เตือนภัยใกล้ตัว! หน่อไม้ดองดิบ อันตรายถึงชีวิต เสี่ยงพิษไซยาไนด์สูง

หน่อไม้ ถือเป็นวัตถุดิบยอดนิยมที่นำมาปรุงอาหารได้หลากหลาย ทั้งหน่อไม้สด หน่อไม้ต้ม หรือหน่อไม้ดอง โดยเฉพาะหน่อไม้ดองที่มีรสชาติเปรี้ยวเป็นเอกลักษณ์ มักถูกนำไปประกอบอาหารอีสานหลายเมนู เช่น แกงเปรอะ แกงอ่อม ซุปหน่อไม้ หรือยำหน่อไม้ อย่างไรก็ตาม หลายคนอาจไม่ทราบว่าหน่อไม้ดิบ รวมถึงหน่อไม้ดองที่ยังไม่ได้ผ่านการต้มสุกอย่างถูกวิธี มีสารพิษธรรมชาติที่เรียกว่า "ไซยาไนด์" ปะปนอยู่ ซึ่งเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อร่างกาย

ทำไมหน่อไม้ดองถึงมีพิษไซยาไนด์?

หน่อไม้ทุกชนิดมีสารไซยาไนด์ในรูปของ "สารประกอบไซยาไนด์" หรือ "ไซยาโนไกลโคไซด์" (Cyanogenic Glycosides) โดยเฉพาะอย่างยิ่งในหน่อไม้สดและหน่อไม้ดองที่ยังไม่ผ่านกระบวนการต้มที่เหมาะสม สารเหล่านี้จะถูกเปลี่ยนเป็นกรดไฮโดรไซยานิก (Hydrocyanic acid หรือ HCN) ซึ่งเป็นสารพิษร้ายแรงเมื่อถูกย่อยในระบบทางเดินอาหาร

อันตรายของพิษไซยาไนด์

พิษไซยาไนด์ออกฤทธิ์อย่างรวดเร็ว โดยจะขัดขวางการทำงานของเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย ทำให้เซลล์ไม่สามารถใช้ออกซิเจนได้ตามปกติ ส่งผลให้เกิดภาวะขาดออกซิเจนในระดับเซลล์ ซึ่งเป็นอันตรายต่อระบบประสาท ระบบหัวใจและหลอดเลือด และระบบทางเดินหายใจอย่างรุนแรง

อาการของพิษไซยาไนด์

อาการจะขึ้นอยู่กับปริมาณสารพิษที่ได้รับ หากได้รับในปริมาณน้อย อาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ วิงเวียน อ่อนเพลีย หากได้รับในปริมาณมาก อาจมีอาการรุนแรง เช่น หายใจลำบาก เจ็บหน้าอก หัวใจเต้นผิดปกติ ชัก หมดสติ และอาจเสียชีวิตได้ภายในเวลาอันรวดเร็ว

วิธีเตรียมหน่อไม้ดองให้ปลอดภัย ไร้พิษ: หัวใจสำคัญในการบริโภคหน่อไม้ดองอย่างปลอดภัยคือ การต้มให้สุก โดยมีข้อแนะนำดังนี้

• ต้มน้ำทิ้งอย่างน้อย 2 ครั้ง: ก่อนนำหน่อไม้ดองไปปรุงอาหาร ควรนำหน่อไม้ดองไปต้มในน้ำเดือดจัด และเทน้ำทิ้งอย่างน้อย 2 ครั้ง เพื่อช่วยลดปริมาณสารไซยาไนด์ที่ปะปนอยู่

• ต้มให้เดือดนานพอสมควร: การต้มหน่อไม้ดองด้วยไฟแรงและต้มให้เดือดพล่านเป็นเวลาอย่างน้อย 10-15 นาที จะช่วยให้สารไซยาไนด์ระเหยไปกับไอน้ำ และสลายตัวไปจนอยู่ในระดับที่ปลอดภัยต่อการบริโภค

• ไม่ควรรับประทานหน่อไม้ดองดิบ: หลีกเลี่ยงการรับประทานหน่อไม้ดองที่ยังไม่ได้ผ่านการต้ม หรือหน่อไม้ดองที่ต้มไม่สุกเดือด เพราะยังคงมีสารพิษในปริมาณสูง