นแท่นอยู่

เท่ากับโยนกลับไปให้กองทัพเป็นผู้ตัดสินใจ ไม่ต่างจากเรื่องเตรียมยุบ ศบ.ทก.หรือ ศูนย์เฉพาะกิจบริหารสถานการณ์บริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา โดยให้เหตุผลว่า สถานการณ์ชายแดนเริ่มสงบลง เมื่อทุกอย่างเข้าสู่เหตุการณ์ปกติ ศบ.ทก. ก็ต้องยุติบทบาท

เป็นเหตุให้เกิดข้อกังขาของผู้คนส่วนหนึ่ง ว่าฝ่ายการเมืองพยายามเข้ามามีบทบาทแทรกแซงกองทัพหรือไม่ ในสถานการณ์ชายแดนไทย-กัมพูชา แม้รัฐบาลจะพยายามย้ำว่า รัฐบาลกับกองทัพเป็นหนึ่งเดียวกัน แต่ปฏิเสธไม่ได้ ถึงกระแสข่าวหนาหู ก่อนถึงเดดไลน์หยุดยิงจากโต๊ะหารือ GBC เที่ยงคืนวันที่ 28 ก.ค.2568

จากนี้ไปไทยกับกัมพูชากำลังเข้าสู่การเจรจาทั้งในระดับ อาร์บีซี หรือคณะกรรมการชายแดนระดับภูมิภาค และประชุมเจบีซี ที่เดิมถูกกัมพูชาเมิน ไม่ยอมนำเรื่องพิพาทสามเหลี่ยมมรกตเข้าหารือ ขณะที่ยังมีกระแสข่าวความเคลื่อนไหวของทหารกัมพูชาตามแนวชายแดน ที่กองทัพไทยต้องเฝ้าระวังติดตาม

ไม่ต่างจากเรื่องระมัดระวังทุ่นระเบิด ที่วันดีคืนร้ายอาจมีเหตุการณ์เกิดขึ้นในฝั่งไทยได้อีก เท่ากับทหารไทย ยังมีแนวโน้มจะสูญเสียขา หรือแม้กระทั่งชีวิตได้ทุกเมื่อ

ทั้งหมดเป็นส่วนหนึ่งในภารกิจสำคัญ แม้การเจรจาบนโต๊ะจะจบลงด้วยการหยุดยิง แต่กลับยังมีใช้อาวุธทางทหารแบบซ่อนเร้น คือทุ่นระเบิดสังหารบุคคลซ้ำแล้วซ้ำอีก ส่วนสงครามไอโอ หรือปฏิบัติการข้อมูลข่าวสาร ก็ยังเข้มข้นไม่หยุด

รัฐบาลไทยจะทำอย่างไรต่อในสถานการณ์ที่ผู้คนเชื่อถือน้อยลง คือคำถามสำคัญที่ควรต้องมีคำตอบ

วิเคราะห์ : ประจักษ์ มะวงศ์สา บรรณาธิการอาวุโส

อ่านข่าว :