สธ.ชู “LANTA Model” รพ.เกาะลันตา บำบัดผู้ป่วยยาเสพติด-จิตเวช อัตราคงอยู่สูงถึง 85%
กระทรวงสาธารณสุข โดย กรมสุขภาพจิต เผยความก้าวหน้าการบำบัดผู้ป่วยยาเสพติดผ่าน “มินิธัญญารักษ์” โรงพยาบาลเกาะลันตา ภายใต้ LANTA Model ที่ผสานการแพทย์ จิตวิทยา และนวัตกรรมดิจิทัล เปิดบริการตั้งแต่วันที่ 7 ธันวาคม 2566 ขยายจาก 11 เตียง เป็น 55 เตียง รองรับผู้เข้ารับการบำบัดสะสม 443 ราย และผู้สำเร็จการบำบัดกว่า 250 ราย โรงพยาบาลวางแผนปรับปรุงอาคารและพื้นที่บำบัด เพื่อรองรับการขยายงานและดูแลผู้ป่วยอย่างครอบคลุม
นายชัยชนะ เดชเดโช รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า กระทรวงสาธารณสุขได้กำหนดให้การแก้ไขปัญหายาเสพติดเป็นวาระแห่งชาติ ภายใต้นโยบาย “เปลี่ยนผู้เสพเป็นผู้ป่วย” เพื่อคืนคนดีสู่สังคม โดยมุ่งเน้นการบำบัดรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพอย่างต่อเนื่องและมีคุณภาพ ในการลงพื้นที่จังหวัดกระบี่ครั้งนี้ ได้ติดตามการดำเนินงานของโรงพยาบาลเกาะลันตา ซึ่งเปิดให้บริการ “มินิธัญญารักษ์” สำหรับผู้ป่วยยาเสพติดระยะกลาง 2–4 สัปดาห์ ภายใต้ LANTA Model หรือ Digital Health Care Space (DHC Space) ที่ผสานศาสตร์การแพทย์ จิตวิทยา และสหวิชาชีพร่วมกับนวัตกรรมดิจิทัล ประกอบด้วย L (Learning of Therapy) การศึกษาและเรียนรู้สู่การบำบัดรักษา, A (Analysis of Plan) การวิเคราะห์และวางแผน, N (Network of Digital Health Care) การสร้างเครือข่ายดูแลผ่านออนไลน์, T (Therapy of Psycho) การบำบัดในทุกมิติของจิตใจ และ A (Ability of Patient) การเสริมสร้างศักยภาพผู้ป่วย ส่งผลให้อัตราการคงอยู่ในระบบบำบัดสูงถึง 85% ผู้ป่วยมีพฤติกรรมทางสังคมดีขึ้น ลดโอกาสกลับไปใช้ยาเสพติด และชุมชนมีส่วนร่วมในการดูแลมากยิ่งขึ้น
นายแพทย์กิตติศักดิ์ อักษรวงศ์ อธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวต่อว่า มินิธัญญารักษ์ โรงพยาบาลเกาะลันตา เปิดให้บริการเมื่อวันที่ 7 ธันวาคม 2566 ด้วยจำนวน 11 เตียง และขยายเพิ่มเป็น 55 เตียง เมื่อวันที่ 10 มิถุนายน 2567 ปัจจุบันสามารถรองรับผู้ป่วยในเขตสุขภาพที่ 11 และมีแผนจัดตั้งบริการดูแลระยะยาว (Long Term Care) ในปี 2569 ข้อมูลระหว่างวันที่ 7 ธันวาคม 2566 – 30 กรกฎาคม 2568 พบว่า มีผู้เข้ารับการบำบัดสะสม 443 ราย แบ่งเป็นปี 2567 จำนวน 166 ราย และปี 2568 จำนวน 277 ราย ในจำนวนนี้สิ้นสุดการบำบัดแล้ว 252 ราย และอยู่ระหว่างบำบัด 25 ราย ขณะที่ผู้ป่วยจากต่างจังหวัดมีจำนวน 40 ราย ได้แก่ พังงา 6 ราย ภูเก็ต 10 ราย นครศรีธรรมราช 3 ราย ตรัง 20 ราย และระนอง 1 ราย สำหรับการดูแลในรูปแบบ Home Ward มีผู้ป่วยสะสม 304 ราย สำเร็จการบำบัดแล้ว 291 ราย และอยู่ระหว่างบำบัด 13 ราย อีกทั้งยังมีผู้ป่วย 30 ราย เข้าร่วม Metrix Program โดยมีผลสำเร็จ 83.33% หรือ 25 ราย ไม่กลับไปใช้สารเสพติด ค่าเฉลี่ยการครองเตียงปี 2568 อยู่ที่ 43.2% แสดงถึงประสิทธิภาพและมาตรฐานในการบริหารจัดการบริการบำบัดยาเสพติด
นายแพทย์จุมภฏ พรมสีดา รองอธิบดีกรมสุขภาพจิต กล่าวต่อว่า เพื่อรองรับการขยายงานในอนาคต โรงพยาบาลเกาะลันตาได้วางแผนพัฒนามินิธัญญารักษ์ โดยปรับปรุงและต่อเติมอาคารจำนวน 3 อาคาร พร้อมก่อสร้างรั้วคอนกรีต เพื่อสร้างความมั่นคงด้านโครงสร้างพื้นฐานและเพิ่มศักยภาพการให้บริการผู้ป่วยยาเสพติดทั้งในและนอกจังหวัด ปัจจุบันโรงพยาบาลสวนสราญรมย์มีศักยภาพรองรับผู้ป่วยได้ 100 เตียง ใช้ระยะเวลาบำบัดรักษา 42 วัน รองรับได้ประมาณ 900 รายต่อปี หากโรงพยาบาลเกาะลันตาขยายศักยภาพเตียงเป็น 100 เตียงในรูปแบบเดียวกัน จะสามารถรองรับได้อีก 900 รายต่อปี รวมทั้งสองแห่งรองรับได้มากถึง 1,800 รายต่อปี โดยมีเกณฑ์ผู้ป่วยที่จำเป็นต้องส่งต่อไปยังโรงพยาบาลสวนสราญรมย์ 4 กลุ่ม ได้แก่ ผู้ป่วยยาเสพติดที่มีอาการจิตเวชรุนแรง (SMIV) ผู้ป่วยที่มีประเด็นนิติจิตเวช ผู้ป่วยที่อาศัยอยู่ร่วมกับสมาชิกครอบครัวที่มีปัญหาสุขภาพจิต และผู้ป่วยที่ชุมชนไม่สามารถรับกลับคืนได้ แม้ผ่านการเตรียมความพร้อมแล้ว ทั้งนี้ ในส่วนของการดูแลด้านจิตแพทย์ จะมีการนำเข้าหารือในที่ประชุมเขตสุขภาพเพื่อจัดระบบ pool and share จิตแพทย์ในพื้นที่ฝั่งอันดามันจำนวน 14 คน ร่วมกับจิตแพทย์โรงพยาบาลสวนสราญรมย์อีก 3 คน เพื่อให้เกิดการบริหารจัดการกำลังคนด้านจิตเวชอย่างมีประสิทธิภาพและสนับสนุนการดำเนินงานตาม LANTA Model อย่างยั่งยืน