กรมอุทยานฯ เดินหน้า ‘SEA’ สร้างสมดุล ‘พัฒนา-อนุรักษ์’ แหล่งมรดกโลก

การประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์ หรือ SEA (Strategic Environmental Assessment) เป็นเครื่องมือช่วยให้การกำหนดนโยบาย เพื่อให้การพัฒนา กับการใช้ประโยชน์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นไปอย่างสมดุล

SEA ทำให้การวางแผนงานมีคุณภาพ รอบคอบ และโปร่งใสมากยิ่งขึ้น ช่วยบูรณาการประเด็นด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และเศรษฐกิจ สนับสนุนการมีส่วนร่วม และรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกภาคส่วน เพื่อเสนอทางเลือกและแนวทางเพื่อลดผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น

นายอรรถพล เจริญชันษา อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กล่าวถึง SEA ว่า เป็นกระบวนการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมในระดับนโยบาย แผนงาน หรือแผนพัฒนา ที่เกี่ยวข้องกับพื้นที่อุทยานแห่งชาติ

โดยคำนึงถึงมิติทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม อย่างครอบคลุม เพื่อให้การพัฒนาเป็นไปอย่างยั่งยืน และรักษาสมดุลของทรัพยากรธรรมชาติ และระบบนิเวศป่าไม้สามารถคงความอุดมสมบูรณ์ และให้ประโยชน์ด้านนิเวศบริการแก่ประชาชนได้อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน

ด้านความแตกต่างระหว่าง SEA และ EIA คือ EIA (Environmental Impact Assessment) เป็นการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมระดับโครงการ ที่มีความเฉพาะเจาะจง แต่ SEA เป็นการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมในระดับนโยบาย แผนงาน หรือแผนพัฒนา

กรมอุทยานได้เห็นถึงความสำคัญของ SEA ว่าเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์ สำหรับกระบวนการวางแผน จัดทำแผนเชิงพื้นที่ และประเมินศักยภาพเชิงพื้นที่ ซึ่งทำให้แผนพัฒนาบรรลุเป้าหมายการพัฒนาประเทศสู่ความยั่งยืน สมดุลด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม

ทำให้แผนการพัฒนาเกิดจากการตัดสินใจร่วมกันของทุกภาคส่วน และทำให้สามารถกระจายประโยชน์ที่เกิดการพัฒนาตามแผนให้บรรลุการพัฒนาที่ยั่งยืนในระยะยาวร่วมกัน

ดังนั้น การนำ SEA มาใช้ จึงช่วยให้กรมอุทยานสามารถคาดการณ์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมที่อาจเกิดขึ้นจากการดำเนินงาน หรือการพัฒนาในพื้นที่อนุรักษ์ทางธรรมชาติ ได้อย่างครอบคลุม

เช่น การประเมินสิ่งแวดล้อมระดับยุทธศาสตร์สำหรับแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ เพื่อนำมาใช้บริหารจัดการและแสวงหาทางออกร่วมกันของการพัฒนาการใช้ประโยชน์พื้นที่และทรัพยากรธรรมชาติควบคู่การพิทักษ์รักษาทรัพยากรธรรมชาติ

ตัวอย่างของการนำ SEA มาวางแผนจัดการมรดกโลกทางธรรมชาติ เช่น การสร้างความเข้าใจร่วมกันของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งหมดอย่างละเอียด เกี่ยวกับคุณสมบัติของแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ

การมีส่วนร่วมของหน่วยงานภาคีเครือข่าย และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในการจัดการมรดกโลกทางธรรมชาติ หรือการสื่อสารที่เป็นการอธิบายหน้าที่ความรับผิดชอบอย่างชัดเจนและโปร่งใสเกี่ยวกับวิธีการดำเนินงานในการจัดการมรดกโลกทางธรรมชาติ

การประเมินผลภายหลังการนํา SEA ไปสู่การปฏิบัติ เน้นเรื่องการดําเนินงานตามวัตถุประสงค์ด้านสิ่งแวดล้อม และการรักษาความยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติที่ได้กําหนดไว้ในรายงาน SEA ผลการประเมินจะนําไปสู่การปรับแผน หรือแผนงานใหม่ ที่เหมาะสมยิ่งขึ้นได้อีกด้วย

อธิบดีกรมอุทยาน กล่าวอีกว่า ประโยชน์ของ SEA จะช่วยให้สามารถตัดสินใจเชิงนโยบายและแผนงานเป็นไปอย่างมีข้อมูลและรอบด้าน ลดความขัดแย้งระหว่างการพัฒนา และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนใ นการบริหารจัดการอุทยานฯ และนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนและสมดุล

โดยสรุป SEA จึงเป็นการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมในระดับนโยบาย แผนงาน หรือแผนพัฒนา และเป็นเครื่องมือสำคัญในการจัดการสิ่งแวดล้อมในระดับยุทธศาสตร์ ซึ่งกรมอุทยานสามารถนำมาใช้ในการวางแผน และบริหารจัดการพื้นที่อนุรักษ์เพื่อให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืนและสมดุลได้ต่อไป

อ่านข่าวเพิ่มเติม

• กรมอุทยานฯ แจงผลงานเด่นปี 2568 จัดการทรัพยากรป่าไม้-สัตว์ป่า ครอบคลุมทุกด้าน
• อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติฯ สั่งเปิด 4 เขตรักษาพันธุ์ 2 อุทยานฯ ให้ทหารใช้เป็นฐานปฏิบัติการวางแผน
• กรมอุทยานฯ เตรียมขาย 'เหี้ย' เป็นพ่อแม่พันธุ์ ตัวละ 400 บาท พบนักธุรกิจสนใจเพียบ

ติดตามเราได้ที่

เว็บไซต์: https://www.thebangkokinsight.com/
Facebook: https://www.facebook.com/TheBangkokInsight
X:https://twitter.com/BangkokInsight
Instagram: https://www.instagram.com/thebangkokinsight/
Youtube:https://www.youtube.com/channel/UCYmFfMznVRzgh5ntwCz2Yxg