รัฐปลดล็อกเงื่อนไข ‘อีวี’ สกัดดัมพ์ราคา ‘คลัง’ ยันไร้สัญญาณซ้ำรอย ‘เนต้า’
นางสาวกุลยา ตันติเตมิท อธิบดีกรมสรรพสามิต เปิดเผยว่า การผ่อนปรนมาตรการส่งเสริมยานยนต์ไฟฟ้า (EV 3.0 และ EV 3.5) ตามมติล่าสุดของคณะกรรมการนโยบายยานยนต์ไฟฟ้าแห่งชาติ (บอร์ดอีวี) มีเป้าหมายเพื่อเพิ่มทางเลือกให้ผู้ประกอบการและเพื่อป้องกันไม่ให้ซัพพลายรถยนต์ไฟฟ้าในประเทศล้นตลาดจนนำไปสู่การดัมป์ราคา
ขณะนี้ยังไม่มีค่ายรถยนต์ที่เข้าร่วมมาตรการแสดงความจำนงขอขยายเวลาการผลิตชดเชยแต่อย่างใด โดยผู้ประกอบการยังมีเวลาขอเข้าร่วมจนถึงเดือนธ.ค. 2568 และยังไม่พบสัญญาณความเสี่ยงของค่ายรถอื่นที่จะซ้ำรอยกรณีของบริษัท Neta แบรนด์รถอีวี ภายใต้บริษัท Hozon Auto เผชิญภาวะล้มละลาย และบริษัท เนต้า (ประเทศไทย) จำกัด ผลิตรถยนต์รถ EV ชดเชยไม่ได้ตามเงื่อนไข ส่งผลให้กรมสรรพสามิตต้องระงับการจ่ายเงินชดเชยและเตรียมพิจารณาเรียกค่าปรับจากบริษัทดังกล่าว
นายนฤตม์ เทอดสถีรศักดิ์ เลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (บีโอไอ) กล่าวว่า การปรับปรุงหลักเกณฑ์ของบอร์ดอีวีช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นให้ผู้ผลิตสามารถวางแผนธุรกิจได้ดีขึ้น โดยเฉพาะการขยายเวลาผลิตชดเชยจากมาตรการ EV 3.0 ไปสู่ EV 3.5 ซึ่งค่ายรถสามารถทำเรื่องได้ถึงสิ้นปีนี้
นอกจากนี้ บอร์ดอีวียังได้เห็นชอบให้มีการปรับเงื่อนไขการคำนวณยานยนต์ไฟฟ้าที่ผลิตชดเชย โดยกำหนดให้ “ผลิต 1 คัน นับเป็นการผลิตชดเชย 1.5 คัน” สำหรับรถยนต์ที่ผลิตและส่งออกไปต่างประเทศตั้งแต่ปี 2568 เพื่อจูงใจให้ผู้ผลิตขยายตลาดส่งออก และช่วยผลักดันให้ประเทศไทยเป็นฐานการผลิตยานยนต์ไฟฟ้าเพื่อการส่งออกในระดับภูมิภาคและระดับโลก สอดรับกับเป้าหมาย 30@30 โดยเฉพาะในช่วงที่ตลาดโลกยังเผชิญความผันผวน ทั้งด้านความต้องการ เทคโนโลยี และภูมิรัฐศาสตร์
ตลาดอีวีในประเทศยังคงขยายตัวต่อเนื่องในช่วงครึ่งแรกของปี 2568 มียอดจดทะเบียนรถยนต์นั่งประเภท BEV ใหม่ 57,289 คัน เพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกันของปีก่อน 52% คิดเป็นสัดส่วน 15% ของรถยนต์ใหม่ทั้งหมด นับเป็นตัวเลขสูงสุดในอาเซียน
ปัจจุบันมียอดจดทะเบียนรถยนต์นั่ง BEV สะสมในไทย 203,000 คัน นอกจากนี้ยังมียานยนต์ไฟฟ้าประเภทอื่น เช่น จักรยานยนต์ไฟฟ้า 71,900 คัน รถโดยสารและรถบรรทุกไฟฟ้า 3,800 คัน และรถสามล้อไฟฟ้า 1,000 คัน
ขณะที่มีผู้ประกอบการเข้าร่วมมาตรการ EV3 จำนวน 27 บริษัท ประกอบด้วย ผู้ผลิตรถยนต์นั่งและ รถกระบะไฟฟ้า 16 บริษัท และรถจักรยานยนต์ไฟฟ้า 11 บริษัท และผู้ประกอบการเข้าร่วมมาตรการ EV3.5 จำนวน 10 บริษัท เป็นผู้ผลิตรถยนต์นั่งและรถกระบะไฟฟ้าทั้งสิ้น โดยปัจจุบันมียอดจดทะเบียนยานยนต์ไฟฟ้า รุ่นที่เข้าข่ายได้รับสิทธิตามมาตรการ EV3 และ EV3.5 รวม 209,623 คัน แบ่งเป็นประเภทรถยนต์ 175,064 คัน และรถจักรยานยนต์ 34,559 คัน
อย่างไรก็ตามปัจจุบันสภาวะเศรษฐกิจชะลอตัวลง และการทำสงครามราคารุนแรงของค่ายรถอีวี ทำให้บางค่ายรถเจอปัญหาสภาพคล่อง
