iLaw เปิดรายชื่อผู้ช่วย สว. ตาม พ.ร.บ. ข้อมูลข่าวสารฯ หลังอุทธรณ์คำสั่งเลขาธิการวุฒิสภาที่ไม่เปิดเผยในรอบแรก
วันนี้ (25 สิงหาคม) โครงการอินเตอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน หรือ iLaw เปิดเผยผลการอุทธรณ์คำสั่งของสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา กรณียื่นขอข้อมูลรายชื่อของผู้เชี่ยวชาญ ผู้ชำนาญการ และผู้ช่วยดำเนินงานประจำตัวของสมาชิกวุฒิสภา (สว.) ทั้ง 200 คน
เมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2568 iLaw ได้ใช้สิทธิตามพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ขอข้อมูลรายชื่อของผู้เชี่ยวชาญ ผู้ชำนาญการ และผู้ช่วยดำเนินงานประจำตัว สว. ทั้ง 200 คน โดยยื่นคำร้องผ่านทางระบบอินเทอร์เน็ตที่เว็บไซต์ของศูนย์ข้อมูลข่าวสารของราชการ สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา
ต่อมาเมื่อ 21 มีนาคม 2568 สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภาได้ส่งหนังสือแจ้งผลการพิจารณาลงนามโดย ปัณณิตา สท้านไตรภพ เลขาธิการวุฒิสภา ระบุว่า สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภาพิจารณาว่า ข้อมูลที่ขอให้เปิดเผย เป็น “ข้อมูลส่วนบุคคล” ตาม พ.ร.บ. คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 ซึ่งขณะที่เก็บรวบรวมข้อมูลส่วนบุคคล ทางสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภาไม่ได้ขอความยินยอมจากเจ้าของข้อมูลส่วนบุคคล ข้อมูลดังกล่าวจึงเป็นข้อมูลข่าวสารของราชการที่ไม่ต้องเปิดเผยตาม พ.ร.บ. ข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 มาตรา 15 (6)
iLaw จึงได้อุทธรณ์คำสั่งของสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภาต่อคณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารโดยให้เหตุผลว่า
- บุคคลที่ได้รับแต่งตั้งเพื่อดำรงตำแหน่งคณะทำงาน สว. จะได้รับค่าตอบแทนรายเดือนซึ่งมาจากงบประมาณแผ่นดิน หากประชาชนสามารถเข้าถึงข้อมูลดังกล่าวได้ จะเป็นประโยชน์ต่อการตรวจสอบว่าการตั้งบุคคลมาดำรงตำแหน่งนั้น มีลักษณะขัดต่อหลักการขัดกันแห่งผลประโยชน์หรือไม่ และประชาชนสามารถใช้สิทธิทางการเมืองและเสรีภาพในการแสดงความเห็นต่อหน่วยงานภาครัฐได้ ส่งเสริมให้เกิดการปกครองที่โปร่งใส ประชาชนมีส่วนร่วมทางการเมืองและตรวจสอบการทำงานของราชการได้ เป็นประโยชน์ต่อการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
รัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 41 (1) กำหนดให้ บุคคลมีสิทธิเข้าถึงข้อมูลข่าวสารสาธารณะที่หน่วยงานรัฐครอบครอง มาตรา 50 (2) บุคคลมีหน้าที่ป้องกันประเทศ พิทักษ์รักษาเกียรติภูมิ ผลประโยชน์ของชาติ และสาธารณสมบัติของแผ่นดิน และมาตรา 59 รัฐต้องเปิดเผยข้อมูลหรือข่าวสารสาธารณะในครอบครองของหน่วยงานของรัฐที่มิใช่ข้อมูลเกี่ยวกับความมั่นคงของรัฐหรือเป็นความลับของทางราชการตามที่กฎหมายบัญญัติ
- ตาม พ.ร.บ. คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 มีข้อยกเว้นให้ผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคลสามารถเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลได้หากเป็นการจำเป็นเพื่อประโยชน์โดยชอบด้วยกฎหมายของผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคลหรือของบุคคลหรือนิติบุคคลอื่นที่ไม่ใช่ผู้ควบคุมข้อมูลส่วนบุคคล ตามมาตรา 24 (5) การเปิดเผยข้อมูลส่วนรายชื่อบุคคลที่ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งต่างๆ ของวุฒิสภานั้น จึงเกี่ยวพันต่อประโยชน์สาธารณะ เข้าข่ายข้อยกเว้นนี้
หลัง iLaw ส่งหนังสืออุทธรณ์ลงวันที่ 27 มีนาคม 2568 ไป ทางคณะกรรมการวินิจฉัยการเปิดเผยข้อมูลข่าวสารสาขาต่างประเทศ ความมั่นคง และการเมือง ได้รับเรื่องอุทธรณ์ไว้พิจารณาเมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม 2568 และมีคำวินิจฉัยลงวันที่ 7 กรกฎาคม 2568 ให้สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา “เปิดเผย” ข้อมูลคณะทำงาน สว. ตามที่ iLaw ขอข้อมูลไป
สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา ให้ข้อมูลรายชื่อคณะทำงาน สว. เป็นเอกสารกระดาษจำนวน 106 หน้า โดยเป็นข้อมูล ณ วันที่ 23 กรกฎาคม 2567 ถึง 14 มีนาคม 2568 ซึ่งยังคงมีข้อมูลคณะทำงานของ สว. ที่พ้นตำแหน่งไปแล้วสองคน คือ สมชาย เล่งหลัก ซึ่งพ้นตำแหน่งไปเพราะศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่ามีลักษณะต้องห้าม ถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งตามคำพิพากษาศาลฎีกา เพราะเคยซื้อเสียงเมื่อครั้งที่ลงสมัครรับเลือกตั้ง สส. สงขลา พรรคภูมิใจไทย ในการเลือกตั้งทั่วไปปี 2566 ศาลฎีกาพิพากษาเพิกถอนเพราะคดีซื้อเสียง
รวมถึง สุพรรณ์ ศรชัย ที่เสียชีวิตไปเมื่อ 14 กุมภาพันธ์ 2568 เท่ากับว่าในเอกสารนี้ จะยังไม่มีข้อมูลการตั้งคณะทำงานของ ธณัชญ์พงศ์ วงศ์มุลาลี ที่มาแทน สมชาย เล่งหลัก และ ภิญญาพัชญ์ ศันสนียชีวิน ที่มาแทน สุพรรณ์ ศรชัย
ทั้งนี้ iLaw ระบุด้วยว่า สส. และ สว. 1 คน สามารถแต่งตั้งบุคคลเพื่อปฏิบัติงานให้ได้รวม 8 ตำแหน่ง ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญ ผู้ชำนาญการ ผู้ช่วยดำเนินงาน
สำหรับเอกสารรายชื่อคณะทำงาน สว. เข้าถึงได้ผ่านเว็บไซต์ของ iLaw: https://www.ilaw.or.th/articles/54132