“วัดจีนประชาสโมสร” (เล่งฮกยี่) วัดบนท้องมังกร ที่รัชกาลที่ 5 เคยเสด็จฯ เยือน

วัดจีนประชาสโมสร (เล่งฮกยี่) วัดจีนในไทยที่ไม่มีใครเหมือน เชื่อมความเป็นจีน-ไทยได้อย่างลงตัว

“วัดจีนประชาสโมสร”(เล่งฮกยี่) ที่จังหวัดฉะเชิงเทรา ถือเป็นวัดจีนวัดหนึ่งที่มีความสำคัญทั้งในแง่ที่ตั้ง เพราะตั้งอยู่บน “ท้องมังกร” และมีความเก่าแก่ยาวนาน เนื่องจากอยู่คู่กับสังคมคนจีน คนไทยเชื้อสายจีน หรือแม้แต่คนไทยที่เคารพนับถือ มาตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5

วัดจีนประชาสโมสร (เล่งฮกยี่) เป็นวัดที่ชาวจีนและคนไทยเชื้อสายจีนในฉะเชิงเทราร่วมกันสร้างในสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อสร้างเสร็จแล้วได้นิมนต์หลวงจีน “สกเห็ง” เจ้าอาวาสวัดเล่งเน่ยยี่ ที่กรุงเทพฯ มาเป็นประธาน

เรื่องชื่อวัด เล่งฮกยี่ แปลว่ามังกรแห่งโชค (ฮกคือโชคลาภ/เล่งหรือเล้งคือมังกร) ส่วนชื่อไทย ที่ได้ชื่อว่า “วัดจีนประชาสโมสร” เพราะเมื่อรัชกาลที่ 5 เสด็จฯ มาเปิดเส้นทางรถไฟสายตะวันออก กรุงเทพฯ-ฉะเชิงเทรา พระองค์ได้เสด็จฯ เยี่ยมวัดเล่งฮกยี่ และพระราชทานนามวัดดังกล่าว ที่หมายความว่าวัดแห่งนี้เป็นที่ชุมนุมของคนจีน ทั้งยังพระราชทานทรัพย์บำรุงวัดถึง 80 บาท

ในเรื่องศิลปกรรมและความศักดิ์สิทธิ์ แต่เดิมที่นี่ได้อิทธิพลรูปแบบทางศิลปกรรมมาจากวัดเล่งเน่ยยี่เกือบทั้งหมด ซึ่งเป็นศิลปกรรมจีนแต้จิ๋ว ไม่ว่าจะเป็นเรื่องแผนผังโครงสร้างหลังคา การจัดวางตำแหน่งรูปเคารพ รูปแบบอาคารภายนอก การประดับประติมากรรมตกแต่ง หรือแม้กระทั่งภาพจิตรกรรม

ทว่าต่อมาก็ได้เอาความเชื่อในพื้นที่มาผสมผสานกับของเดิม ทำให้วัดจีนประชาสโมสรมีเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง ไม่เหมือนที่อื่น เช่น นำความเชื่อเรื่องจักรวาลของศาสนาพุทธเข้ามาด้วย นอกกำแพงและลานด้านหน้าของวิหารเป็นอาณาจักรขั้นกามธาตุ (อาณาจักรแห่งความตาย)

แต่เมื่อก้าวผ่านธรณีประตูของวิหารหน้า ก็จะเข้าสู่โลกที่สูงกว่า คือโลกอาณาจักรรูปธาตุ ซึ่งเป็นที่อยู่ของเทพ

นอกจากนี้ ยังปรากฏการวางผังวิหารพระโพธิสัตว์กวนอิมในทิศตะวันออก และวิหารพระตี่จั๊งอ๊วงโพธิสัตว์ในทิศตะวันตก ซึ่งไม่เหมือนที่เล่งเน่ยยี่ และอาจเป็นวัดแรกในไทยที่ทำเช่นนี้

ผู้แวะเวียนมาที่นี่จะได้เจอกับสถาปัตยกรรม ศิลปกรรม และเทพเจ้ามากมายให้ได้สักการบูชา เช่น ประติมากรรมท้าวจตุโลกบาลทั้ง 4 พระองค์, พระศรีอริยเมตไตรยโพธิสัตว์, พระเวทโพธิสัตว์, พระศากยมุนี, พระไภษัชยคุรุ, แปะกงแปะม่า รวมถึงกวนอิมพันมือ ฯลฯ

ไม่เพียงเท่านั้น ที่นี่ยังเป็นวัดจีนที่มีเทพไฉ่ซิงเอี๊ย เทพเจ้าแห่งโชคลาภและความร่ำรวย ที่คนจีน-ไทย ต่างเคารพนับถือ องค์ใหญ่ที่สุดในประเทศไทยอีกด้วย

วัดจีนประชาสโมสรจึงเป็นวัดจีนที่อยู่คู่กับสังคมไทยมาเนิ่นนาน จนกลายเป็นพื้นที่ที่หนึ่งซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความเป็น “จีน-ไทย” อย่างลงตัวในประเทศไทย

อ่านเพิ่มเติม :

• วัดเล่งเน่ยยี่ วัดดังที่ “เข้าใจผิด” ว่าเป็นวัดจีนแห่งแรกในไทย
• “วัดทิพยวารีวิหาร” (กัมโล่วยี่) สถานที่มูเตลูสุดปัง หมุนกังหันเปลี่ยนดวงได้ ไม่ต้องไปไกลถึงฮ่องกง
• ศิลปกรรมที่ศาลเจ้าจีน-วัด-โรงเจ ความหมายในความงาม

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่

อ้างอิง :

https://journal.lib.buu.ac.th/index.php/art/article/view/9099

https://www.panrob.com/images/research/chinese-culture-east/c3-วัฒนธรรมจีนที่ศาลเจ้า.pdf

https://db.sac.or.th/museum/museum-detail/1271

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 4 กรกฎาคม 2568

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : “วัดจีนประชาสโมสร” (เล่งฮกยี่) วัดบนท้องมังกร ที่รัชกาลที่ 5 เคยเสด็จฯ เยือน

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.silpa-mag.com