สำหรับมติบอร์ด EV มีการประชุมล่าสุดวันที่ 30 ก.ค.2568 มีนายพิชัย ชุณหวชิร รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เป็นประธาน ได้เห็นชอบให้กรมสรรพสามิตปรับเงื่อนไขในการคำนวณจำนวนยานยนต์ไฟฟ้าที่ผลิตชดเชยภายใต้มาตรการ EV3.0 และ EV3.5
ทั้งนี้ กำหนดให้ “ผลิต 1 คัน นับเป็นการผลิตชดเชย 1.5 คัน” สำหรับยานยนต์ที่ผลิตและส่งออกไปต่างประเทศ ตั้งแต่ปี 2568 ตามข้อเสนอของสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (ส.อ.ท.) และสมาคมยานยนต์ไฟฟ้าไทย
ส่วนแนวทางดังกล่าวจะช่วยสร้างแรงจูงใจให้ผู้ผลิตยานยนต์ไฟฟ้าขยายตลาดส่งออก โดยคาดว่าจะทำให้จำนวน การส่งออกยานยนต์ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นเป็นประมาณปีละ 12,500 คัน ในปี 2568 และ 52,000 คัน ในปี 2569
นอกจากนี้เพื่อให้สอดคล้องกับกระบวนการจดทะเบียนยานยนต์ที่จำหน่ายในช่วงเวลาสิ้นปี บอร์ดอีวีได้เห็นชอบให้กรมสรรพสามิตขยายเวลาการจดทะเบียนยานยนต์ไฟฟ้าที่ผลิตในประเทศ ภายใต้มาตรการ EV3 และ EV3.5 ออกไปอีก 1 เดือนจากเดิมมาตรการ EV3 ให้จดทะเบียนภายในวันที่ 31 ธันวาคม 2568 เป็น “จำหน่ายภายในวันที่ 31 ธันวาคม 2568 และจดทะเบียนภายในวันที่ 31 มกราคม 2569” และมาตรการ EV3.5 จากเดิมให้จดทะเบียนภายในวันที่ 31 ธันวาคม 2570 เป็น “จำหน่ายภายในวันที่ 31 ธันวาคม 2570 และจดทะเบียนภายในวันที่ 31 มกราคม 2571”
นอกจากนี้ที่ประชุมบอร์ดอีวียังได้กำหนดหลักเกณฑ์ในการกำกับดูแลการจ่ายเงินอุดหนุนของกรมสรรพสามิตตามมาตรการ EV3 และ EV3.5 เพื่อให้การดำเนินการเป็นไปอย่างรอบคอบ มีประสิทธิภาพ และมีความยืดหยุ่นมากยิ่งขึ้นตามข้อเสนอของกรมสรรพสามิตคือ
สำหรับผู้เข้าร่วมมาตรการ EV3.0 ที่ไม่ขยายเวลาผลิตชดเชย ให้จัดทำแผนคาดการณ์การผลิตชดเชย และรายงานผลการผลิตชดเชยเป็นรายเดือน โดยกรมสรรพสามิต จะยับยั้งการจ่ายเงินอุดหนุนจนกว่าจะผลิตชดเชยสะสมได้ตั้งแต่50%ของจำนวนที่ต้องผลิตชดเชยทั้งหมด และผลิตได้ตามแผนคาดการณ์
ในกรณีผู้เข้าร่วมมาตรการ EV3.0 ที่จะขยายเวลาผลิตชดเชยหรือผู้เข้าร่วมมาตรการ EV3.5 ต้องทำแผนคาดการณ์การผลิตชดเชย โดยผู้เข้าร่วมมาตรการ EV3.0 ที่ขยายเวลาต้องวาง Bank Guarantee 20 ล้านบาท สำหรับบริษัทที่มีทุนจดทะเบียน 5,000 ล้านบาท ขึ้นไป และ 40 ล้านบาท สำหรับบริษัทที่มีทุนจดทะเบียนต่ำกว่า 5,000 ล้านบาท
"กรมสรรพสามิต จะยับยั้งการจ่ายเงินอุดหนุน หากผู้ได้รับสิทธิมียอดการผลิตชดเชยสะสมต่ำกว่าสัดส่วนที่กำหนด"
นอกจากนั้นให้ผู้เข้าร่วมมาตรการ EV 3.0 ที่จะขยายเวลาผลิตชดเชยจัดหาโรงงานผลิตยานยนต์ไฟฟ้าเพิ่มเติมจากเดิมได้ เพื่อให้ผลิตชดเชยได้ภายในเวลาที่กำหนด
รวมทั้งให้ผู้เข้าร่วมมาตรการ EV 3.0 และ EV3.5 ทบทวนการขอรับสิทธิและการนับจำนวนการนำเข้าเพื่อการผลิตชดเชยได้ โดยรถยนต์ไฟฟ้าที่ได้นำเข้าและจดทะเบียนแล้ว แต่ยังไม่ได้รับเงินอุดหนุน บริษัทสามารถเลือกที่จะคืนส่วนต่างทางภาษีสรรพสามิต พร้อมเบี้ยปรับ เงินเพิ่ม เพื่อที่จะ ไม่ต้องนับเป็นยอดในการผลิตชดเชย